Bí ẩn sau việc linh vật rồng đá thời nhà Hồ bị mất đầu

Tọa đàm "Linh vật thời nhà Hồ mất đầu vẫn còn là ẩn số" có sự tham gia của diễn giả, dịch giả Nguyễn Văn Lục. Dựa trên những nghiên cứu về lịch sử, ông chia sẻ việc linh vật nhà Hồ (hiện vật còn sót lại hiện nay gồm tượng đá rồng và sóc đá) mất đầu có liên quan đến ân oán trong thời kì chuyển giao triều đại từ nhà Trần sang nhà Hồ.

Có thông tin kể lại rằng 300 người nhà Trần đã bị chặt đầu để phục vụ cho một lễ tế tại núi Bái Sơn, không lâu sau đó triều Hồ sụp đổ, Trần Ngỗi (một hậu duệ của hoàng tộc nhà Trần) đã thành lập nên triều Hậu Trần. Việc linh vật mất đầu có thể là hành động trả thù của nhà Hậu Trần.

Tuy nhiên, dịch giả Nguyễn Văn Lục cũng bổ sung rằng đây là một câu chuyện lịch sử khá mơ hồ, chưa có khẳng định đúng sai nên chỉ mang tính tham khảo hoặc chỉ có thể coi là một trong những lời giải thích cho sự việc đến nay vẫn còn là ẩn số này.

Rồng đá bị chặt đầu ở thành nhà Hồ, Thanh Hóa.

Sóc đá bị chặt đầu ở thành nhà Hồ, Thanh Hóa.

Ngoài ra, tại tọa đàm, thông qua nhiều hình ảnh hiện vật, ông cho biết biểu tượng rồng qua mỗi thời kì đều có nét riêng biệt. Rồng thời Lý có dáng hiền hoà, mềm mại, luôn có hình chữ S, khúc uốn nhịp nhàng theo kiểu thắt túi từ to đến nhỏ. Rồng thời Trần thân hình lại thường mập chắc, tư thế vươn lên phía trước, cách thể hiện rồng không chịu những quy định khắt khe như thời Lý. Nhà Hồ do thời gian tồn tại khá ngắn, rồng không khác biệt so với thời Trần, chưa có sự sáng tạo mang dấu ấn của mình.

Rồng Lý - bản dập giấy dó dập theo mẫu đế tượng chùa Phật Tích, Bắc Ninh.

Rồng Trần - mẫu vật ở kinh thành Thăng Long.

Mẫu gạch trong thành nhà Hồ - rồng Hồ.