Bầu cử tổng thống Mỹ: Bước đi làm thay đổi cuộc chơi

Lần đầy tiên có một người phụ nữ da đen với bố mẹ đều không phải là người Mỹ gốc được một đảng phái chính trị lớn ở Mỹ lựa chọn làm ứng cử viên phó tổng thống. Nếu ông Biden đắc cử tổng thống Mỹ trong cuộc bầu cử tổng thống vào ngày 3.11 tới, bà Harris sẽ trở thành nữ phó tổng thống đầu tiên và đồng thời còn là người da mầu đầu tiên trên cương vị ấy ở nước Mỹ.

Thật ra, ứng cử viên phó tổng thống thường không đóng vai trò to tát gì trong bầu cử tổng thống xưa nay ở nước Mỹ. Nhưng ở cuộc bầu cử tổng thống năm nay ở nước Mỹ thì chuyện này lại hoàn toàn khác. Nước Mỹ hiện không những bị nhấn chìm trong tác động và ảnh hưởng vô cùng tai hại của dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus corona gây ra mà còn bị rung chuyển cả trên chính trường lẫn trong nội bộ xã hội bởi làm sóng biểu tình phản đối phân biệt mầu da và bạo lực của cảnh sát người da trắng đối với người da mầu mà trong cả hai chuyện này tổng thống đương nhiệm Donald Trump thuộc phe Đảng Cộng hoà và ganh đua với ông Biden trong lần bầu cử tổng thống sắp đến đều đã chứng tỏ là không có đối sách thích hợp để dẫn đưa nước Mỹ nhanh chóng thoát ra khỏi tình trạng khủng hoảng trầm trọng về chính trị, xã hội và kinh tế. 

Cách thức cầm quyền cho đến nay của ông Trump khoét sâu sự phân hoá về chính trị và xã hội ở Mỹ nên không thể giúp ông Trump tranh thủ được diện cử tri là người da mầu và gốc nhập cư, đặc biệt là phụ nữ trong diện này. Một khi diện cử tri này đi bỏ phiếu bầu cử thì chắc chắn họ sẽ bỏ phiếu cho đối thủ chính trị của ông Trump. Sau khi ông Biden công bố quyết định lựa chọn nhân sự này, ông Trump đã nhanh chóng không tiếc lời chê trách và coi thường bà Harris. Mức độ ông Trump mạt sát bà Harris phản ánh mức độ lo ngại của ông Trump về bà Harris.

Lý do ở chỗ với việc bà Harris liên danh tranh cử cùng ông Biden, cặp đôi này không chỉ thách thức thật sự mà còn gây nguy hiểm thật sự đối với cơ may tái đắc cử tổng thống của ông Trump.

Có thể dễ dàng nhận thấy điều ấy trên 4 phương diện sau.

Thứ nhất, với bà Harris, ông Biden có thể vươn tới và tranh thủ được diện cử tri là người da mầu và gốc nhập cư nói trên. Trên thực chất, ông Biden không những chỉ phát đi thông điệp là tranh thủ họ và coi trọng họ mà còn thể hiện chủ ý chia xẻ quyền lực với họ. Một tình thế và cơ hội như vậy, diện cử tri nói trên chưa từng có được ở Mỹ trong lịch sử từ trước tới nay.

Thứ hai, bà Harris giúp ông Biden vô hiệu hoá được một trong những cáo buộc của ông Trump về ông Biden rằng ông Biden thuộc diện cánh tả cực đoan ở Mỹ, giúp cho liên danh này có thể dễ dàng đoàn kết, thống nhất nội bộ phe Đảng Dân chủ và tranh thủ được tối đa diện cử tri truyền thống của phe này.

Thứ ba, bà Harris là sự bổ sung và kết hợp gần như hoàn hảo nhất cho ông Biden, giúp hai người tạo thành cặp bài trùng sáng giá nhất mà ông Biden hiện có thể gây dựng nên được. Hai người bổ xung cho nhau về tuổi tác và tính cách, về xuất thân và mầu da, về quan điểm chính trị và cả kịch bản cầm quyền nếu họ đắc cử. Họ buộc ông Trump phải đồng thời đối phó hai đối thủ chứ không chỉ có một mình ông Biden hoặc phải thay thế phó tổng thống Mike Pence.

Thứ tư, bà Harris là đối thủ chính trị mà ông Trump không thể đối phó và đối địch bằng những phương cách, thủ thuật và chiêu thức như áp dụng lâu nay đối với ông Biden. Những biểu thị thái độ phản ứng đầu tiên của ông Trump về việc ông Biden chọn bà Harris vào liên danh tranh cử cho thấy phe ông Trump hoặc chưa hề có sự chuẩn bị gì cho kịch bản này hoặc chưa có được đối sách thích hợp.

Ông Biden vừa có quyết định xem ra không thể đúng đắn và thích hợp hơn được nữa cho cuộc vận động tranh cử tổng thống của mình và đang làm thay đổi cuộc chơi ấy. Họ tiến lại gần đích hơn. Nhưng chặng đường cuối phải đi vẫn còn xa, lắm chông gai và bất ngờ.