NSND Lê Mai là người phụ nữ của đại gia đình làm nghệ thuật danh giá. Ảnh: Viết Thịnh
Từng là bà mẹ "suy dinh dưỡng"
Thời bao cấp, ngoài việc chính là diễn viên kịch của Nhà hát kịch Hà Nội nghệ sĩ Lê Mai từng phải làm nhiều "nghề tay trái": thợ may gia công, bán đá lạnh, dán hộp mứt... để nuôi các con.
NSND Lê Mai là người xuất thân trong một đại gia đình làm nghệ thuật danh giá.
Ông thân sinh nghệ sĩ là nhà thơ, nhà viết kích Lê Đại Thanh- thuộc thế hệ đầu tiên của nghệ thuật sân khấu Việt Nam hiện đại, hội viên sáng lập của Hội nhà văn Việt Nam. Mẹ bà là bà Đinh Ngọc Anh, diễn viên kịch tên tuổi của đất cảng Hải Phòng một thời.
Em trai bà là họa sĩ Việt Nam đương đại nổi tiếng- Lê Đại Chúc. Em trai út là NSƯT Lê Chức- đạo diễn sân khấu, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam.
Các con gái của NSND Lê Mai là NSƯT Lê Vân, NSND Lê Khanh, NSƯT Lê Vi đều thành danh trong con đường nghệ thuật...
Vì làm nhiều việc mà NSND Lê Mai từng là một bà mẹ "suy dinh dưỡng". Bà kể lại: "Thời tôi còn trẻ, không muốn làm việc cũng không được vì tôi còn phải lo cho các con... May mắn tôi cũng là người yêu lao động, quen lam lũ, hay làm nên chẳng bao giờ mệt mỏi vì phải làm việc nhiều cả... Dù rằng lúc đó làm việc quần quật cả ngày khiến tôi là một người phụ nữ da bọc xương chỉ nặng có 34 kg.
Nhưng vì thể trạng yếu nên tôi không nói to khi lên sân khấu diễn được, lãnh đạo họp và ra quyết định mà tôi nhớ mãi: Đồng chí Lê Mai hãy vì sự nghiệp chung của đoàn mà dừng việc diễn xuất để giữ quỹ cho đoàn. Nghe quyết định này, tôi nước mắt lưng tròng chỉ biết gật đầu đồng ý.
Sau đó, tôi sợ lắm một phần vì không được đứng trên sân khấu, một phần vì lúc nào cũng phải giữ nhiều tiền trong một cái túi ngoắc vào ghi-đông xe đạp nhỡ đâu gặp cướp thì lấy gì mà đền cho cơ quan. Tôi suy nghĩ và viết đơn gửi cấp trên với nội dung: Tôi giữ quỹ thì tôi đi tù, tôi nộp đơn này là tôi ở nhà, tùy các đồng chí xử lý..."
Sau khi nghỉ việc ở Nhà hát kịch Hà Nội, nghệ sĩ Lê Mai tới với điện ảnh một cách tự nhiên.
"Ngày xưa, tôi chẳng bao giờ mơ tới việc được đóng phim, được làm diễn viên điện ảnh.
Nhưng số tôi chắc may mắn vì sau khi nghỉ ở việc ở Nhà hát về nhà, tôi được đạo diễn Hà Văn Trọng mời đóng vai ăn mày trong phim Đứa con người hàng xóm.
Lúc đó tôi không biết đóng phim là gì, sợ thể hình gầy gò quá nên tôi mặc áo len dày ở trong.
Tôi nhớ rõ cảnh quay đầu tiên của mình, tôi diễn vai một người vợ chạy giữa sóng biển Đồ Sơn... Chạy một đoạn, đạo diễm bảo dừng, tôi dừng. Đạo diễn nói với tôi: đấy, đóng phim là thế. Lúc đó tôi nghĩ thầm: Hóa ra đóng phim dễ quá, từ đấy (1982) tôi cứ thế vào phim".
Vào vai ác rồi khó quay lại lương thiện
NSND Lê Mai từng đóng nhiều vai của sân khấu, điện ảnh Việt từ vai ăn mày, cho tới nữ tỷ phú. Bà tâm sự: "Tôi từng đóng tất cả các thể loại vai, vào vai gì cũng được. Tôi chưa bao giờ biết từ chối vai nào, nhạc nào tôi cũng 'nhảy' được."
