Vụ thảm sát 'Rồng Vàng' nhắm vào băng nhóm Hội Tam Hoàng năm 1977

Nhà hàng Rồng Vàng ở San Francisco, Mỹ sau vụ tấn công ngày 4/7/1977. Ảnh: Corbis.

Trong thập niên 1970, việc kinh doanh pháo hoa bất hợp pháp là nguồn thu lớn của các băng đảng ở khu phố Tàu tại San Francisco, California, Mỹ. Mỗi năm, khi ngày quốc khánh Mỹ 4/7 đến gần, nhiều thanh niên đổ về đây để mua pháo lậu. Ngày 4/7/1977, một cuộc ẩu đả xảy ra giữa bang Joe Boys và Wah Ching do tranh chấp thu nhập từ việc bán pháo hoa khiến Felix Huey, thành viên của Joe Boys, thiệt mạng.

Wai Ching (Hoa Thanh) là băng đảng thuộc Hội Tam Hoàng, bắt đầu hoạt động từ đầu những năm 1960 ở San Francisco. Hội Tam Hoàng được hình thành từ phong trào "phản Thanh phục Minh" vào thế kỷ 17 ở Trung Quốc, theo kiểu một tổ chức liên kết bí mật giữa một số gia tộc chịu ơn nghĩa của nhau và bảo vệ lợi ích cho nhau.

Đến đầu thế kỷ 20, Tam Hoàng trở thành tổ chức tội phạm với các hoạt động buôn lậu vũ khí, tống tiền, mại dâm, bắt cóc, tổ chức vượt biên bất hợp pháp, làm hàng giả, cho vay nặng lãi, cờ bạc. Ngoài địa bàn hoạt động chủ yếu tại Hong Kong, Macau, Đài Loan, Hội Tam Hoàng còn có "chân rết" ở một số nơi khác như Trung Quốc đại lục, các phố Tàu ở châu Âu, Bắc Mỹ, Nam Phi, Australia và New Zealand.

Trong các băng phái con của Hội Tam Hoàng, có 4 băng đảng lớn nhất được gọi là "Tứ đại hắc bang", gồm Tân Nghĩa An, 14K, Hòa Hợp Đào và Hòa Thắng Hòa. Wai Ching là đồng minh của bang 14K.

Bang Joe Boys (Trung Tinh Nghĩa) vốn thuộc Wah Ching nhưng tách ra vào cuối thập niên 1960, khiến cho hai băng đảng này thành đối thủ. Năm 1977, Tom Yu, 18 tuổi, "đại ca" trong bang Joe Boys, lên kế hoạch tấn công thủ lĩnh của bang Wai Ching là Michael Louie để trả thù cho cái chết của Felix Huey.  

Tom Yu tại Mỹ năm 2017. Ảnh: sfchronicle.

Tom Yu tập hợp ba đàn em chưa tròn 18 tuổi tại nhà của một người bạn ở Pacifica để chuẩn bị vũ khí. Tom Yu cố tình chọn "tay chân" là trẻ vị thành niên vì tin rằng họ không phải lĩnh án nặng nếu bị bắt.

Rạng sáng 4/9/1977, nhận được tin Michael Louie có mặt tại nhà hàng Rồng Vàng trên đường Washington tại khu phố Tàu ở San Francisco, chúng tiến hành kế hoạch trả thù. Ba đàn em được giao nhiệm vụ thực hiện vụ tấn công, còn Tom Yu ở lại ngôi nhà tại Pacifica.

Nhà hàng Rồng Vàng mở cửa đến 3h sáng. Vào thời điểm những tay súng đến lúc 2h40, có khoảng 75 thực khách tại tầng chính và tầng lửng, trong đó có khoảng 10 thành viên băng Wah Ching, còn lại phần lớn là du khách. Khi các tay súng bịt mặt chạy vào nhà hàng, một đàn em của Michael Louie trông thấy và hô lên bằng tiếng Quảng Đông: "Có kẻ mang súng!". Nhóm của Louie ngay lập tức ngồi thụp xuống dưới bàn để ẩn náu.

Những thực khách khác không hiểu tiếng Quảng Đông nên vẫn ngồi trên ghế khi các tay súng nã đạn vào trong nhà hàng bằng súng trường tự động và súng lục. Kế hoạch ban đầu của Joe Boys là bắn một phát đạn lên trần nhà để khi mọi người hoảng loạn quỳ xuống sàn, họ sẽ quyết định bắn ai.

Thế nhưng, ba đàn em của Tom Yu đã xả súng bừa bãi vào các thực khách, khiến 5 người thiệt mạng, 11 người bị thương, không ai trong số này là thành viên băng đảng. Các thành viên Wah Ching đều sống sót sau vụ xả súng.

Cảnh sát Mỹ vào thời điểm đó gọi đây là vụ giết người hàng loạt tồi tệ nhất trong lịch sử San Francisco. Truyền thông gọi sự kiện này là vụ "thảm sát Rồng Vàng", đặt theo tên nhà hàng bị tấn công.

Ba tay súng tẩu thoát khỏi hiện trường, về căn nhà ở Pacifica và phi tang vũ khí gây án. Giới chức San Francisco nhanh chóng xác định vụ tấn công là một cuộc chiến băng đảng sau khi phát hiện các thành viên của Wah Ching có mặt tại hiện trường.

Thị trưởng San Francisco George Moscone treo thưởng 100.000 USD cho người cung cấp thông tin về thủ phạm. Khoản tiền này sau đó được trao cho Gan Wah "Robert" Woo, thành viên Joe Boys tố giác các tay súng bằng cách chuyển cho cảnh sát đoạn ghi âm đàn em của Tom Yu nói về vụ xả súng.

Những kẻ tham gia vụ tấn công bị bắt vào giữa năm 1978 và bị kết án tù. Mặc dù Tom Yu không trực tiếp ra tay, y bị xác định là kẻ chủ mưu và lĩnh án tù chung thân.

Bang Joe Boys sau đó bị giải tán, trong khi cảnh sát San Francisco lập ra một đội đặc nhiệm chuyên xử lý các băng đảng gốc Á. Nhà hàng Rồng Vàng hoạt động trở lại ngay sau vụ thảm sát nhưng đóng cửa vào lúc 22h thay vì mở đến 3h sáng như trước kia. Năm 2006, nó được đổi tên thành nhà hàng Hoàng Cung.