Bị dân làng đánh hội đồng đến chết vì… “chém gió”

Khi hủ tục “ma lai thuốc thư” bùng dậy

Câu chuyện về “ma lai thuốc thư” ngỡ như đang tắt dần ở buôn làng Tây Nguyên sau nhiều năm nền văn hóa hiện đại “xâm nhập” vào từng ngõ ngách. Ấy vậy mà những ngày gần đây, câu chuyện về “ma lai thuốc thư” đã bùng “sống” trở lại đối với người J’rai ở làng Bồ 2 (xã Ia Yok, huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai) và nó đã tước đi mạng sống của một người đàn ông; còn gia đình nạn nhân thì sống trong sợ hãi, phải rời đi nơi khác sống để tránh sự giận giữ của người làng.

Nạn nhân trong câu chuyện là anh A Yưm (SN 1973, trú xã Ia Chim, TP.Kon Tum, Kon Tum). Cách đây 12 năm, Yưm được chị Rơ Châm Nưnh (SN 1975, trú làng Bồ 2) bắt về làm chồng. Sống với nhau nhiều năm nhưng mãi đến năm 2012 vợ chồng Yưm mới sinh được một cô con gái.

Với người J’rai, sinh được con gái đầu lòng là việc vui mừng chẳng khác gì người Kinh sinh được một quý tử nam. Từ ngày vợ sinh được con, Yưm mừng ra mặt và sinh ra tật thích nhậu. Hễ thấy trong làng có chỗ nào đang uống rượu là Yưm lại sà đến uống mà không cần ai phải mời. Rượu vào lời ra, khi ngà ngà cơn say, Yưm lại to mồm nói khoác “Đừng đứa nào động vào tao, động vào là tao bỏ thuốc thư chết ngắc đấy”.

Với người dân Tây Nguyên, “ma lai thuốc thư” luôn là nỗi ám ảnh rùng rợn nhất, cũng như người dân làng Bồ 2, bao năm qua câu chuyện về “ma lai thuốc thư” dường như đã lắng xuống. Nay, Yưm lại làm nó sống lại. Câu chuyện Yưm có thuốc thư như làn gió lan khắp cả làng Bồ 2. Chuyện càng trở nên liêu trai ma quái hơn khi 2 năm trở lại đây, trong  làng xuất hiện những cái chết “bất thường” đối với những người trẻ tuổi.

Cách đây gần 2 năm, A Lum bị bệnh viện trả về do bị ung thư giai đoạn cuối và chết ngay sau đó. Tiếp sau đó, là cái chết của Rơ Châm Hí, Hí là Bí thư Đoàn thôn, là cán bộ nguồn của xã Ia Yok. Hí bị bệnh viện trả về do mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối, bụng sình to và khi chết thì bụng xẹp xuống. Sau đó, trong làng có thêm 2 thanh niên khác cũng chết vì các bệnh ung thư, khối u…

Đỉnh điểm, gần đây nhất là vào cuối tháng 10.2014, A Lai (SN 1999) bị xơ gan cổ trướng và tử vong sau khi bị bệnh viện trả về. Trước cái chết của A Lai, Yưm lại bi bô với người dân trong làng “Thấy chưa, nó bị tao thư chết đó”. Sau hàng loạt cái chết trẻ “khó hiểu” trên, lời nói của Yưm lại càng làm cho dân làng tin hơn về sự liên quan của Yưm đối với những sự vụ trên.

Người dân làng Bồ 2 càng thêm sợ hãi, mất ăn mất ngủ nhưng không ai dám đụng vào Yưm vì sợ sẽ mất mạng như những thanh niên trên. Quá sợ hãi, người dân làng Bồ phải cất công lên tận Kon Tum để mời thầy cúng về làng. Thầy phán: A Lai chết vì thuốc thư! Không còn nghi ngờ gì nữa, chính Yưm là “hung thủ” gây nên những cái chết trên! Theo lời thầy mo, con ma lai hiện vẫn ở trong thi thể A Lai dưới dạng một con sâu độc, nếu để Yưm lấy được con sâu độc này ra thì Yưm sẽ tiếp tục đi hại những người khác trong làng. Để tránh được hậu họa xảy ra, dân làng đã nghe theo lời thầy mo là phải thay nhau canh mộ A Lai cho đủ 3 tháng 10 ngày, để chủ ma - A Yưm không đến gần mộ lấy con sâu đi hại tiếp người khác. Dù rất sợ ma, nhưng cả ngày lẫn đêm, tại khu vực nhà mồ của A Lai luôn có hơn chục thanh niên trong làng thay nhau canh gác, không cho Yưm đến gần khu nhà mồ để lấy con sâu độc đi hại người.

