Xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc ngày càng khó: Doanh nghiệp cần làm ngay những điều này

Vì sao xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc gặp khó?

Tại tọa đàm "Nâng cao năng lực cạnh tranh, đẩy mạnh xuất khẩu nông, lâm, thủy sản" diễn ra tại TP.HCM ngày 26/7, các doanh nghiệp và cơ quan quản lý đều cho rằng xuất khẩu nông sản của các doanh nghiệp Việt Nam sang Trung Quốc trước mắt sẽ gặp không ít khó khăn.

Từ năm 2019 trở về trước, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu hàng nông, lâm, thủy sản Việt Nam đứng thứ hai sau Mỹ. Tuy nhiên, kể từ năm 2019 đến nay, tình hình xuất khẩu nông, thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc đang có dấu hiệu chững lại do xuất hiện nhiều rào cản từ Trung Quốc.

Bà Bùi Hoàng Yến - Tổ phó Tổ Công tác miền Nam Cục Xúc tiến Thương mại (Bộ Công Thương) cho biết nguyên nhân là chính sách zero Covid-19 của Trung Quốc và quy định về xuất khẩu nông sản sang thị trường Trung Quốc thay đổi rất lớn từ năm 2022.

Theo Lệnh 248, Lệnh 249 của Trung Quốc, ngay từ đầu năm 2022, toàn bộ doanh nghiệp nước ngoài xuất thực phẩm sang thị trường Trung Quốc phải đăng ký với Hải quan Trung Quốc.

Với Lệnh 248, các doanh nghiệp có nhu cầu xuất khẩu thực phẩm sang Trung Quốc cần sớm đăng ký để các cơ quan có thẩm quyền tổng hợp, gửi danh sách sang Tổng cục Hải quan Trung Quốc. Còn Lệnh 249, doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm về an toàn thực phẩm ngay cả khi sản phẩm đã xuất khẩu sang Trung Quốc. 

Cùng với đó, Trung Quốc cũng ban hành tiêu chuẩn mới quy định mức giới hạn dư lượng tối đa với 564 loại thuốc bảo vệ thực vật, trong danh mục 376 thực phẩm, tăng 81 loại (tăng 16,7%); giới hạn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật tăng 2.985 loại (tăng 42%). Để tăng cường giám sát nông sản nhập khẩu, tiêu chuẩn mới này cũng thiết lập 1.742 giới hạn dư lượng cho 87 loại thuốc bảo vệ thực vật chưa đăng ký sử dụng ở Trung Quốc.

Những yêu cầu này đang dần tiệm cận với những nước phát triển. 

Ðối với các sản phẩm trồng trọt, Trung Quốc đang ngày càng kiểm soát chặt chẽ hàng hóa qua biên giới, nhất là giao thương tiểu ngạch. Ngoài ra, phía Trung Quốc cũng đang đẩy mạnh quản lý sản phẩm nhập khẩu theo hình thức nghị định thư và yêu cầu khai báo mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói. 

Xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc: Cần làm ngay điều này

Theo đại diện Cục Xúc tiến Thương mại (Bộ Công Thương), để tính đến các phương án về lâu dài, việc tiếp tục thúc đẩy ký kết các nghị định thư về kiểm dịch thực vật giữa hai bên đối với các mặt hàng nông sản Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc là vấn đề cần thiết để giảm thời gian thông quan.

Về phía doanh nghiệp, cần tính toán cho tiêu thụ nội địa hoặc các thị trường khác khi vào cao điểm mùa thu hoạch nông sản, đặc biệt là dịp Tết Nguyên đán, để giảm tình trạng phụ thuộc vào một thị trường, gây thiệt hại cho doanh nghiệp khi thông quan nông sản gặp khó khăn.

Bà Bùi Hoàng Yến cho rằng thị trường Trung Quốc đang siết hơn trong việc nhập khẩu nông sản. Các doanh nghiệp không nên chỉ nhắm tới Trung Quốc mà phải mở rộng thêm nhiều thị trường khác. Thực tế, không chỉ Trung Quốc mà nhiều thị trường khác trong tương lai sẽ dần khó tính hơn. 

Theo bà, điều mà các doanh nghiệp cần làm ngay là tập trung giải quyết các vấn đề nổi cộm: Chất lượng và an toàn thực phẩm đối với hàng nông, thủy sản, đặc biệt là vấn đề truy xuất nguồn gốc và chứng nhận chất lượng. 

Cùng với đó, các doanh nghiệp đẩy nhanh tiến độ đàm phán mở rộng danh sách các mặt hàng được xuất khẩu chính ngạch; tiếp tục đẩy nhanh tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng xây dựng các vùng chuyên canh tập trung, có quy mô, chất lượng đồng đều và đạt chuẩn phục vụ xuất khẩu.