5 chiến sĩ Tiểu đoàn nữ biệt động Lê Thị Riêng chưa được công nhận liệt sĩ

Tiểu đoàn nữ biệt động Lê Thị Riêng chiến đấu trong và sau cuộc Tổng tiến công và nổi dậy xuân Mậu Thân năm 1968 tại Mặt trận liên quận 2-4, 13 chiến sĩ đã hy sinh. Tiểu đoàn trưởng Lê Hồng Quân bị thương, mất một cánh tay và bị địch bắt tù đày ra Côn Đảo, đến năm 1973 được trao trả.

Năm 2012, 8 liệt sĩ đã được Nhà nước cấp Bằng Tổ quốc ghi công, hiện còn 5 trường hợp chưa được cấp bằng Tổ quốc ghi công, gồm: Chị Hai (nữ đồng chí Hai); anh Tư (Tư cơm tấm), sinh năm 1935, công nhân Bến thương cảng quận 4; chị Sáu già; bác Bo, sinh năm 1918; Lý Giao Duyên, sinh năm 1950. Cả 5 người đều cư ngụ tại quận 4 (thuộc căn cứ Khánh Hội, Cây Bàng, Vĩnh Hội của tiểu đoàn).

Trước đây, UBND TP.HCM đã có công văn đề nghị suy tôn liệt sĩ cho 5 chiến sĩ này nhưng trong hồ sơ đề nghị thiếu một số giấy tờ theo quy định. Do đó, Bộ LĐTB-XH chưa có cơ sở báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét giải quyết công nhận liệt sĩ.

Theo UBND TP.HCM, các trường hợp nêu trên không có hồ sơ lưu lại. Do tính chất đặc thù của công tác nội đô thời bấy giờ, danh tính của 5 trường hợp này đều không phải họ tên thật, mà phải mượn họ liệt sĩ Lê Thị Riêng để làm họ của từng người. Do đó, không có giấy tờ, tài liệu để cung cấp theo đề nghị của Bộ LĐTB-XH.

Dựa trên ý kiến của Bộ LĐTB-XH, UBND TP.HCM đã có buổi làm việc ngày 24/7/2023 với các đơn vị gồm Ban Tổ chức Thành ủy, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Sở Tư pháp, Ban Quản lý Đền Tưởng niệm liệt sĩ Bến Dược, Ban Liên lạc Tiểu đoàn nữ biệt động Lê Thị Riêng để làm rõ, củng cố hồ sơ, làm rõ từng trường hợp đề nghị công nhận liệt sĩ đối với 5 trường hợp trên.

Theo cuốn sách "Tiểu đoàn nữ biệt động Lê Thị Riêng" của các tác giả Hồ Sơn Diệp, Nguyễn Đình Thống, Võ Xuân Bình – NXB Văn hoá Văn nghệ năm 2018, ngày 20/12/1967, đội nữ biệt động Sài Gòn - Gia Định được thành lập. Sau đợt I Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968, đơn vị còn đứng vững và phát triển thêm 21 chiến sĩ.

Tại hội nghị chuẩn bị cho đợt II Mậu Thân (2/1968), Thường vụ Thành ủy quyết định thành lập Tiểu đoàn nữ biệt động mang tên Lê Thị Riêng, giao ông Nguyễn Thái Sơn (Bảy Bình), Thường vụ Khu ủy; Trang Tấn Khương (Năm Quyết), Khu ủy viên, phụ trách địa bàn quận 2 - quận 4 và bà Nguyễn Thị Tấn (Ba Hồng), Khu ủy viên, Trưởng Ban Phụ vận triển khai thực hiện, chỉ định bà Lê Hồng Quân làm Tiểu đoàn trưởng.

Tiểu đoàn nữ biệt động Lê Thị Riêng được thành lập trong hoàn cảnh hết sức khẩn trương để kịp thời đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ mới, đơn vị đã nỗ lực vượt qua những khó khăn trăm bề, chuẩn bị đủ lực lượng, cơ sở nòng cốt, cơ sở nội tuyến, các lõm căn cứ, lương thực, vũ khí, quân trang, quân y, để bám trụ chiến đấu tại địa bàn trung tâm của thủ phủ Sài Gòn.

Trong đợt II Mậu Thân 1968, với tinh thần "không trông chờ, không ỷ lại hỏa lực chi viện, chiến đấu giữ địa bàn đến giọt máu cuối cùng", Tiểu đoàn nữ biệt động Lê Thị Riêng đã triển khai đội hình, đánh địch tại các mục tiêu được phân công, phát động quần chúng nổi dậy khởi nghĩa, đánh địch phản kích, tiêu hao, tiêu diệt nhiều sinh lực địch, trong tương quan lực lượng địch đông và trang bị mạnh gấp nhiều lần, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, cho đến khi cả Tiểu đoàn mất sức chiến đấu.