Vợ chồng thu nhập trên 30 triệu đồng/tháng nhưng có 2 con phụ thuộc, đủ "tiêu chuẩn" mua nhà ở xã hội?

Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa gửi một loạt các ý kiến đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Bộ Xây dựng, góp ý về quy định "điều kiện về thu nhập" đối với các đối tượng mua, thuê mua nhà ở xã hội (NƠXH) tại Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi).

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA nhận định, quy định "điều kiện về thu nhập" hiện đã loại trừ rất nhiều người không được mua, thuê mua nhà ở xã hội. Bởi lẽ, những người này tuy có nộp thuế TNCN nhưng với mức nộp thuế rất thấp và thực chất họ vẫn là người có thu nhập thấp đô thị.

2 vợ chồng thu nhập trên 30 triệu/tháng nhưng vẫn là người có thu nhập thấp

Dẫn chứng về quan điểm này, ông Châu đưa ra ví dụ: Vợ chồng ông bà A có 2 con nhỏ, bà A có thu nhập 10 triệu đồng/tháng nên không thuộc diện chịu thuế TNCN; ông A có thu nhập 24 triệu đồng/tháng và kê khai 2 con là 2 người phụ thuộc. 

Trường hợp này, ông A được tính giảm trừ gia cảnh như sau: 11 triệu đồng + (4,4 triệu đồng x 2) = 19,8 triệu đồng và ông A có thu nhập chịu thuế là: 24 triệu đồng - 19,8 triệu đồng = 4,2 triệu đồng. 

Do thu nhập chịu thuế là 50,4 triệu đồng/năm < 60 triệu đồng/năm (thuộc bậc 1 của các bậc thuế TNCN), nên theo quy định của Luật Thuế TNCN thì ông A chịu thuế suất 5% và phải nộp thuế TNCN là 50,4 triệu đồng x 5% = 2,52 triệu đồng/năm với mức nộp thuế TNCN hàng tháng là 2,52 triệu đồng ÷ 12 = 210.000 đồng.

"Do thuộc diện phải nộp thuế thu nhập nên ông A không đủ điều kiện được mua, thuê mua NƠXH, mà trên thị trường cũng không có loại nhà ở thương mại giá thấp và với tổng thu nhập như trên thì ông bà A cũng khó hội đủ điều kiện để được vay tín dụng với lãi suất thương mại để mua nhà ở thương mại", ông Châu dẫn chứng.

Những trường hợp như gia đình ông A không phải là hiếm, theo HoREA, những trường hợp này do có nộp thuế TNCN nên không được mua, thuê mua NƠXH, nhưng thu nhập còn lại hàng năm cũng không đủ để mua nhà ở thương mại, như các nước công nghiệp phát triển hiện nay đều có cơ chế cho người mua nhà ở thương mại được vay tín dụng dài hạn (25-30 năm).

"Do đó, HoREA đề nghị Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét mở rộng thêm đối tượng nộp thuế TNCN thuộc bậc 1 của các bậc thuế TNCN < 60 triệu đồng/năm được mua, thuê mua NƠXH", ông Châu đề xuất.

Đồng thời, HoREA rất hoan nghênh Ban Kinh tế Trung ương đang chủ trì xây dựng Đề án "Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng đối với phát triển NƠXH, nhà ở cho người thu nhập thấp" để trình Ban Bí thư, với kỳ vọng sẽ có giải pháp về cơ chế để hỗ trợ người có thu nhập thấp đô thị tạo lập nhà ở.

Ưu đãi tín dụng để kích phân khúc nhà ở xã hội phát triển

Về chiến lược phát triển NƠXH thời gian tới, Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu nhận định chính sách ưu đãi tín dụng cho người mua NƠXH với lãi suất thấp, dài hạn cần phải được xem là chính sách chủ yếu, quan trọng nhất.

Bởi lẽ, các chính sách miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, giảm 50% thuế VAT, thuế TNDN... giúp làm giảm giá thành NƠXH thấp hơn khoảng 15-20% so với giá thành nhà ở thương mại cùng loại. Cộng thêm các chính sách ưu đãi tín dụng cho người mua NƠXH với lãi suất thấp, dài hạn thì người có thu nhập thấp đô thị càng có điều kiện có nhà ở.

Dẫn chứng việc này, ông Châu đưa ra ví dụ: Giá bán căn hộ nhà ở thương mại A có 2 phòng ngủ là 1,2 tỷ đồng thì giá bán căn hộ NƠXH B có 2 phòng ngủ cùng loại có giá khoảng 960 triệu đồng và người mua NƠXH này chỉ trả trước 20% bằng 192 triệu đồng. 

Phần còn lại người mua được vay là 768 triệu đồng, bằng 80% giá trị hợp đồng với lãi suất thấp 4,8-5%/năm và được trả góp trong 20-25 năm như hiện nay, thì rất hợp lý và phù hợp với khả năng tài chính của người vay.

Thậm chí, nếu không miễn tiền sử dụng đất, không giảm thuế VAT, thuế TNDN; không hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng thì giá bán NƠXH sẽ tương đương với giá bán nhà ở thương mại cùng loại, ví dụ như căn hộ NƠXH B có 2 phòng ngủ có giá 1,2 tỷ đồng ngang giá căn hộ nhà ở thương mại A ở trên. 

Khi đó, người mua cũng chỉ trả trước 20% bằng 240 triệu đồng và được vay phần tiền còn lại 960 triệu đồng bằng 80% giá trị hợp đồng với lãi suất thấp 4,8-5%/năm và được trả góp trong 20-25 năm như hiện nay thì vẫn phù hợp với khả năng tài chính của người vay.

"Do đó, HoREA đề nghị Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét trình Quốc hội bổ sung Nghị quyết số 29/2021/QH15, bố trí chi tái cấp vốn cho Ngân hàng Chính sách Xã hội, cấp bù lãi suất cho các Ngân hàng Thương mại được Ngân hàng Nhà nước chỉ định để thực hiện cho vay ưu đãi NƠXH từ nay đến năm 2025 và để thực hiện mục tiêu phát triển 1 triệu căn NƠXH trong giai đoạn 2021-2020", ông Châu đề xuất.