Anh xây căn cứ quân sự ở Đông Nam Á, “dội gáo nước lạnh” TQ?

Đăng Nguyễn - SCMP Thứ tư, ngày 02/01/2019 09:55 AM (GMT+7)

Kế hoạch xây căn cứ quân sự của Anh ở Đông Nam Á nhiều khả năng sẽ làm phức tạp thêm tình hình căng thẳng trong khu vực, đặc biệt là căng thẳng Mỹ-Trung, chuyên gia Trung Quốc nhận định.

Tàu chiến Anh tuần tra tự do hàng hải ở Biển Đông hồi tháng 8 năm ngoái.

Theo tờ Bưu điện Hoa nam Buổi sáng (SCMP), Bộ trưởng Quốc phòng Anh tiết lộ kế hoạch trên trong cuộc trả lời phỏng vấn trên tờ Sunday Telegraph đầu năm mới 2019.

Cụ thể, Anh muốn xây căn cứ hải quân ở Singapore hoặc Brunei. Kế hoạch này nhiều khả năng sẽ phủ bóng đen lên quan hệ Trung Quốc và các nước Đông Nam Á. Điều này cũng làm tăng nguy cơ căng thẳng giữa Anh và Trung Quốc.

Các tàu chiến Anh từng tuần tra tự do hàng hải ở Biển Đông và bị Trung Quốc phản đối dữ dội.

“Rõ ràng đây là động thái phô trương sức mạnh của Anh nhằm vào Trung Quốc và thể hiện quyền lực của cường quốc trong vấn đề Biển Đông”, Xu Liping, một chuyên gia đến từ Học viện Khoa học và Xã hội Trung Quốc nói.

Ông Williamson nói Anh sẽ mở hai căn cứ quân sự “trong vài năm tới”, bao gồm một căn cứ ở Biển Đông và một ở biển Caribe. Động thái này cũng có thể giúp Anh “trở lại trong vai trò cường quốc toàn cầu”.

“Đây là thời khắc lớn nhất của Anh kể từ sau Thế chiến 2. Chúng ta đã có thể đóng vai trò lớn hơn trên trường quốc tế”, ông Williamson nói.

Kế hoạch này cũng đánh dấu sự thay đổi của Anh khi đóng cửa các căn cứ quân sự ở Đông Nam Á và Vịnh Ba Tư trong những năm 1960.

Ni Lexiong, một chuyên gia hàng hải ở Đại học Thượng Hải nói rằng, kế hoạch phản ánh sự ủng hộ của Anh đối với cách tiếp cận cứng rắn với Trung Quốc, mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đề ra.

Bắc Kinh từ lâu coi hoạt động quân sự của Washington ở Biển Đông là mối đe dọa an ninh khu vực và đã bày tỏ quan ngại sâu sắc. Nhưng ông Trump nhiều khả năng sẽ để các đồng minh như Anh, Pháp đóng vai trò nhiều hơn ở Biển Đông, chuyên gia này nhận định.

Nhưng đối với Trung Quốc, điều này đặt ra những thách thức mới về an ninh khu vực, ông Ni cảnh báo. Kế hoạch hiện mới chỉ ở bước đầu nhưng cũng là bài kiểm tra, đánh giá quan hệ giữa Trung Quốc và Singapore, Brunei.

Singapore đã ngả hẳn về phía Mỹ và đồng minh, nhưng Brunei thì vẫn đang lưỡng lự trước những hợp tác kinh tế mà Trung Quốc đem lại.

Các chuyên gia Trung Quốc cũng cho rằng, việc Anh mở lại các căn cứ quân sự ở nước ngoài là điều không hề dễ dàng bởi nước này đã qua thời vươn tầm ảnh hưởng khắp thế giới.

Thách thức đầu tiên mà Anh phải đối mặt là vấn đề ngân sách. Quy mô quân đội Anh cũng đã giảm còn một nửa kể từ thời Chiến tranh Lạnh.

Nghị sĩ Anh Luke Pollard cũng chỉ trích kế hoạch mà Bộ trưởng Williamson đề ra: “Chúng ta lấy ngân sách ở đâu? Vì sao Anh lại thay đổi chiến lược vào lúc này? Các khoản ngân sách nào sẽ bị cắt giảm để phục vụ cho kế hoạch này?”