Về Thượng Bằng La xem người Tày ăn Tết Độc lập

Không khí ngày Tết Độc lập của bà con dân tộc Tày nơi đây rộn ràng, nhộn nhịp. Khắp các thôn bản trong vùng đều treo cờ đỏ sao vàng tung bay.

Với người Tày ở Thượng Bằng La, ngày Tết Độc lập không chỉ đơn thuần là một ngày lễ trong năm mà còn là dịp để gia đình, ông bà, con cháu quây quần, đoàn tụ. Với những ai đi xa, đây cũng chính là dịp để hội ngộ, sum vầy. Bởi vậy, ngày lễ này bà con nhân dân trong vùng tổ chức ăn Tết không kém gì ngày Tết cổ truyền của dân tộc và to hơn cả Tết Xíp xí mỗi dịp rằm tháng Bảy.

Ngồi quây quần cùng con cháu trong ngôi nhà sàn khang trang nhưng vẫn đậm nét văn hóa truyền thống, bà Bùi Thị Vui (thôn Noong Tài, xã Thượng Bằng La) kể, bà là người dân tộc Kinh quê ở Thái Bình lên đây khai hoang lập nghiệp rồi làm dâu trong gia đình người Tày. Hơn 40 năm trôi qua, bà gắn bó với mảnh đất và con người nơi đây, những nét văn hóa cũng như phong tục của người Tày đã thấm dần trong bà từ khi nào không biết.

Những đứa trẻ háo hức chờ đợi để được ăn bánh trong ngày Tết Độc lập.

Vừa nói vừa nhớ lại những ngày còn chiến đấu gian khổ, bà Vui rưng rưng xúc động: “Đã 40 năm tôi được đón Tết Độc lập cùng gia đình, con cái nên cảm xúc của tôi mỗi khi đến ngày này lại dâng trào khó tả. Tôi từng là một người lính nên ngày độc lập với tôi hàng năm luôn là ngày tôi cảm thấy ý nghĩa và mong đợi. Cứ vào dịp này, tôi lại bồi hồi nhớ lại những khoảnh khắc tham gia chiến đấu năm nào".

Gia đình bà Bùi Thị Vui ở thôn Noong Tài, xã Thượng Bằng La, Văn Chấn, Yên Bái quây quần trong căn nhà sàn cùng nhau gói bánh vui vẻ.

Trong mâm cơm cúng tổ tiên của người Tày vào ngày này, ngoài các món ăn truyền thống như rượu, thịt lợn, thịt gà, xôi ngũ sắc thì món ăn không thể thiếu là bánh uôi (có nghĩa là bánh tình yêu hay bánh đoàn kết). Những chiếc bánh uôi được làm từ gạo nếp với nhân đường và vừng, gói bằng lá chuối, khi ăn có vị mát ngọt thanh của đường và vị thơm béo ngậy của vừng.

Người dân chẳng nhớ rõ loại bánh này có từ khi nào, chỉ biết rằng cứ vào ngày Tết Độc lập hàng năm thì không thể thiếu loại bánh đặc biệt này. Bánh uôi đã trở thành món ăn hấp dẫn và đặc trưng của người Tày nơi đây, đồng thời cũng là món quà ý nghĩa dành tặng khách đến chơi nhà.  

Những chiếc bánh uôi sau khi đã được gói xong.

Chị Hoàng Thị Giang Nhiên (29 tuổi) làm dâu ở thôn Noong Tài, xã Thượng Bằng La được gần 10 năm nay. Chị Nhiên vừa tâm sự, để làm được món bánh uôi này, cần phải có đầy đủ nguyên liệu mới tạo nên được hương vị đặc trưng của bánh. Trong đó, không thể nào thiếu nguyên liệu là những quả chuối được sấy khô trên gác bếp của người Tày từ nhiều ngày trước.

Chuối sau khi lấy xuống từ gác bếp sẽ được mang đi rửa sạch, cho vào nồi nấu nhừ thành nguyên liệu sền sệt. Gạo ngâm được nghiền thành bột, nhào với chuối nấu nhừ, nhân vừng, sau đó gói bằng lá chuối. Bánh chín và để nguội sẽ được xếp ra mâm cho lên bàn thờ, thắp hương cùng với những món ăn truyền thống. 

Để làm ra những chiếc bánh uôi hấp dẫn và đẹp mắt phải trải qua rất nhiều công đoạn.

Tạm gác lại những lo toan của cuộc sống, bà con dân tộc Tày Thượng Bằng La ngồi quây quần bên mâm cơm ấm cúng trong căn nhà sàn cùng gia đình trong ngày Tết Độc lập. Họ ngồi bên nhau, cùng hồi tưởng lại quá khứ, rồi kể cho nhau nghe về những dự định trong tương lai. 

Ngày Tết Độc lập của người dân tộc Tày Thượng Bằng La, ngoài phần lễ còn có phần hội với các hoạt động thể thao, vui chơi giải trí hấp dẫn. Mặc dù thời tiết mưa lớn kéo dài khiến phần hội của năm nay bị hoãn, nhưng không khí ngày Tết Độc Lập vẫn tưng bừng, nhộn nhịp.   

Rời chân khỏi nơi đây nhưng những tiếng cười nói, trò chuyện râm ran của bà con vẫn văng vẳng như níu bước chân chúng tôi ở lại với mảnh đất vùng cao yên bình này.