Bật mí tiêu chí khắt khe chọn người đóng vai vua Lê Đại Hành đi cày tại Lễ Tịch điền

Sáng mùng 7 Tết (28/1), tại ruộng Tịch điền thuộc xã Tiên Sơn, UBND thị xã Duy Tiên đã tổ chức thành công Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn năm 2023.

Trong chương trình lễ hội có phần lễ truyền thống bao gồm nghi lễ cáo yết, rước nước, sái tịnh, cầu an.

Ngoài ra, có thi vẽ trâu, các hoạt động thể thao gồm trò chơi truyền thống như đấu vật được diễn ra vào hai ngày mùng 5 và mùng 6 tháng Giêng.

Sáng ngày mùng 7 tháng Giêng là chính hội có lễ rước kiệu của làng Đọi Tam đón linh vị vua Lê Đại Hành từ đình và lễ rước kiệu linh vị vua Lê từ chùa Đọi. Tại đây 2 đoàn hợp nhất rước kiệu về sân Tịch điền làm lễ.

Sau màn trống, múa rồng mừng hội, đọc văn trình, dâng hương, nghi trình cày tịch điền sẽ được diễn ra.

Đáng chú ý, đây là lần thứ 4, ông Nguyễn Ngọc An (73 tuổi, trú tại xã Tiên Sơn, TX Duy Tiên, Hà Nam) được chọn đóng vai vua Lê Đại Hành đi cày tại Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn.

Chia sẻ với phóng viên Dân Việt, ông An cho biết, bản thân ông vẫn nhớ cảm giác hồi hộp và lo lắng trong lần đầu được thông báo sẽ đóng vai vua Lê Đại Hành cày ruộng.

"Tôi vẫn nhớ như in lần đó được gọi tên để khoác long bào cày ruộng, hồi hộp lắm. Đêm trước ngày diễn ra hội là đêm tôi trằn trọc và lo lắng. Dù đã được tập duyệt nhiều lần trước đó, bản thân tôi cũng không lạ lẫm với con trâu, cái cày, thế nhưng tâm trạng bồn chồn là điều không thể tránh khỏi.

Đến nay, khi đã trải qua 4 lần đóng vai vua Lê Đại Hành, khoác long bào, đi cày trước đông đảo người dân Hà Nam, bản thân tôi đã thấy tự tin hơn nhiều", ông An nói.

Ông An bảo bản thân và gia đình lấy làm vinh dự và tự hào khi lần thứ 4 được tham dự Lễ Tịch điền.

"Việc chuẩn bị sức khỏe, tinh thần tốt là điều rất cần thiết. Bản thân mình là người đầu tiên cày, sau đó các vị quan chức, lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước xuống cày, nghĩ lại tôi thấy phấn khởi lắm. Hy vọng những năm sau nữa, tôi vẫn đủ sức khỏe để tham dự Lễ Tịch điền và vui hơn nữa nếu được chọn đóng vai vua Lê Đại Hành lần thứ 5, thứ 6...", ông nông dân 73 tuổi bộc bạch.

Theo đó, sau nghi lễ dâng hương, ông An bước lên lễ đài khấn cáo vua Lê và Thần Nông, sau đó đội mũ Cửu Long, mặc long bào xuống ruộng đi cày.

Theo thứ tự, vua Lê Đại Hành dẫn trâu cày 3 sá ruộng (đường cày), rồi tới lãnh đạo cấp cao, lãnh đạo tỉnh cày 5 sá, lãnh đạo huyện cày 7 sá, lãnh đạo xã và cuối cùng là các bô lão cày 9 sá.

Trao đổi phóng viên, nghệ nhân Phạm Chí Khang (Ban tổ chức) cho biết, người được chọn đóng vai vua Lê Đại Hành phải có đủ đức, đủ tài.

"Tiêu chuẩn đầu tiên để chọn người đóng vai vua là gia đình hạnh phúc, con cháu đuề huề, sum vầy, vợ chồng yêu thương nhau. Thứ hai là phải có dáng đi thể hiện sự oai phong, bệ vệ, toát lên khí chất của một vị vua. Thứ ba là bản thân người đó phải được sự tín nhiệm của nhân dân trong làng, trong xóm...", thành viên Ban tổ chức nói.

Trước đó, thông tin với Dân Việt, ông Phạm Huy Hoàng - Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin thị xã Duy Tiên cho biết, địa phương đã nổ lực chuẩn bị để Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn năm 2023 diễn ra thành công tốt đẹp.

Lễ hội Tịch điền (xã Đọi Sơn, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam) diễn ra vào ngày mùng 7 Tết hàng năm đã trở thành sự kiện văn hóa lớn của đất nước dịp Tết đến xuân về.

Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn (xã Đọi Sơn, huyện Duy Tiên, Hà Nam) có nguồn gốc từ rất xa xưa do vua Thần Nông khai mở.

Mùa xuân năm 987, lần đầu tiên vua Lê Đại Hành cùng văn võ bá quan cày ruộng ở Đọi Sơn và bắt được chum vàng, năm 988 cày ở Bàn Hải bắt được chum bạc, vì thế những thửa ruộng này còn được gọi là Kim Ngân Điền.

Từ đó, hàng năm vào đầu xuân, nhà vua ra đồng cày ruộng, làm Lễ tịch điền (đích thân vua xuống đi cày ruộng), cầu được mùa và các triều đại sau đó đều duy trì nghi lễ cày tịch điền với các hình thức khác nhau. Sau một thời gian gián đoạn, từ năm 2009, phong tục tốt đẹp này được phục hồi lại cho đến ngày nay.