Vẫn âm vốn chủ sở hữu, OceanBank và GPBank bị kiểm toán

OceanBank là ngân hàng thứ 2 bị NHNN mua lại 0 đồng sau khi bị âm vốn không tự khắc phục được. (Ảnh: I.T)

Theo đó, kế hoạch kiểm toán năm 2017 bao gồm 216 đầu mối, đơn vị, chủ đề kiểm toán, được tổ chức thành 234 đoàn kiểm toán.

Đối với lĩnh vực doanh nghiệp và tổ chức tài chính - ngân hàng tổ chức kiểm toán tại 34 đầu mối, gồm: Ngân hàng Nhà nước (NHNN); 25 tập đoàn, tổng công ty nhà nước; 8 ngân hàng và các tổ chức tài chính, tín dụng.

Cụ thể, KTNN sẽ tập trung kiểm toán để đánh giá tính kinh tế, hiệu lực và hiệu quả trong quản lý, sử dụng tài sản, vốn nhà nước, đầu tư xây dựng, quy hoạch, quản lý và khai thác tài nguyên, khoáng sản, đặc biệt là công tác cổ phần hóa, thoái vốn của các tập đoàn kinh tế, tổng công ty.

KTNN cũng đánh giá lại hiệu quả của việc cơ cấu lại các tổ chức tín dụng, đặc biệt là các tổ chức tín dụng yếu kém (các ngân hàng được NHNN mua lại với giá 0 đồng) và việc tiếp tục triển khai đồng bộ các biện pháp xử lý sở hữu chéo, nợ xấu và kiểm soát, nâng cao chất lượng tín dụng của các ngân hàng, tổ chức tín dụng.

Đáng chú ý, KTNN sẽ xem xét báo cáo tài chính, các hoạt động liên quan đến quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước năm 2016 của Ngân hàng Đại Dương (OceanBank) và Ngân hàng Dầu khí Toàn cầu (GPBank). Đây là hai ngân hàng yếu kém không thể tự tái cơ cấu và đã được NHNN mua lại với giá 0 đồng trong năm 2015.

OceanBank là ngân hàng thứ 2 (sau VNCB) được NHNN mua lại với giá 0 đồng vào ngày 25.4.2015. Tiền thân là Ngân hàng nông thôn Hải Hưng và đến năm 2007 chuyển đổi sang mô hình ngân hàng TMCP đô thị với tên gọi là OceanBank và “lớn nhanh như thổi” qua các năm đến 2010.

Tuy nhiên, từ năm 2011, NHNN đã phát hiện ra những bất ổn tại OceanBank với hàng loạt sai phạm do Hà Văn Thắm, nguyên Chủ tịch HĐQT và Nguyễn Xuân Sơn, nguyên Tổng giám đốc gây ra. Cơ quan này đã tạo điều kiện và cơ hội để họ khắc phục. Tuy nhiên, qua hai lần thanh tra, các sai phạm tại OceanBank không những không khắc phục được mà lại còn nghiêm trọng hơn.

Đến thời điểm bị mua lại 0 đồng, OceanBank bị âm vốn điều lệ và tự thân họ không thể bù đắp nổi để có được một mức dương trên 0 đồng.

Theo cơ quan cảnh sát điều tra, nợ xấu tại thời điểm 31.3.2014 là hơn 14, 9 nghìn tỷ đồng, chiếm 49,84% tổng dư nợ toàn hệ thống của OceanBank, lợi nhuận trước thuế lỗ hơn 10,1 nghìn tỷ đồng, bằng 249,63% vốn chủ sở hữu (tức âm vốn chủ sở hữu gần 2,5 lần)…

Thương vụ mua lại 0 đồng này đã khiến Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) mất trắng 800 tỷ đồng do là cổ đông lớn của OceanBank với tỷ lệ sở hữu là 20%.

GP.Bank là ngân hàng thứ 3 bị NHNN mua lại bắt buộc toàn bộ cổ phần giá 0 đồng kể từ ngày 7.7.2015.

Theo báo cáo tài chính kiểm toán 2014, tính đến ngày 02.04.2015, tổng số lỗ lũy kế của GP.Bank lên đến 12.280 tỷ đồng, dẫn tới vốn chủ sở hữu bị âm 9.195 tỷ đồng (vốn điều lệ của GPBank là 3.018 tỷ đồng). Tỷ lệ nợ xấu của GPBank đạt tới con số cao kỷ lục 45,37%. Đồng thời, dư nợ cho vay khách hàng giảm mạnh, chỉ còn 6.669 tỷ đồng.

Tính đến thời điểm bị mua 0 đồng, GPBank có vốn chủ sở hữu bị âm 9.195 tỷ đồng. (Ảnh: I.T)

Trước khi bị mua lại 0 đồng, một số nguồn tin cho biết, nhóm nhà đầu tư có liên quan đến hai ông Tạ Bá Long và Đoàn Văn An (nguyên chủ tịch và phó chủ tịch ngân hàng, đã bị bắt) sở hữu phần lớn cổ phiếu của GPBank.

Các pháp nhân nắm giữ khoảng 27% cổ phần ngân hàng. Có hai tổ chức nắm giữ trên 5% cổ phần bao gồm Công ty cổ phần Quản lý quỹ đầu tư FPT và công ty chứng khoán của một ngân hàng TMCP quốc doanh.

Sau khi mua lại 0 đồng, OceanBank và GPBank chuyển thành Ngân hàng TNHH Nhà nước một thành viên và được NHNN giao cho Vietinbank quản lý.

Tại buổi họp báo công bố báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2015 và kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán năm 2014 của KTNN hồi cuối tháng 8 vừa qua, đại diện KTNN cho biết hiện nay, năng lực tài chính của những ngân hàng 0 đồng còn rất yếu kém, lỗ âm vốn chủ sở hữu trong khi đó nguồn lực tài chính cho các ngân hàng này vẫn là vấn đề rất nan giải.

Vị đại diện còn cho biết, hiện vẫn có tổ chức nợ xấu lên đến 20-30%, và việc xử lý nợ xấu tại các ngân hàng này đang hết sức khó khăn.

Phát biểu trước Quốc hội ngày 17.11, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nêu rõ định hướng: “Khẩn trương xử lý các ngân hàng thương mại đã mua lại 0 đồng và giám sát đặc biệt trên nguyên tắc phải bảo đảm quyền lợi của người gửi tiền, giảm thiểu rủi ro và an toàn hệ thống”.