Về nơi hạt muối là… hạt vàng

Về "thủ phủ" muối Ninh Thuận

Tỉnh Ninh Thuận với bờ biển dài 106km, nước biển có độ mặn cao và là vùng khô hạn nhất cả nước, năng lượng bức xạ lớn nên có nhiều điều kiện thuận lợi cho sản xuất muối. Nơi đây cũng có phong cảnh đồng muối đẹp, là cơ sở để phát triển du lịch đối với các cánh đồng muối thủ công của diêm dân. Dù mới thành lập vào tháng 12/2018, nhưng Hợp tác xã (HTX) sản xuất, kinh doanh, dịch vụ muối Khánh Nhơn ở xã Nhơn Hải, huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận đã trở thành chỗ dựa vững chắc cho diêm dân trong sản xuất và tiêu thụ muối. Lúc mới thành lập, HTX có 11 thành viên với tổng diện tích muối khoảng 30ha.

Ông Trần Thanh - Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc HTX sản xuất, kinh doanh, dịch vụ muối Khánh Nhơn cho biết, trước đây khi nhắc đến nghề muối thì diêm dân đều lắc đầu ngao ngán vì hạt muối làm ra luôn lâm cảnh được mùa mất giá. Nhưng từ khi có HTX thu mua muối với giá cả ổn định thì bà con diêm dân đã yên tâm sản xuất để vươn lên làm giàu từ nghề muối truyền thống ở địa phương. 

Năm đầu tiên hoạt động với số vốn 800 triệu đồng, HTX vừa thu mua muối cho xã viên, vừa liên kết với một số vựa muối và doanh nghiệp địa phương để tiêu thụ sản phẩm cho HTX. Vụ muối năm 2019, sản lượng muối đầu ra của HTX đạt hơn 1.750 tấn, doanh thu đạt được gần 1,5 tỷ đồng…

Nhờ nguồn cung ổn định và chất lượng hạt muối luôn đảm bảo nên ngày càng có đơn vị đến đặt mua hàng, sản lượng muối được ký kết hợp đồng ngày càng tăng. Gần nhất là vụ muối năm 2022, sản lượng muối đầu ra của HTX hơn 63.000 tấn, doanh thu đạt gần 11 tỷ đồng.

"Có được nguồn doanh thu ổn định và được địa phương tạo điều kiện, HTX đã đầu tư cơ sở vật chất từ văn phòng làm việc đến hệ thống trạm cân và kho chứa hàng với quy mô gần 500 triệu đồng để sản xuất và cung ứng muối. Sản phẩm muối của HTX vì thế đã có mặt tại nhiều tỉnh thành trong cả nước…"- ông Thanh thông tin.

Nhờ "ăn nên làm ra" với hạt muối nên uy tín HTX muối Khánh Nhơn ngày càng được khẳng định. Sắp tới đây, HTX sẽ kết nạp thêm 4 thành viên mới và nâng vốn điều lệ lên 1,1 tỷ đồng. Quá đó, hứa hẹn nâng sản lượng muối đầu ra lên 100.000 tấn, nâng tổng doanh thu lên 20 tỷ đồng trong năm 2023.

Theo ông Trần Thanh, để đáp ứng nhu cầu đơn hàng ngày càng nhiều, ngoài bao tiêu sản phẩm của xã viên, hiện nay HTX cũng đã liên kết thu mua gần 30ha muối của diêm dân khác. HTX cũng đã thành lập 2 tổ đội với 100 thành viên tham gia bốc xếp muối cho HTX. Trong đó, có 20 lao động thường xuyên với thu nhập ổn định từ 500.000 – 600.000 đồng/ngày.

Đổi thay ở vựa muối lớn nhất nước

Năm 2006, Tập đoàn BIM Group bắt đầu đầu tư sản xuất muối tại Quán Thẻ - Ninh Thuận. Trực tiếp dẫn chúng tôi đi thăm kho chứa muối nguyên liệu và dây chuyền chế biến muối hiện đại, bà Lê Thị Út Hoa - quyền Giám đốc Nhà máy chế biến muối, Chi nhánh Ninh Thuận (Công ty cổ phần Sản xuất và chế biến muối BIM, Tập đoàn Bim Group) cho biết, Tập đoàn Bim Group đang sở hữu 3 cánh đồng muối lớn nhất Việt Nam, đó là đồng muối Cà Ná, Tri Hải và Quán Thẻ với diện tích trên 2.000ha, tập trung sản xuất muối công nghiệp và thực phẩm với chất lượng cao.

Theo bà Lê Thị Út Hoa, cùng với những cánh đồng muối lớn, Tập đoàn Bim Group có 2 dây chuyền nhà máy chế biến muối với công suất khoảng 70.000-100.000 tấn/năm. "Muối chế biến cung cấp cho các kênh chợ búa, siêu thị, các kênh khách hàng thực phẩm, ví dụ các công ty thực phẩm lớn như là Ajinomoto, Nesle, Masan, Acecook Việt Nam, các chi nhánh của họ; cung cấp cho các công ty thực phẩm..." – bà Hoa nói.

Bà Lê Thị Út Hoa cho biết thêm, trong thời gian tới, Tập đoàn BIM Group có định hướng đầu tư xây dựng nhà máy hóa chất. Vì vậy, việc đầu tư áp dụng khoa học công nghệ vào sản xuất muối sẽ giúp công ty đạt ứng tốt nhất các chỉ tiêu của muối công nghiệp... 

Ông Nguyễn Công Phương- Phó Giám đốc Sản xuất Chi nhánh Ninh Thuận, (Công ty cổ phần Sản xuất và chế biến muối BIM, Tập đoàn Bim Group) cho biết, để tăng năng suất, hiệu quả, chất lượng muối, công ty đưa ra các quy trình để kiểm tra, kiểm soát nghiêm ngặt trong quá trình điều chế nước chẹp, kể cả trong quá trình kết tinh, thu hoạch, tới công đoạn đưa muối về kho.

"Thay vì trải bạt kết tinh khoảng 3 tuần thì công ty áp dụng kết tinh sâu công nghệ phủ bạt che mưa trong vòng 3 tháng, thời gian kết tinh lâu hơn thì tinh thể muối chắc hơn" – ông Phương nói.

Theo Sở NNPTNT tỉnh Ninh Thuận, trên địa bàn tỉnh hiện có 8 công ty chế biến muối. Các doanh nghiệp đã đầu tư dây chuyền công nghệ tự động hoặc bán tự động. Có 4 doanh nghiệp đã áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO:2200, HACCP... Hầu hết các doanh nghiệp chỉ sự dụng muối tại địa phương để chế biến và phân phối cho thị trường trong nước.