Xét xử vụ cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi: 4 tập đoàn của Trung Quốc và Hàn Quốc có phải bồi thường?

Sáng 16/10, TAND TP.Hà Nội mở phiên sơ thẩm vụ án vi phạm quy định về xây dựng gây thiệt hại 460 tỷ đồng tại giai đoạn 2 (dài 74km) dự án cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi.

Vụ án có 22 bị cáo, gồm nhiều lãnh đạo của Tổng công ty Phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) như Mai Tuấn Anh, cựu Chủ tịch VEC; Trần Văn Tám, cựu Tổng giám đốc VEC; Nguyễn Mạnh Hùng, Lê Quang Hào, cùng cựu Phó tổng giám đốc VEC; Hoàng Việt Hưng và Nguyễn Tiến Thành, cùng là cựu Giám đốc Ban quản lý dự án cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi…

Có 22 người chịu cáo buộc vi phạm pháp luật hình sự, gây thiệt hại trên 74km đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi.

Trong vụ án, VEC được xác định là nguyên đơn dân sự và 4 tập đoàn nước ngoài được triệu tập trong vai trò bị đơn dân sự gồm Lotte E&C, Posco E&C (Hàn Quốc); Shandong Luquao Group – Sơn Đông, Jiangsu Provincial – Giang Tô (Trung Quốc).

Đại diện phía Lotte và Posco có mặt, họ đề nghị tòa triệu tập đầy đủ giám định viên tư pháp trong vụ án. Tập đoàn Giang Tô và Sơn Đông có đại diện ủy quyền nhưng giấy ủy quyền chưa được hợp thức.

Một số người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan cũng được triệu tập gồm ngân hàng Korea Bank chi nhánh Shinsadong; Bank of China chi nhánh TP.HCM; ANZ chi nhánh Seoul (ngân hàng Úc và New Zealand); ngân hàng SHB chi nhánh TP.HCM… Đại diện các ngân hàng này vắng mặt tại tòa.

Sau hội ý, chủ tọa Nguyễn Thanh Nhã quyết định cho những người đại diện của Giang Tô, Sơn Đông tham gia tòa nhưng phải bổ sung giấy ủy quyền hợp pháp. Những người khác vắng mặt, nếu cần thiết tòa sẽ tiếp tục triệu tập.

Phiên tòa tiếp tục với việc viện kiểm sát công bố cáo trạng thể hiện cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi là công trình trọng điểm quốc gia, do Tổng công ty phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư, tổng chiều dài gần 140km. Trong đó, giai đoạn 1 dài 65km từ thành phố Đà Nẵng tới thành phố Tam Kỳ (Quảng Nam), thông xe tháng 8/2017 còn giai đoạn 2 dài hơn 74km, từ Tam Kỳ đến TP.Quảng Ngãi, thông xe tháng 9/2018.

Tuy nhiên, khi vừa đi vào sử dụng, đường cao tốc đã xuất hiện rất nhiều điểm hư hỏng, ảnh hưởng nghiêm trọng tới vận hành khai thác, an toàn giao thông, gây bức xúc trong nhân dân. Các vi phạm tại giai đoạn 1 dài 65km đã được xử lý với 35 người Việt và 1 người Nhật chịu chế tài hình sự.

Tại giai đoạn 2 dài 74km, viện kiểm sát truy tố 22 người về các tội "Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng", "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".

Số này gồm Mai Tuấn Anh, cựu Chủ tịch VEC; Trần Văn Tám, cựu Tổng giám đốc VEC; Nguyễn Mạnh Hùng, Lê Quang Hào, cùng cựu Phó tổng giám đốc VEC; Hoàng Việt Hưng và Nguyễn Tiến Thành, cùng là cựu Giám đốc Ban quản lý dự án cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi…

Trong đó, Nguyễn Mạnh Hùng nhận 7 năm tù, Lê Quang Hào bị phạt 6 năm tù tại phiên tòa xét xử vi phạm ở giai đoạn 1.

Ở giai đoạn 2 cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, cáo trạng xác định dự án sử dụng vốn vay của Ngân hàng Thế giới (WB) và do Tổ chức tư vấn CDM Smith Inc của Mỹ thực hiện giám sát thi công.

Việc chỉ dẫn kỹ thuật do liên danh các nhà thầu Nippon Koei – Nippon Engineering (Nhật Bản) – Chodai và Thai Engineering (cùng từ Thái Lan) thực hiện khảo sát, lập thiết kế kỹ thuật và dự toán.

Quá trình xây dựng, 22 bị cáo trong vụ cùng nhiều người khác không tuân thủ quy định từ khâu lựa chọn vật liệu, thiết kế trộn, thi công… Lúc nghiệm thu, họ không đo đạc đầy đủ và có những hạng mục được nghiệm thu dù vắng mặt đại diện Ban quản lý dự án.

Viện kiểm sát cáo buộc hành vi của họ khiến cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi không đảm bảo chất lượng vẫn được đưa vào vận hành và sau đó hư hỏng. Việc này gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 460 tỷ đồng tại giai đoạn 2 dài 74km.

Cơ quan tố tụng còn xác định 27 công dân Trung Quốc, Hàn Quốc, Anh, Austraylia, Philipines có vi phạm khiến cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi hư hỏng khi vừa sử dụng. Tuy nhiên, họ đã về nước nên cơ quan tiền hành tố tụng tách hồ sơ xử lý sau.