Trung Quốc siết nhập đường, DN được tạm nhập tái xuất: Quyết định khó hiểu của Bộ Công Thương

Mất thế chủ động

Theo ông Nguyễn Hải- Tổng Thư ký Hiệp hội Mía đường Việt Nam, tính đến thời điểm này tồn kho đường của niên vụ năm nay cao hơn so với niên vụ trước khoảng trên 32.000 tấn.

Từ tháng 7, giá bán đường đã bắt đầu có dấu hiệu chững lại và có xu hướng giảm so với tháng 6. Nguyên nhân chủ yếu do việc xuất khẩu đường sang TQ đang gặp rất nhiều khó khăn. “TQ đã bắt đầu siết nhập khẩu mặt hàng đường trở lại, trong khi đây là thị trường duy nhất mà ngành đường trong nước xuất bán sản phẩm”- ông Hải nói.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, thực tế xuất khẩu đường của ta sang TQ chủ yếu theo đường tiểu ngạch qua biên giới, nên khi TQ “lờ” đi thì việc xuất khẩu khá suôn sẻ. Thị trường TQ hiện vẫn còn nhu cầu rất lớn với mặt hàng này nên VN vẫn có cơ hội để xuất. TQ mỗi khi cấm hoặc siết nhập khẩu mặt hàng đường đều không đưa ra lý do cụ thể, nên thường khiến cho các DN xuất khẩu của VN bị động.

Một vấn đề khác khiến nhiều DN xuất nhập khẩu đường qua thị trường TQ lo lắng là việc Bộ Công Thương cho phép hàng hóa các nước tạm nhập tái xuất đi qua cửa khẩu phụ lối mở tỉnh Lào Cai, dẫn đến đường của Việt Nam bị ùn ứ, không thể xuất được.

Giám đốc một DN chuyên xuất nhập khẩu đường ở Lào Cai cho biết: “Hàng tạm nhập tái xuất chỉ được phép đi qua các cửa khẩu quốc tế theo luật quốc tế, còn các cửa khẩu phụ lối mở tỉnh Lào Cai là chiến lược của VN và chỉ phục vụ đẩy mạnh xuất khẩu hàng nông sản của VN. Phải làm như vậy thì thị trường tiêu thụ đường của chúng ta mới ổn định được”.

Đề nghị không cho tái xuất qua cửa khẩu phụ

Để tháo gỡ khó khăn về xuất khẩu đường, ông Đoàn Xuân Hòa- Phó Cục trưởng Cục Chế biến, Thương mại nông lâm thủy sản và nghề muối (Bộ NNPTNT) cho biết, hiện Bộ đã đề nghị Hiệp hội Mía đường Việt Nam cần theo dõi sát diễn biến, sớm báo cáo Bộ NNPTNT và Bộ Công Thương để có biện pháp điều hành thị trường đường phù hợp.

Mặt khác, hiệp hội và các công ty đường cần chủ động xây dựng ngay phương án, kế hoạch xuất khẩu đường, đồng thời có kiến nghị với Chính phủ các giải pháp và cơ chế điều hành, chủ động xuất khẩu hết lượng đường dư thừa. Bên cạnh đó đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ cho phép tạm nhập tái xuất sản phẩm đường qua các cửa khẩu chính.

Chia sẻ với những lo lắng của ngành đường, đại diện Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết: Sau khi có kiến nghị của Hiệp hội Mía đường Việt Nam, Bộ Công Thương đã ngừng cấp phép cho các DN có nguyện vọng được tạm nhập tái xuất mặt hàng đường.

Đồng thời, Bộ Công Thương cũng đã có văn bản gửi UBND tỉnh Lào Cai để tăng cường quản lý về hoạt động tạm nhập tái xuất mặt hàng này. Song cho đến nay, nhiều DN vẫn chưa hài lòng với cách giải quyết này, vì thực tế vẫn có nhiều DN lách luật từ chính quyết định của Bộ Công Thương.