Việt – Nhật đạt thỏa thuận về chuyển giao công nghệ và thiết bị quốc phòng

Gặp gỡ báo chí chiều 19/10 để thông báo về kết quả hội đàm giữa Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nhật Bản Yoshida Tomoyuki cho biết: "Cuộc hội đàm giữa hai Thủ tướng kéo dài 75 – 80 phút, lâu hơn chúng tôi dự kiến.  Có 12 văn kiện được ký kết giữa hai bên".

Về các nội dung hội đàm, ông Yoshida thông tin: Thủ tướng Suga đề cập việc tiếp tục Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở (FOIP) của chính quyền tiền nhiệm, khẳng định Nhật Bản tiếp tục can dự một cách tích cực vào khu vực. Ông Suga nhấn mạnh quan hệ song phương với Việt Nam đang mạnh mẽ hơn bao giờ hết, và Việt Nam là đối tác chính trong thực thi chiến lược ở Đông Nam Á. Việt Nam là điểm đến đầu tiên trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông Suga, trong đó lần đầu tiên ông có tuyên bố về FOIP.

Giải thích rõ hơn về chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở của Nhật Bản, Người phát ngôn Yoshida nói: "Chiến lược này có nền tảng chung với tầm nhìn của ASEAN trong khu vực Thái Bình Dương. Điểm chung đó là sự tự do đi lại, tự do hàng hải, hàng không, tôn trọng pháp luật,  tự do thương mại trên Biển Đông".

Trả lời Dân Việt về lý do tại sao Nhật Bản coi Việt Nam là đối tác chính trong chiến lược FOIP, ông Yoshida Tomoyuki nói: "Việt Nam là Chủ tịch ASEAN năm nay. Việt Nam đang đóng vai trò dẫn dắt trong các cuộc đàm phán về hòa bình và an ninh khu vực khá thành công mặc dù có dịch Covid-19. Việt Nam chia sẻ sự hiểu biết chung với Nhật Bản về một khu vực tự do và rộng mở, việc tuân thủ luật pháp quốc tế. Đó cũng là lý do tại sao Thủ tướng Suga chọn Việt Nam làm điểm đến đầu tiên sau khi nhậm chức". 

Theo ông Yoshida, trong cuộc hội đàm, Thủ tướng Suga bày tỏ sự quan ngại về tình hình trên Biển Đông và biển Hoa Đông, nơi mà bên thứ ba đang có các hành động đơn phương để thay đổi hiện trạng. Thủ tướng Suga nói rõ Nhật Bản sẵn sàng tiếp tục can dự với Việt Nam trong các vấn đề này.

Ông Yoshida nói thêm: "Hai nước đối mặt với các vấn đề về môi trường an ninh trong khu vực. Đó là các hành động đơn phương của nước thứ ba. Chúng tôi ủng hộ giải pháp hòa bình cho các tranh chấp. Có nhiều thay đổi trong môi trường an ninh, chúng  không đặt ra mối đe dọa hay xung đột tức thời, nhưng ảnh hưởng tới tương lai".

Thủ tướng Suga cho biết, Nhật Bản sẵn sàng hợp tác với Việt Nam để đảm bảo các kết quả thành công của hội nghị thượng đỉnh ASEAN tháng 11 tới do Việt Nam làm chủ tịch.

Về an ninh, hai bên đã đàm phán thỏa thuận chuyển giao thiết bị và công nghệ quốc phòng. Cuộc đàm phán đã đạt được thỏa thuận thực chất và hai thủ tướng chúc mừng thỏa thuận này. Song Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nhật cho biết: Đây mới là thỏa thuận khung, trong đó có các điều khoản đảm bảo  rằng việc chuyển giao các thiết bị và công nghệ quốc phòng nhằm đóng góp cho hòa bình và ổn định. Có những điều khoản nhất định tránh chuyển giao cho bên thứ ba. Việc chuyển giao thiết bị nào phụ thuộc vào sự cần thiết của phía Việt Nam và hai bên sẽ đàm phán cụ thể hơn. 

Ông Yoshida Tomoyuki nhấn mạnh: "Hai biên có hiểu biết chung rằng hợp tác an ninh là những bước tiếp theo để Nhật Bản đóng góp vào an ninh khu vực. Hợp tác an ninh giữa hai nước đã tiến triển ổn định với những chuyến thăm của tàu hộ tống của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản tới cảng Cam Ranh".