Chồng chết, vợ con trốn chạy

9h tối ngày 13.11 (hơn 1 tháng sau khi A Lai chết), đống lửa ở góc nhà mả làng Bồ 2 do đám thanh niên đốt ngồi canh con con sâu độc vẫn bùng cháy. Nhóm thanh niên canh mộ đã mang rượu ra uống cho đỡ buồn. Cách khu nhà mả này hơn 100 mét là nhà A Yưm, gió mang theo hơi rượu đến gần nhà Yưm, làm cơn thèm rượu trong Yưm bỗng trỗi dậy, ruột gan Yưm cồn cào như xui khiến Yưm phải tìm đến nơi có rượu để uống. Con ma men trong người đã khiến Yưm quên mất rằng - mình đang giữ “con ma thuốc thư”, tất cả mọi người trong làng đang căm phẫn và đề phòng Yưm, nếu đến khu nhà mả Yưm có thể bị đánh chết… Và Yưm đã một mình tìm đến men rượu bất chấp sự nguy hiểm.

Đêm đó, tại nhà mả của A Lai có Rơ Châm Ưin (SN 1994), Rơ Châm Khoah (SN 1997), Rơ Châm Thuy (SN 1994), Rơ Châm Sơn đang học lớp 8… ngồi canh nhà mả. Khi cả nhóm đang ngồi uống rượu thì thấy Yưm lần mò ra khu nhà mả. Quả đúng như lời thầy mo nói, Yưm đang ra khu nhà mả để lấy con sâu độc đi hại người… Ưin liền rút con dao thủ sẵn trong người ra và nói: “Mày tới lấy sâu về à?”, khi Yưm chưa kịp phản ứng gì thì Ưin đã lao tới, bổ một nhát vào đầu A Yưm.

Bị chém đau, Yưm liền bỏ chạy thẳng ra con đường lớn giữa làng. Khoah và Ưin đuổi theo, khi đến quán tạp hóa của Rơ Châm Tý thì 2 người này đuổi kịp Yưm. Ưin liền bốc cát ở đường phả vào mắt Yưm để nạn nhân không thể thấy được gì, tiếp đó cả Ưin và Khoah nắm tay Yưm kéo lê về nhà. Khi về gần đến nhà mình thì Yưm bỗng vùng dậy định chống cự. Ngay lập tức, Ưin cầm chiếc gậy sắt đập liên tiếp vào đầu của Yưm, Khoah cũng không chịu đứng yên và cầm gậy bồi thêm mấy phát vào đầu của Yưm.

Nghe thấy tiếng ồn, người dân làng Bồ 2 đổ xô ra đường, thấy sự việc, nhiều người la hét “giết chết con ma lai đi”, khiến ngọn lửa căm hờn càng trở nên mạnh mẽ hơn. Nghe thấy ồn ào, vợ Yưm tên là Nưnh ở trong nhà mở cửa nhìn ra xem chuyện gì thì mũi tên giận giữ liền chĩa về phía Nưnh. Mọi người la lớn “đánh chết vợ con ma lai đi”. Trước sự giận giữ và tiếng la đòi tước đoạt mạng sống của mình, Nưnh sợ hãi và nhanh chóng vô nhà đóng chặt cửa. Ưin và Khoah liền đuổi đến, dân làng theo sau và nhào vào đập nát cửa kính nhà Nưnh để xông vào nhà giết tiếp vợ Yưm. Nưnh liền lén mở cửa sau ôm con trên người chạy vào rẫy cà phê đến nhà người thân để trốn.

