Vừa đá bóng vừa thổi còi

Bộ GD&ĐT vừa đưa ra dự thảo Quy trình về điều kiện thành lập và giải thể, nhiệm vụ và quyền hạn của tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục. Theo đó, Bộ GD&ĐT "thành lập hoặc cho phép thành lập" các tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục, và từ 2011-2015 chỉ có các tổ chức do Bộ thành lập, mà cho rằng làm như thế để "đảm bảo sự khách quan, công bằng về kết quả đánh giá".

Nhưng đây lại chính là điểm mà rất nhiều các nhà khoa học, các giáo sư ngay trong ngành giáo dục bày tỏ sự nghi ngờ rất có lý do: Một khi Bộ đã thành lập ra các tổ chức kiểm định, rồi lại chính Bộ công nhận kết quả kiểm định, thì đúng là Bộ GD&ĐT đã "vừa đá bóng, vừa thổi còi" mất rồi! Làm sao có kết quả khách quan, công bằng minh bạch cho được!

Xem ra, từ lâu nay việc kiểm định chất lượng giáo dục vẫn được thực hiện một cách đầy tính hình thức và quan liêu như vậy, từ cấp Bộ tới cấp Sở trong ngành. Và, một khi các đoàn kiểm tra chất lượng giáo dục đều là đoàn của Bộ hoặc của Sở cử đi, về các trường lại được "cung đón trên mức tình cảm" thì kết quả kiểm định thế nào, không ai dám chắc.

Rất nhiều trường, nhiều cơ sở giáo dục qua kiểm định chất lượng giáo dục đều đạt loại "tốt", nhưng trong thực tế lại chỉ ở mức "trên hoặc ngang loại kém". Các "chiêu thức" mà các trường luôn áp dụng cho các đoàn kiểm tra kiểm định thì vẫn thế, chỉ có danh sách đoàn mỗi lần có khác đi một chút, nhưng kết quả thì vẫn vậy.

Với giáo dục Việt Nam hiện thời, vấn đề chất lượng giáo dục là vấn đề luôn gây bức xúc cho công luận, cho cả Chính phủ, nhưng làm sao để nâng cao chất lượng giáo dục thì những bài bản cụ thể và hữu hiệu vẫn chưa có. Nay lại thêm một dự thảo của Bộ GD&ĐT mang tính quan liêu như thế này, thì việc kiểm tra và đánh giá đúng thực chất chất lượng giáo dục VN hiện tại là gần như bất khả.

Một khi không đánh giá đúng mức được chất lượng giáo dục, thì không thể nói tới "cải cách giáo dục" hay "nâng cấp chất lượng giáo dục", vì đã không biết mình đang ở thang điểm nào, mình có mặt mạnh và những mặt yếu gì, thì làm sao thay đổi được mình.

Vì vậy, việc kiểm định chất lượng giáo dục nhất thiết phải được giao cho những cơ quan hay tổ chức độc lập, giống như tính chất của cơ quan hay tổ chức kiểm toán trong kinh tế. Có vậy mới mong nhận được những con số kiểm định và đánh giá khách quan. Đừng tự ru ngủ chính mình bằng những "thành tích ảo" có được do những kết quả kiểm định đánh giá "ảo". Như thế là cực nguy!

Thanh Thảo