360 độ sao: HLV Erik ten Hag – Kẻ bước ra ánh sáng với triết lý kiểu Guardiola

Hành trình bước ra ánh sáng của HLV Erik ten Hag:

Vóc người cao, gọn. Đầu trọc. Trang phục ưa thích là những bộ suit được thiết kết chuẩn phom và tôn dáng, thoạt nhìn Erik ten Hag khiến người ta không thể tránh khỏi sự liên tưởng tới Pep Guardiola, HLV từng dẫn dắt Barcelona, Bayern Munich và giờ là Man City. Trừ vài chi tiết: gương mặt hầm hố và ánh mắt sắc lạnh của Hag.

Hag – một phiên bản của Pep Guardiola

Nhưng Hag chẳng bao giờ cảm thấy phiền khi người ta so sánh ông với Pep, cả về vẻ ngoài lẫn triết lý bóng đá. Hag khoái là đằng khác. Bởi Pep, từ nhiều năm qua, là chiến lược gia mà Hag vô cùng ngưỡng mộ. Giữa họ, thậm chí từng có một quãng thời gian đầy gắn bó.

Giai đoạn 2013-2015, Hag là HLV đội trẻ Bayern. Còn Pep, như chúng ta đều biết, là HLV đội một Bayern từ 2013 đến 2016. Trước khi gia nhập Bayern theo lời mời của Giám đốc thể thao CLB này – huyền thoại Matias Sammer, Hag từng làm trợ lý ở đội trẻ rồi đội một Twente, trợ lí HLV trưởng tại PSV và dẫn dắt CLB hạng Nhì Hà Lan Go Ahead Eagles 1 mùa giải (2012-13).

Giai đoạn dẫn dắt đội trẻ Bayern, Hag thực sự gây ấn tượng khi giúp CLB này thăng hạng ba. Nhưng thành quả giá trị nhất mà Hag có được trong quãng thời gian ở Munich, chính là cơ hội học từ những người giỏi nhất. Học từ Sammer và tất nhiên, từ Pep. Giữa Hag và Pep có một điểm chung quan trọng trong triết lý bóng đá: kiểm soát bóng.

Không chỉ triết lý bóng đá, những gì Hag thu lượm được từ Pep, còn là cách làm việc khoa học, chi tiết, tỉ mỉ và chuyên nghiệp của HLV người Tây Ban Nha. Hè 2015, Hag chia tay Bayern II khi khẳng định mình “đã có một khoảng thời gian tuyệt vời và hạnh phúc tại đây và luôn khắc ghi từng cuộc nói chuyện quý báu với Pep”.

Cuộc cách mạng tại Utrecht

Giai đoạn “học nghệ” khép lại và Hag chính thức bước ra ánh sáng với CLB quê nhà Utrecht, cũng là đội bóng mà ông từng khoác áo thời cầu thủ. Nhưng gì Hag làm được ở Utrech, CLB có ngân sách hoạt động chỉ bằng 1/30 Ajax, gặp vô số vấn đề tài chính, cơ sở vật chất thì nghèo nàn, trong hơn 2 mùa giải, từ 2015 đến 2017, thực sự vượt qua kì vọng của tất thảy. Trong 2 mùa giải, 2015/16 và 2016/17, Utrech đều lọt vào nhóm tranh suất dự Europa League, xếp hạng tư chung cuộc – cũng là vị trí cao nhất phía sau bộ ba Ajax – PSV – Feyenoord.

Tờ fussballstadt, gần 2 năm trước từng miêu tả Hag như “một nhà cách mạng” giúp Utrech lột xác. Utrech tại thời điểm Hag tiếp quản hè 2015 là một Thế giới khác xa so với những gì ông từng có tại Munich. Sân tập không đạt chuẩn, cầu thủ thì thường xuyên chấn thương bởi đội ngũ y tế thiếu chuyên nghiệp, CLB thậm chí chẳng buồn quan tâm đến việc cầu thủ ăn thứ gì, uống cái gì. Điều đáng nói, Utrech là thành phố lớn thứ 4 của Hà Lan, nhưng CĐV trong vùng hiếm khi cho thấy sự quan tâm tới CLB bóng đá đại diện cho thành phố.

