Australia rúng động vì bê bối cựu Thủ tướng bí mật tự bổ nhiệm 5 chức vụ bộ trưởng

Phát biểu với các phóng viên hôm 23/8, Thủ tướng đương nhiệm Australia Anthony Albanese nói: “Đây là sự lừa dối của chính phủ”. Ông cáo buộc người tiền nhiệm của mình là "lừa dối nền dân chủ" bằng cách đảm nhận nhiều công việc của chính phủ và không thông báo cho công chúng.

Ông Morrison hiện vẫn là nghị sĩ Quốc hội Australia nhưng đã bị thay thế chức thủ tướng sau cuộc bầu cử  tháng 5 vừa qua. Ông đã được bổ nhiệm làm bộ trưởng y tế, tài chính, nội vụ, kho bạc và công nghiệp từ tháng 3/2020 đến tháng 5/2021. 

Thủ tướng đương nhiệm Albanese cho biết: Đây đều là những vai trò quan trọng trong nội các, vốn đã có các bộ trưởng đảm nhiệm - và ông Morrison đã có thêm nhiều quyền hạn khi tuyên thệ nhậm chức bộ trưởng cho các bộ đó.

Một số đồng nghiệp của ông Morrison đã bày tỏ sự phẫn nộ và ngạc nhiên, nói rằng họ không biết mình đang chia sẻ công việc với sếp của mình.

Thủ tướng Albanese cho biết các vụ bổ nhiệm bí mật của Morrison đã được tiết lộ sau một cuộc điều tra, và không rõ liệu Morrison có giữ được vị trí của mình cho đến khi ông được bỏ phiếu vào đầu năm nay hay không.

“Điều hoàn toàn bất thường là những cuộc bổ nhiệm này được chính phủ Morrison giữ bí mật với người dân Australia” - Thủ tướng Albanese phát biểu  ở Canberra. "Nó đã phá hoại nền dân chủ của chúng ta”. 

Trong một bài đăng dài trên Facebook hôm23/8, ông Morrison đã lên tiếng bảo vệ hành động của mình, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 và suy thoái kinh tế ở Australia  năm 2020 và nói rằng ông đã hành động một cách thiện chí trong khủng hoảng.

“Đây là những thời điểm bất thường và yêu cầu các biện pháp đặc biệt để ứng phó” -  ông nói và  cho biết  thêm rằng nguy cơ các bộ trưởng của ông trở nên“ mất khả năng lao động, ốm yếu ”hoặc không thể thực hiện công việc của họ là“ rất có thật ”trong thời kỳ đại dịch.

Ông nói: “Với tư cách là Thủ tướng, tôi cho rằng cần phải đưa ra các biện pháp bảo vệ. “... Tôi đã đề phòng việc được trao quyền điều hành các cơ quan nhà nước khác nhau nếu nhu cầu phát sinh do không đủ năng lực của một Bộ trưởng hoặc vì lợi ích quốc gia.” Ông nói rằng anh ấy coi những hành động như vậy là “thận trọng” và “có trách nhiệm”.

Morrison  nhấn mạnh rằng ông không cố gắng hành động "với tư cách là đồng Bộ trưởng" và chỉ sử dụng các quyền hạn bổ sung liên quan đến công việc vào một dịp duy nhất vào tháng 4/2021 để lật ngược việc phê duyệt một dự án khí đốt gây tranh cãi ngoài khơi New South Wales. Ông nói rằng quyết định cụ thể đó được đưa ra “vì lợi ích quốc gia” và là “vấn đề duy nhất tôi tham gia trực tiếp vào Bộ này hay bất kỳ Bộ nào khác”. 

Cựu bộ trưởng Keith Pitt, người chịu trách nhiệm về dự án khí đốt và lãnh đạo Bộ Công nghiệp, Khoa học, Năng lượng và Tài nguyên vào thời điểm đó, nói với truyền thông Úc rằng ông không biết rằng Thủ tướng Morrison có giám sát chung đối với danh mục đầu tư cấp bộ của mình.

Một bộ trưởng khác trong chính phủ của Morrison, Karen Andrews, người từng là bộ trưởng nội vụ, nói với đài phát thanh Australia  rằng bà cũng không biết rằng mình đang chia sẻ công việc của mình.

“Người dân Úc đã thất vọng. Họ đã bị phản bội” - bà nói và kêu gọi ông Morrison rút khỏi ghế của một nhà lập pháp. "Đối với một cựu thủ tướng đã hành xử theo cách đó, bí mật tuyên thệ cho các vị trí khác ... điều đó hoàn toàn không thể chấp nhận”.

Các tờ báo Australia nêu bật sự phẫn nộ, trong khi trên mạng xã hội, các hành động này đã tạo ra các trò giễu nhại và trò đùa về nhiều công việc của Morrison. 

”Scott Morrison không thể làm nhiệm vụ của mình một cách thích hợp, và hóa ra ông ta cũng không tin các bộ trưởng khác” - nhà lập pháp đại diện Melbourne và lãnh đạo Đảng Xanh  Adam Bandt viết trên Twitter. 

Cựu thủ tướng Úc Malcolm Turnbull cũng chỉ trích “những cuộc bổ nhiệm nhà nước bí mật xấu xí” và nói rằng bất kỳ quan chức nào nhận thức được “đều cho thấy sự thiếu tôn trọng và hiểu biết về quản trị dân chủ một cách nghiêm trọng.”

Anne Twomey, giáo sư luật hiến pháp tại Đại học Sydney, viết rằng sự thiếu minh bạch có thể ảnh hưởng đến các thể chế của chính phủ.

Thủ tướng đương nhiệm Albanese nói với người dân Australia rằng, để xác định các bước tiếp theo, ông  sẽ tìm kiếm lời khuyên pháp lý từ tổng chưởng lý về hành động của ông Morrison.