Xuất khẩu... mít, chuối, đu đủ

Theo tiến sĩ Nguyễn Minh Châu - Viện trưởng Viện Nghiên cứu cây ăn quả Miền Nam, nhà vườn không phải muốn trồng giống gì cũng được vì phải xem điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu có phù hợp không. Thứ đến, nhà máy thu mua loại trái cây đó đang đóng ở đâu, nếu quá xa nơi chế biến, chất lượng trái cây sẽ giảm sút.

Thị trường lớn

Ông Nguyễn Xuân Huy - Giám đốc Công ty Xuất khẩu nông sản Long Giang (huyện Cái Bè, Tiền Giang) cho biết, từ năm 2010 tới nay, công ty ông tập trung mua chuối cao sản (chuối già) phục vụ cho xuất khẩu. Theo ông Huy, chuối là loại cây nhiệt đới ngắn ngày, cho năng suất khá cao khi trồng chuyên canh. Mỗi ha chuyên canh chuối có thể thu hoạch hàng chục tấn/năm.

Hiện các công ty xuất khẩu chuối mê nhất là chuối trồng ở Bến Tre vì trái rất đẹp và chất lượng rất tốt. Tuy nhiên, theo ông Huy, vẫn chưa có vùng đất nào chuyên canh trồng chuối. Lâu nay, các loại trái cây như chuối, mít, đu đủ chỉ là loại trái cây ăn chơi, ít có giá trị kinh tế nên nhà vườn chủ yếu trồng xen, trồng kiểu lấy ngắn nuôi dài chứ ít khi đầu tư trồng chuyên canh.

Bán được chuối cho doanh nghiệp xuất khẩu, nông dân ấp Phú Khương B (xã Phú Kiết, Chợ Gạo, Tiền Giang) đã có nguồn thu khá lớn.

"Ở Bến Tre từng có dự án trồng chuyên canh thí điểm 50ha chuối, nhưng sau đó phải bỏ dở vì người ta cho rằng không có hiệu quả kinh tế" - ông Huy tiếc rẻ. Hiện để xuất 200 tấn chuối/tháng, ông Huy phải cho người mua gom với giá tại vườn từ 7.000 - 8.000 đồng/kg.

Anh Trương Văn Hiền - xã Mỹ Long, huyện Cao Lãnh, Đồng Tháp, cũng là người khá thành công khi trồng đu đủ trên đất ruộng. Theo tính toán của anh Hiền, mỗi ha có thể trồng được 2.500 - 3.000 gốc đu đủ. Bình quân mỗi cây cho 60kg trái, với giá 6.000 - 7.000 đồng/kg, nhà vườn có thể thu lãi hàng trăm triệu đồng/ha/năm.

Còn ông Lê Minh Phăng - xã Bình Hòa Nam, huyện Đức Huệ, Long An, cho biết, mấy năm nay ông làm giàu nhờ trồng 17ha chanh xen đu đủ. "Ban đầu tui tính trồng đu đủ theo kiểu lấy ngắn nuôi dài. Thế nhưng thực tế cho thấy dù là trồng xen nhưng tiền lãi từ cây đu đủ cũng lên đến hàng trăm triệu đồng/năm" - ông Phăng hào hứng.

Ở huyện Cai Lậy (Tiền Giang), nhiều nông dân trồng đu đủ xen trong vườn sầu riêng cũng đã có kết quả bất ngờ khi thu nhập từ nguồn phụ cao gấp mấy lần nguồn chính. Nhiều nhà vườn thậm chí còn đốn bỏ sầu riêng để chuyên canh đu đủ…

Nhưng không dễ "ăn"!

Bà Nguyễn Thị Mười Lăm - ấp Phú Khương B, xã Phú Kiết, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang, cho biết, cùng một loại trái cây nhưng giá mua tại vườn để bán hàng chợ thấp hơn giá mua xuất khẩu rất nhiều. Hiện tại, chuối sứ mua tại vườn là 4.000 đồng/kg, chuối già là 5.000 đồng/ kg. Tương tự, mít và đu đủ cũng chỉ đồng giá 5.000 đồng/kg mua tại vườn.

Nông dân ấp Phú Khương B (xã Phú Kiết, Chợ Gạo, Tiền Giang) chỉ bán được chuối và mít với giá 5.000 đồng/kg.

Theo tiến sĩ Nguyễn Minh Châu, sở dĩ có tình trạng này do người dân trồng manh mún, nhỏ lẻ, muốn thu mua phục vụ xuất khẩu trái cây sẽ khó lòng đạt chất lượng.

Hiện nhiều nhà vườn còn tỏ ra hào hứng với cây mít khi Công ty Vinamit tuyên bố đang thiếu hụt trầm trọng nguồn nguyên liệu. Nhiều vườn mít ở xã Cẩm Sơn, huyện Cai Lậy, Tiền Giang, cho thu nhập lên đến 300 triệu đồng/ha.

Khi trồng các loại mít, đu đủ xuất khẩu, bà con cần quan tâm đến việc mình sẽ cung ứng cho thị trường nào. Muốn làm lớn cần thiết có sự hợp tác giữa doanh nghiệp và nhà vườn, đồng thời cần phải có những chính sách hỗ trợ từ Nhà nước.

Tiến sĩ Nguyễn Minh Châu

Tuy nhiên, theo tiến sĩ Châu, không phải loại cây nào cũng phù hợp với vùng đất ĐBSCL và không phải loại mít nào cũng phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu của vùng đất miền Tây này. "Đúng là Vinamit có nhu cầu rất lớn cho mít sấy, nhưng vùng đất phù hợp cho mít sấy phải là miền Đông. Hơn nữa, vùng đất này gần nhà máy chế biến của Vinamit nên quy hoạch trồng ở đấy là phù hợp hơn cả".

Theo ông Nguyễn Lâm Viên - Tổng Giám đốc Công ty Vinamit, năm 2011 Vinamit cần 132.000 tấn mít, 21.500 tấn chuối… Tốt nhất, bà con nông dân và chủ trang trại nên tham gia và ký hợp đồng cung ứng để công ty bao tiêu sản phẩm. Lưu ý mít để sấy phải là mít nghệ cao sản, còn mít Thái dù thơm ngon hơn nhưng khi sấy lại không ngon, khó bảo quản nên công ty sẽ không thu mua.

Hữu Danh