Nếu bạn là một fan của trò Game Football Manager, thì tình cảnh của Hag tại Utrech trong những tháng ngày đầu tiên cũng hệt như vậy. Bắt đầu tất cả mọi thứ, từ những điều cơ bản nhất. Xây dựng văn hóa CLB, đem sự chuyên nghiệp đến đội bóng và tất nhiên sục sạo thị trường cầu thủ để kiếm được những “món hàng” rẻ phù hợp với triết lí của mình.

Cuộc cách của Hag, tại Utrech, bắt đầu từ sân tập. Sân tập Utrech không đạt chuẩn, chẳng khác nào một bãi cỏ hoang. Hag quyết định nhờ chính quyền thành phố hỗ trợ. Utrecht có 1 sân tập mới, cỏn mịn, khung cảnh tuyệt đẹp bởi nó là một phần của CLB golf trong vùng.

Sân tập đã xong, là lúc giáo áo tập luyện mang thương hiệu Hag đi vào đời sống Utrecht. Thay vì chỉ tập luyện một buổi/ngày như trước, giờ với Hag, là 3-4 buổi tập với khoảng thời gian chia nhỏ trong mỗi ngày. Chế độ ăn uống phù hợp với vận động viên thể thao cũng được trợ lý của Hag – một chuyên gia dinh dưỡng- áp dụng ngay lập tức.

Trong khi đó, trên sân tập Hag và các cộng sự theo sát từng chuyển động, các tình huống xử lí bóng của cầu thủ để có thể đưa ra tư vấn và chỉ dậy đúng lúc, chính xác. Yêu cầu cơ bản và quan trọng nhất của Hag đối với cầu thủ, trong các buổi tập chiến thuật chính là “kiểm soát bóng” bằng những đường chuyền ngắn và chuẩn. Sút xa không được khuyến khích, các cầu thủ phải luôn tạo ra được một khối 3 người gần nhau để đảm bảo khả năng kiểm soát bóng, là những nét cơ bản khác trong triết lý của Hag.

Nỗ lực và sự tận tâm của Hag tác động lại chính các cầu thủ, khiến họ không chỉ “bị” ấn tượng mà còn cảm thấy “phải” chiến đấu vì một HLV như Hag. Những tín hiệu tích cực đến gần như ngay lập tức Utrecht của Hag với thứ bóng đá giàu kiểm sát và hấp dẫn đã liên tiếp tạo ra những thắng lợi trên sân cỏ, ấn tượng đến mức các CĐV từng quay lưng với đội bóng đã “buộc” phải trở lại để cổ vũ Utrecht.

Từ vị trí thứ 11 ở mùa giải 2014/15, Utrecht xếp hạng 5 chung cuộc và vào tới chung kết cúp Quốc gia Hà Lan trong mùa giải đầu tiên của Hag. Đội bóng của Hag bên cạnh đó cũng giới thiệu hàng loạt gương mặt trẻ tài năng như Sean Klaiber (21 tuổi), Giovani Troupée (17), Soufyan Amrabat (19), Bart Ramselaar (19) và Yassin Ayoub (21) – tất cả đều trưởng thành từ Học viện CLB. Trước Hag, trong vòng 5 năm liền Học viện Utrecht không “giới thiệu” được bất kì măng non nào cho đội một. Sự khác biệt là quá rõ ràng.

Mùa giải thứ hai, Utrech xếp hạng 4 chung cuộc và giành vé dự Europa League sau cuộc ngược dòng siêu ấn tượng trước AZ Alkmaar (thua 0-3 lượt đi, thắng lại 3-0 lượt về và đánh bại đối thủ ở loạt đấu súng 11m) ở chung kết play-off. Lộ trình phát triển của Utrech, nhờ cuộc cách mạng toàn diện của Hag, vẫn đi đúng hướng. Đầy lạc quan!