Với vóc người nhỏ nhắn, gương mặt phúc hậu, thời ký đầu làm diễn viên điện ảnh, nghệ sĩ Lê Mai thường được mời vào vai người tốt, vai hiền lành... Không bằng lòng với việc sống mãi với một týp nhân vật, nữ nghệ sĩ phải xin được làm "người ác".
NSND Lê Mai từng đóng nhiều vai của sân khấu, điện ảnh Việt từ vai ăn mày, cho tới nữ tỷ phú. Ảnh: Viết Thịnh
"Tôi than thở với đạo diễn Cường Việt: Em ơi, em cho chị chuyển vai đi, cứ đóng vai tử tế mãi chán lắm... Tới nỗi đi ngoài đường người ta túm lại bảo: chắc ngoài đời bà tốt lắm nên người ta mới mời bà đóng vai tử tế hả!
Số may thế nào mà trong tay Cường Việt lại đang cầm trong tay kịch bản "Chập cheng", tôi đóng vai Đồng Bịp- một thanh đồng, Cường Việt hỏi tôi: Thế chị có biết đóng đồng bóng hay không? Xem thì có xem, nhưng đã bao giờ lên đồng đâu, nhưng lúc đó đang hứng chí, tôi quả quyết luôn: Có.
Từ đó tôi lại được mời vào vai ác nhiều quá mà khi ác rồi thì mọi người lại quen tôi "ác" nên sau đó cũng khó được mờ vào các vai lương thiện trở lại... Lại nhớ tới vai hiền, lại phải xin đạo diễn...", bà tâm sự.
Ngày được Đạo diễn Hải Anh và Bùi Huy tới mời đóng "Bà nội thích ăn pizza" NSND Lê Mai đang bị bệnh, miệng bà bị méo. Nhưng khi phim phát sóng "bà nội" diễn như không đã nhận được sự yêu mến của công chúng tới nỗi giờ đây khi ra ngoài đường từ các cháu học sinh, cô đồng nát, người bán rau hay cả các ông bà hàng xóm đều gọi NSND Lê Mai là "bà nội".
77 tuổi vẫn "đắt show"
Ở tuổi 77, NSND Lê Mai vẫn rất tinh anh và giỏi giang. Nữ nghệ sĩ tuổi cập kê bát tuần khiêm tốn nói: "Lương hưu cứng của tôi chỉ có 1,6 triệu đồng một tháng, nhưng nhờ diễn nhiều, dễ tính trong việc nhận lời đạo diễn: phim gì cũng làm, quảng cáo gì cũng nhận nên tôi "được phép" tiêu một tháng 6 triệu, có tiền gửi tiết kiệm để đi sang Pháp thăm con gái Lê Vy mỗi năm một dịp mà không phải xin tiền các con".
"Bà nội" của điện ảnh Việt hóm hỉnh thổ lộ: "Chưa bao giờ tôi kén chọn phim hay đòi hỏi gì, cũng chưa bao giờ tôi hỏi trước mức cát sê của mình là bao nhiêu, người ta đưa phong bì thì tôi nhận cảm ơn họ rồi đi về... Nhưng đi được một đoạn thì tò mò phải mở ra đếm ngay".
Sống một mình trong căn nhà mơ ước “có bếp nấu ăn riêng” đối với NSND Lê Mai là niềm hạnh phúc vô cùng lớn lao.
NSND Lê Mai được nhiều người biết tới và yêu mến. Ảnh: Viết Thịnh
Nhưng niềm ao ước lớn nhất của "bà nội" của điện ảnh Việt vẫn là nhận được nhiều lời mời đóng phim. Nghệ sĩ tâm sự:
“Giờ cuộc đời tôi cũng đã sắp 'xong' rồi, nhiều người biết đến tôi. Con cái, cháu chắt cũng đều đã lớn, có gia đình và ổn định hết. Cuộc sống như vậy đã là đủ rồi, không còn gì phải lo lắng nữa. Tôi chỉ có một ước ao, khát khao là được đóng thật nhiều phim, được làm công việc yêu thích của mình cho tới hơi thở cuối cùng.
Nhiều người có hỏi tôi: Con gái Lê Khanh còn quyết định rời màn ảnh khi lên tới đỉnh vinh quang mà sao tôi không nghỉ? Nghỉ ư! Khó lắm, tôi có đã bao giờ đạt được đỉnh vinh quang đâu mà dừng lại".
Vui lòng nhập nội dung bình luận.