Ngoài ra, Nhật Bản còn hỗ trợ cho Việt Nam các thiết bị cần thiết để chống khủng bố.

Nối lại các chuyến bay thương mại

Hai nhà lãnh đạo đã thảo luận việc hợp tác về phục hồi sau Covid-19.  Hai bên tiếp tục thúc đẩy  các mối quan hệ kinh doanh, trao đổi doanh nhân, đề nghị trong một số trường hợp nhất định để doanh nghiệp Nhât Bản vào Việt Nam không bị cách ly bắt buộc.

Về việc đi lại của doanh nhân hai nước, hai bên sẽ thảo luận cụ thể, có thể bao gồm việc đảm bảo họ được xét nghiệm PCR trước khi lên đường, họ có lịch trình đi lại để làm rõ họ không tiếp xúc với người nhiễm. 

Hai bên đã thỏa thuận được việc nối lại các chuyến bay thương mại. Cơ quan chức năng hai nước sẽ đàm phán chi tiết về thời điểm. Ông Yoshida Tomoyuki cho biết,  việc nối lại chuyến bay thương mại là cần thiết để đưa những người Việt Nam bị kẹt tại Nhật trở về. "Có rất nhiều người không thể về. Các chuyến thuê bao không thể giải quyết hết. Chúng tôi trông đợi các chuyến bay thương mại sẽ được tiếp cận bởi người Việt Nam tại Nhật" – ông nói.

Hai bên thảo luận vấn đề người Việt ở Nhật như thực tập sinh, sinh viên. Trong một số trường hợp họ bị ảnh hưởng bởi dịch, không thể tiếp tục làm việc, ảnh hưởng tới thu nhập. Thủ tướng Suga giải thích nỗ lực của phía Nhật giúp đỡ người Việt tại Nhật Bản như thúc đẩy việc làm, cung cấp học bổng cho sinh viên…

Thủ tướng Suga đề cập hỗ trợ tài chính và hợp tác kỹ thuật cho Việt Nam trị giá 4 tỉ yen để cung cấp thiết bị vật tư y tế cho Việt Nam ứng phó đại dịch Covid-19, bao gồm tài trợ cho các tổ chức quốc tế tại Việt Nam và các cơ quan y tế Việt Nam.

Thủ tướng Suga đã nhắc tới các thảm họa thiên tai lũ lụt đang xảy ra ở miền Trung và thông báo Nhật Bản quyết định cung cấp viện trợ khẩn cấp cho các nạn nhân của bão lụt. Khoản viện trợ này gồm 50 máy lọc nước và 250 tấm trải nhựa, nhằm giúp người dân trong vùng bị ảnh hưởng bão lũ có thể khắc phục hậu quả do thiên tai, sớm ổn định cuộc sống.

Thủ tướng Suga hoan nghênh nỗ lực của Việt Nam chuẩn bị các thủ tục đưa nguồn nhân lực chất lượng cao từ Việt Nam tới Nhật Bản.

Hai nhà lãnh đạo còn thảo luận về ODA của Nhật Bản dành cho Việt Nam với các dự án về quản lý nguồn nước ở TP.HCM, chương trình vệ tinh vũ trụ với Việt Nam, Dự án đường sắt đô thị ở TP.HCM…

Trong lĩnh vực kinh tế, ông Yoshida Tomoyuki cho biết, Việt Nam là một điểm đầu tư quan trọng với các nhà đầu tư Nhật Bản không chỉ ở Đông Nam Á mà trên toàn cầu. Việt Nam có số công ty Nhật Bản lớn nhất trong khu vực và là nơi có thể đóng góp vào đa dạng hóa hậu cần và chuỗi cung cấp cho các công ty Nhật. Do dịch Covid-19, chúng ta nhận ra không thể phụ thuộc riêng một nước nào nên cần đa dạng hóa chuỗi cung cấp và hậu cần. Việt Nam là điểm đến ưa thích do lao động có kỹ năng, chất lượng sản phẩm tốt… Chúng  tôi hy vọng rằng cuộc gặp 2 Thủ tướng sẽ thúc đẩy đầu tư thương mại giữa hai nước và thúc đẩy trong lĩnh vực này.