Và kì tích cùng Ajax

Những gì Hag làm được ở Utrecht, biến ông thành ứng viên số 1 cho ghế HLV trưởng của Ajax vào mùa hè 2017. 2016/17 là một mùa giải đầy thăng trầm của Ajax. Họ thất thế trong cuộc đua vô địch với PSV, chỉ xếp hạng hai chung cuộc. Tại Europa League, Ajax vào tới chung kết nhưng thất thủ trước M.U của Mourinho. Và sau đó, Amsterdam Arena chứng kiến một cuộc “thay máu” mạnh mẽ, đặt dấu chấm hết cho triều đại 2 năm rưỡi của HLV Peter Bosz.

Bosz bị sa thải cùng 2 HLV đội một, 2 trợ lý. “Out” cùng với Bosz là huyền thoại bóng đá Hà Lan – giám đốc thể thao Dennis Bergkamp. Bất chấp rất nhiều tin đồn gắn kết giữa Ajax và Hag, người được CLB thành Amsterdam chọn cho vị trí HLV trưởng lại là Marcel Keizer, trước đó là HLV đội trẻ CLB. Nhưng lựa chọn mạng tên Keizer sớm trở thành cơn ác mộng khi Ajax khởi đầu mùa giải thiếu ấn tượng, sớm bị PSV bỏ xa trong cuộc đua vô địch.

Đầu tháng 12, Keizer bị sa thải và Ajax lại bắt đầu lùng sục tìm kiếm người thay thế. Danh sách ứng viên của Ajax thời điểm đó bao gồm Thomas Tuchel, người cũ Frank de Boer và cả HLV họ mới sa thải nửa năm trước, Bosz. Nhưng lần này, Hag là người được chọn. Ngày 21.12.2017, Hag chính thức được bổ nhiệm làm HLV trưởng Ajax, chỉ một tháng sau khi ông giúp Utrecht đánh bại chính Ajax ngay tại Amsterdam với tỷ số 2-1.

Thời điểm Hag được Ajax bổ nhiệm, ông chịu nhiều chỉ trích từ các cựu danh thủ CLB. Lý do số một là bởi bản CV của Hag chẳng có bất kì mối liên hệ nào với triết lý bóng đá và bản sắc của CLB cả. Nhưng bên cạnh BLĐ Ajax, có ít nhất 2 nhân vật lừng lẫy của CLB đứng ra ủng hộ Hag. Người đầu tiên là Marc Overmars, đồng sở hữu CLB Go Ahead Eagles, cũng chính là người từng trao cho Hag công việc huấn luyện đầu tiên trong sự nghiệp. Người thứ hai là giám đốc thể thao Van der Sar. Việc Ajax bổ nhiệm Hag, phần lớn là công lao của cựu thủ môn Ajax, Juventus và M.U này.

Và như người ta vẫn nói “sau đó là lịch sử”! Với Hag, Ajax không kịp lật đổ PSV trong cuộc đua vô địch Hà Lan mùa trước dù chỉ kém đối thủ 4 điểm chung cuộc. Nhưng với Hag, Ajax đạt tỷ lệ thắng lên tới 72,4%, cao nhất trong vòng 30 năm qua. Và với Hag, Ajax vừa có một trận thắng kinh điển, đsánh bại Real Madrid 4-1 ở Bernabeu, hạ bệ kỷ lục gia Champions League và hiên ngang tiến vào tứ kết.

Đội bóng trẻ của Hag sẽ còn tiến xa tới đâu mùa này? Không ai dám chắc nhưng hành trình bước ra ánh sáng của Hag và những kì tích tiếp theo của Ajax, chắc chắn là thứ mà các CĐV bóng đá đang trông đợi!