Bạo loạn ở Kazakhstan: Bắt khẩn cấp nhân vật quyền lực nghi phản quốc

Karim Massimov – cựu lãnh đạo Ủy ban An ninh Quốc gia – Kazakhstan (ảnh: Reuters)

Theo Ủy ban An ninh Kazakhstan, ông Karim Massimov – cựu lãnh đạo Ủy ban An ninh Quốc gia – bị bắt giữ vì tình nghi phản quốc. Vụ bắt giữ diễn ra trong bối cảnh quốc gia Trung Á đang vất vả dập tắt cuộc bạo loạn được cho là bất ổn chính trị lớn nhất nước này kể từ khi tách khỏi Liên Xô.

Ông Massimov bị Tổng thống Tokayev sa thải hồi đầu tuần sau khi phong trào biểu tình phản đối giá nhiên liệu tăng ở Kazakhstan trở thành bạo loạn. Trong chính quyền Kazakhstan, ông Massimov được cho là nhân vật rất có tiếng nói. Ông từng 2 lần giữ chức Thủ tướng và những chức vụ cao cấp khác dưới thời cựu Tổng thống Nazarbayev.

“Ủy ban An ninh Quốc gia đã mở cuộc điều tra về tội phản quốc đối với ông Karim Masimov từ ngày 6.1. Ông Karim Masimov bị bắt giữ cùng một số quan chức khác”, Ủy ban An ninh Quốc gia Kazakhstan (KNB) thông báo.

Theo Reuters, tình hình bạo loạn ở Kazakhstan hiện tại đã cơ bản được kiểm soát. Sự hỗ trợ của Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO), đặc biệt là quân đội Nga khiến lực lượng an ninh Kazakhstan tự tin hơn khi chiến đấu với những phần tử bạo loạn có vũ trang. Hôm 7.1, ông Tokayev ra lệnh cho quân đội Kazakhstan tiêu diệt những “kẻ khủng bố” mà không cần báo trước.

Hôm 8.1, Điện Kremlin cho biết Tổng thống Nga Putin vừa có cuộc điện đàm với ông Tokayev để thảo luận về tình hình Kazakhstan. Ông Putin nhấn mạnh cần nhanh chóng dập tắt bạo loạn và khôi phục hạ tầng ở Kazakhstan sau nhiều ngày bất ổn. Ít nhất 3.000 binh sĩ Nga đã có mặt ở Kazakhstan cùng nhiều xe thiết giáp, khí tài đặc chủng.

Quân đội Kazakhstan đụng độ với đám đông bạo loạn trên đường phố (ảnh: Reuters)

“Tổng thống Putin đã có cuộc điện đàm kéo dài với Tổng thống Kazakhstan Kassym Jomart Tokayev. Ông Tokayev cho biết tình hình Kazakhstan đang dần ổn định. Hai tổng thống đã chia sẻ quan điểm về những biện pháp nhằm khôi phục trật tự ở Kazakhstan”, Điện Kremlin cho hay.

Cùng ngày 8.1, Uông Văn Bân – phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc – cho biết, nước này sẵn sàng giúp đỡ để Kazakhstan sớm khôi phục ổn định trong nước. Theo phát ngôn viên Uông, Trung Quốc sẽ thông qua Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) – khối quân sự bao gồm Trung Quốc, Nga, Trung Quốc, Nga, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan và Uzbekistan – để “góp phần quan trọng” trong việc giải quyết bất ổn ở Kazakhstan.

“Trung Quốc kiên quyết phản đối bất cứ thế lực nào phá hoại ổn định và đe dọa an ninh của Kazakhstan cũng như cuộc sống bình yên của nhân dân nước này. Trung Quốc cũng phản đối các thế lực bên ngoài gây sóng gió và xúi giục “cách mạng màu” ở Kazakhstan”, Tân Hoa Xã dẫn tuyên bố của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 7.1.