Sau một hồi phá cửa không tìm thấy Nưnh, mọi người kéo thi thể đã chết của Yưm vào nhà rồi bỏ đi. Trước cơn thịnh nộ của dân làng, biết mình không thể làm đám ma cho chồng tại làng nên Nưnh đã gọi điện cho gia đình chồng ở trên Kon Tum lên Gia Lai chở xác về chôn. Gia đình Yưm đã phải huy động toàn bộ anh em họ hàng, cùng nhiều người dân trong làng xuống tận làng Bồ 2 để đưa thi thể Yưm về mai táng.

Dù rất đau lòng và giận giữ trước cái chết của người thân mình, nhưng người thân của Yưm không dám phản kháng gì mà chỉ đến khi đưa Yưm về đến Kon Tum thì mới lên báo với chính quyền xã Ia Chim về việc Yưm bị dân làng đánh chết. Ngay lập tức, chính quyền xã Ia Chim đã gọi điện cho Công an xã Ia Yok để phán ánh sự việc.

Ông Bùi Văn Sáng - Phó Trưởng Công an xã Ia Yok cho biết, trước sự việc trên, khi được hỏi thì tất cả người dân trong làng đều một mực khai rằng “Thằng Yưm bị chết là do uống rượu say”. Nhưng qua lời kể của vợ nạn nhân và những dấu vết từ hiện trường để lại, công an nhận định đây là một vụ án mạng nên đã báo cho Công an huyện Ia Grai. Khi công an vào cuộc, sau vài tiếng vận động, thuyết phục thì 4 thanh niên trên đã đầu thú và cúi đầu nhận hành vi của mình.

Về phía gia đình Yưm ở Kon Tum, trước cái chết của người thân mình, họ đã rất phẫn nộ và kéo cả làng xuống làng Bồ 2 để đòi lại sự công bằng cho Yưm. Trước sự việc trên, nếu để người dân 2 làng tự “nói chuyện” với nhau thì sẽ có những hậu họa khôn lường xảy ra. Chính vì vậy, chính quyền 2 xã Ia Chim và Ia Yok đã vào cuộc tuyên truyền, giải thích và vận động người dân 2 làng bình tĩnh và nên để cho 2 già làng được nói chuyện với nhau.

Sau khi 2 già làng nói chuyện riêng với nhau đã đi đến thống nhất, 186 hộ dân làng Bồ 2 sẽ góp mỗi gia đình 1 triệu đồng cho gia đình 4 thanh niên đã đánh chết A Yưm dưới hình thức cho mượn để đền cho gia đình A Yưm. Sau đó, họ đã đưa cho gia đình Yưm 40 triệu đồng để lo ma chay, số còn lại sẽ chờ cơ quan điều tra xong sẽ tính tiếp.

Dù đã được hòa giải, tuyên truyền, những người trực tiếp gây ra án mạng đối với Yưm đã phải tra tay vào vòng luật pháp, nhưng vợ A Yưm vẫn không nguôi sự ám ảnh về cái chết của chồng mình, sự giận giữ của người làng khi muốn tước đoạt mạng sống của mình nên từ ngày xảy ra sự việc đến nay chị Nưnh không dám về làng mà đã cùng con mình sống tại nhà chồng trên Kon Tum.

Ông Tạ Văn Quận - Phó Bí thư xã Ia Yok cho biết, sau khi sự việc trên xảy ra, người dân trong làng đã tăng cường thanh niên canh gác ở các đầu làng để kiểm tra những người lạ vào làng. Nhưng sau khi chính quyền nhiều lần tuyên truyền, vận động thì mọi người đã trở lại cuộc sống sinh hoạt như trước đây rồi. Về chuyện “ma lai thuốc thư” thì đối với người dân nơi đây nó luôn là sự ám ảnh, sợ hãi. Sự việc xảy ra một phần là do lời nói của Yưm, trong khi đó trong làng liên tục xảy ra những cái chết đối với người trẻ tuổi nên họ nghĩ rằng Yưm đã bỏ thuốc độc vào giọt nước của làng khiến cho một số người uống vào đã tử vong.