Bị chất vấn, Bộ trưởng Bộ Công Thương nói gì khi cây xăng không bán hàng gây bức xúc cho người dân?

Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn về lĩnh vực thanh tra, sáng 5/11, đại biểu Lê Hoàng Anh - Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh Gia Lai nêu thực trạng, hiện nay nhiều cây xăng ở Hà Nội, TP.HCM không bán hoặc bán rất ít, giới hạn chỉ 500.000 đến 600.000 đồng đối với một ôtô đã gây bức xúc cho người dân.

Đại biểu đề nghị Thanh tra Chính phủ cho biết đã chỉ đạo thanh tra đột xuất việc cung ứng xăng dầu tại hai TP này chưa, đồng thời cũng chuyển câu hỏi này đến Bộ trưởng Bộ Công Thương.

 Đang thanh tra việc kinh doanh xăng dầu 

Trả lời câu hỏi này, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, thực hiện Nghị định của Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, vừa qua, Thanh tra Chính phủ đã tiến hành thanh tra về kinh doanh xăng dầu.

"Chúng tôi đã và đang tiến hành công tác thanh tra đối với lĩnh vực nàỵ, góp phần cùng Bộ Công Thương chỉ ra tồn tại, hạn chế để khắc phục, đảm bảo bình ổn giá xăng dầu", Tổng Thanh tra Chính phủ nói.

Tham gia trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, vấn đề xăng dầu đã được báo cáo đầy đủ tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội ngày 28/10 vừa qua.

Theo đó, Bộ trưởng đã nhận định tình hình, phân tích nguyên nhân và có giải pháp. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, đến nay nhóm giải pháp đề ra vẫn còn nguyên giá trị. Tuy nhiên những ngày qua, tình hình thế giới và trong nước có những diễn biến mới.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, những ngày qua, nguồn cung xăng dầu thế giới ngày càng khan hiếm. Tỷ giá ngoại tệ liên tục thay đổi, tăng cao trong tuần qua ảnh hưởng đến doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu.

Cùng với đó, việc tiếp cận vốn ngoại tệ để được bảo lãnh nhập hỗ trợ thanh toán của các doanh nghiệp đầu mối và thương nhân phân phối cũng còn khó khăn, bởi do nhiều doanh nghiệp không đáp ứng được điều kiện cho vay và bảo lãnh của các ngân hàng. Do đó, tình trạng đứt gãy cục bộ nguồn cung trong hệ thống tiếp tục diễn ra thêm ở một số nơi.

Về giải pháp, Bộ trưởng Bộ Công Thương nêu rõ, trước tình hình trên, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành chức năng vào cuộc và các ngành chức năng đều đã và đang làm tốt hơn chức trách, nhiệm vụ của mình, sự phối hợp giữa Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước và các ngành chức năng đã hiệu quả hơn.

Ngay trong chiều 4/11, Bộ Công Thương đã có ý kiến đồng thuận với Bộ Tài chính để trong kỳ điều hành ngày 11/11 tới thì sẽ cập nhật những chi phí phát sinh. Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo cụ thể cho các ngân hàng thương mại xem xét, giải quyết đối với những doanh nghiệp khó khăn trong việc tiếp cận vốn và bảo lãnh cho việc thanh toán. Mặt khác, Bộ Công Thương đã chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường trong cả nước phối hợp với cơ quan chức năng tại địa bàn tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý theo quy định hiện hành. Bộ đã có văn bản đề nghị chính quyền các địa phương tăng cường công tác quản lý nhà nước theo thẩm quyền và phối hợp với Bộ Công Thương cũng như các bộ ngành để giải quyết một cách dứt điểm.

Đáng chú ý, người đứng đầu ngành Công Thương cho biết, hiện xăng dầu sản xuất trong nước đạt 80% nhu cầu. Tuy nhiên, trong 80% ấy có một nửa, thậm chí già nửa lượng dầu thô phải nhập từ nước ngoài, cho nên thị trường thế giới thế nào thì tác động thị trường trong nước như thế. 

 “Chúng ta còn khoảng trên dưới 20% xăng dầu thành phẩm nhập từ nước ngoài cũng bị ảnh hưởng. Nhưng đến thời điểm này, theo số liệu chúng tôi có được từ sản lượng sản xuất trong nước, số lượng nhập từ nước ngoài đã đạt 86% kế hoạch cả năm. Nguồn cung ở các doanh nghiệp, dự trữ thương mại bảo đảm theo kế hoạch với số lượng 21 triệu tấn xăng dầu đáp ứng nhu cầu trong nước”, ông Diên nói và bày tỏ hy vọng với những nỗ lực trên thì trong những ngày tới tình hình xăng dầu cơ bản được giải quyết.

Hệ thống kinh doanh xăng dầu của nước ta hiện nay đa tầng nấc dẫn đến rối 

Ngay sau đó, giơ bảng tranh luận, ĐBQH Nguyễn Anh Trí - Đoàn ĐBQH TP.Hà Nội đánh giá cao sự nỗ lực của Bộ Công Thương trong việc khắc phục tình trạng rối loạn thị trường xăng dầu ở Việt Nam. Tuy nhiên thực tế cho thấy, quy định của Nghị định 95/2021/NQ-CP của Chính phủ đã lạc hậu, nó không phù hợp.

Ông Trí đề nghị Bộ Công Thương xem xét. Bên cạnh đó, vấn đề là về cấp các loại giấy phép trong thời gian qua, đai biểu cho rằng, Bộ Công Thương đã cấp phép quá nhiều đầu mối xuất, nhập khẩu xăng dầu dẫn đến hệ lụy khó quản lý. Đại biểu đề nghị Bộ xem xét lại vấn đề này.

Trả lời tranh luận, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, điều hành giá xăng dầu phải thực hiện theo các quy định của pháp luật hiện hành, theo đó 10 ngày một lần điều chỉnh giá xăng dầu một lần và căn cứ điều chỉnh là tính giá bình quân 10 ngày trước của thị trường thế giới. Đây là quy định thực hiện trong lúc bình thường.

Tuy nhiên, ông Diên cho rằng, như đã phát biểu trước Quốc hội vào ngày 28/10, thị trường xăng dầu có những dị biệt, nhất là trong bối cảnh thế giới hỗn loạn cho nên quy định trên đã bộc lộ những khiếm khuyết. 

Chính phủ đã nhận thấy điều này và đã chỉ đạo Bộ Công Thương chủ trì phối hợp với các bộ ngành nghiên cứu để sửa Nghị định 95 phù hợp với thực tiễn. Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh, thế giới thay đổi hằng ngày, thậm chí là hàng giờ nên dù có cố gắng đến đâu thì quy định pháp luật bao giờ cũng có độ trễ so với thực tiễn.

Về việc cấp phép kinh doanh xăng dầu, Bộ trưởng Bộ Công Thương nêu rõ, việc cấp phép thực hiện theo đúng quy định hiện hành. Tuy nhiên, thực tế Ban Cán sự và lãnh đạo Bộ chủ trương không cấp mới thêm mà chỉ cấp đổi giấy phép.

Đáng chú ý, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên thừa nhận, hệ thống kinh doanh xăng dầu của nước ta hiện nay đa tầng nấc dẫn đến rối, nhất là trong bối cảnh phức tạp như hiện nay và dẫn đến làm tăng chi phí. Do đó, trong thời gian tới, cần xem xét sắp xếp lại hệ thống từ doanh nghiệp đầu mối cho đến đại lý và đến cửa hàng bán lẻ.