Tuyên bố chung G7 nói gì khiến ông Trump bất ngờ 'xé bỏ'?

Lãnh đạo 7 nước công nghiệp phát triển (G7) đã ra tuyên bố chung hôm 9.6, cam kết sẽ đấu tranh chống chủ nghĩa bảo hộ và xóa bỏ rào cản thương mại, khép lại hội nghị thượng đỉnh diễn ra đầy khó khăn vì Mỹ áp đặt thuế nhập khẩu với các đồng minh.

Trong một diễn biến bất ngờ, từ trên chuyên cơ Air Force One đang bay đến Singapore, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo rút khỏi tuyên bố chung của G7 vì những phát biểu "sai trái" của Thủ tướng Canada Trudeau trong một cuộc họp báo sau hội nghị.

Tranh luận nảy lửa

Lãnh đạo các nước G7 nhóm họp trong 2 ngày 8-9/6 tại Canada. Ảnh: AP.

Theo AFP, sau 2 ngày nhóm họp với những tranh luận nảy lửa giữa Mỹ với nước chủ nhà Canada cũng như châu Âu, G7 đã đi đến tuyên bố chung được cho là nỗ lực nhằm che đậy sự bất đồng giữa các thành viên.

Tuy nhiên, nỗ lực "trông có vẻ giống sự đoàn kết" đã thất bại khi Thủ tướng Canada Justin Trudeau xác nhận ông sẽ tiếp tục với kế hoạch áp đặt thuế quan với Mỹ, phản ứng quyết định của Washington với các mặt hàng nhôm, thép nhập khẩu từ Canada

Tuyên bố chung 8 trang cũng chứa đựng những cam kết đảm bảo rằng "Iran sẽ không bao giờ có thể phát triển hay có được vũ khí hạt nhân" cũng như yêu cầu Nga chấm dứt việc làm suy yếu các nền dân chủ phương Tây.

G7 đã không đạt được sự đồng thuận trong vấn đề biến đổi khí hậu, sau khi Tổng thống Trump quyết định rút Washington khỏi Hiệp định Paris vào năm ngoái, việc vốn khoét sâu thêm sự chia rẽ giữa nước đứng đầu G7 và 6 thành viên còn lại.

Trong hội nghị, ông Trump bị cáo buộc tìm cách làm suy yếu trật tự quốc tế "dựa trên luật lệ", nhưng tuyên bố chung bắt đầu bằng việc nhấn mạnh "vai trò tối quan trọng của hệ thống thương mại quốc tế dựa trên luật lệ" cũng như cam kết "tiếp tục đấu tranh chống chủ nghĩa bảo hộ".

Tuyên bố chung nhấn mạnh G7 tiếp tục đấu tranh chống chủ nghĩa bảo hộ. Ảnh: AP.

Tuy nhiên, G7 cũng cam kết sẽ tiếp tục thúc đẩy quá trình cải cách Tổ chức Thương mại Quốc tế (WTO), thiết chế vốn bị tổng thống Mỹ cáo buộc là "thảm họa" cho đất nước.

"Chúng tôi cam kết hiện đại hóa WTO sớm nhất có thể để tổ chức này công bằng hơn. Chúng tôi sẽ nỗ lực giảm thiểu hàng rào thuế quan, hàng rào phi thuế quan và trợ cấp", tuyên bố chung nêu.

Không thể thống nhất

Phát biểu trong cuộc họp báo sau hội nghị, Thủ tướng Trudeau thừa nhận các nhà lãnh đạo những khác biệt lớn với ông Trump.

"Những gì chúng tôi làm cuối tuần này là cùng nhau ngồi lại, xắn tay áo lên và tìm ra ngôn ngữ chung mà tất cả chúng tôi có thể cùng nhất trí", ông Trudeau nói. "Rõ ràng, tổng thống (Mỹ) sẽ tiếp tục nói những gì ông đang nói".

Tổng thống Trump và Thủ tướng Trudeau tại hội nghị. Ảnh: Canadian Press.

Thủ tướng Canada một lần nữa lên án quyết định của Trump về việc áp đặt thuế nhập khẩu nhôm, thép vào Mỹ với lý do an ninh quốc gia. Ông cho rằng hành động này là sự "xúc phạm" với các cựu binh Canada từng tham chiến với các binh sĩ Mỹ.

Ông Trudeau cũng cho hay ông đã nói với tổng thống Mỹ rằng "dù hối tiếc, nhưng hoàn toàn rõ ràng và chắn chắn rằng chúng tôi sẽ tiếp tục kế hoạch trả đũa vào ngày 1/7, áp đặt thuế quan tương tự thứ mà Mỹ đã áp đặt bất công với chúng tôi".

Ông Trump đã rời hội nghị sớm để lên đường đến Singapore cho cuộc gặp với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un vào ngày 12.6.

Trong một tweet được đăng tải ngay sau khi rời Canada, tổng thống Mỹ nói ông sẽ không nhượng bộ trong bất kỳ cuộc tranh chấp nào về thương mại.

"Mỹ sẽ không cho phép các nước khác áp đặt thuế quan và rào cản thương mại lên nông dân, công nhân và các công ty của mình, dù họ đưa sản phẩm của họ vào đất nước chúng ta mà không phải chịu thuế", ông nói.

"Chúng ta đã chịu đựng sự bóc lột về thương mại nhiều thập kỷ rồi, và chứng đó là quá đủ".