Bí quyết để có vườn na trĩu quả

Nó là một trong những loại cây ăn trái của Nam Mỹ được đưa tới đầu tiên tại vùng nhiệt đới đông bán cầu. Trái na tròn, màu xanh nhạt, thịt lại trắng và thơm. Vị ngọt của na khó quả nào sánh bằng. Na ăn mát và bổ. Đi nắng về, ăn quả na là tỉnh người...

Mùa này ai lên Lạng Sơn, đi ngang Chi Lăng mới biết sức sống của na tuyệt vời. Họ trồng na suốt từ dưới ruộng lên tới tận đỉnh núi. Đấy là vùng núi đá vôi lởm chởm nhưng na vẫn lên xanh tốt, phủ kín cả một dãy núi dài.

Na là cây xứ nóng, ở ta đâu cũng trồng được na. Tuy nhiên, nó chịu úng kém. Không nên trồng na vào những nơi khó thoát nước. Có người tính, có tới 50 loại na. Nhưng phổ biến nhất vẫn là na dai và na bở. Quả na thực chất là quả kép. Mỗi múi na chính là một quả. Đấy là cách xác định của các nhà thực vật học. Bà con mình không cần quan tâm tới điều đó. Điều cần hơn là trồng na có khó không? Người ta vẫn nói: “Trẻ trồng na, già trồng chuối”. Điều đó đúng vì na trồng phải 4-5 năm mới cho quả.

Nên trồng na ở nơi quang đãng, nhiều nắng. Nó thích hợp nhất với đất phù sa. Những nơi đất giàu vôi và magie (như ở Chi Lăng) na cũng phát triển rất tốt. Vùng cát ven biển miền Trung cũng có thể trồng na nhưng phải đảm bảo đủ nước cho chúng. Nói chung, đất nào cũng có thể trồng được na, kể cả đất xấu. Chỉ có điều, nó chịu được hạn nhưng không chịu được úng. Cây na sẽ cho ta cả tạ quả vì vậy, đất giàu dinh dưỡng hoặc bón phân đầy đủ thì bao giờ cũng tốt.

Phải lưu ý, trên một chùm hoa na có cả nhị đực và nhị cái, nhị cái thường chín trước. Vì vậy khi nhị đực chín thì thời gian thụ phấn bị rút ngắn. Do đó, vai trò của côn trùng (như ong chẳng hạn) rất to lớn. Nó sẽ thụ phấn cho hoa. Nếu gặp điều kiện hạn hán hoặc mưa quá nhiều, có khi ta phải chủ động thụ phấn bổ sung cho chúng.

Có thể nhân giống cây na bằng hạt hoặc bằng phương pháp ghép (ghép mắt, ghép cành hoặc ghép tháp). Việc chọn cây làm gốc ghép và cây lấy mắt hoặc lấy cành để ghép rất quan trọng. Với hạt na phải lưu ý, nó rất nhanh mất khả năng nảy mầm. Sau khi ăn ta thu hạt ngay, đem rửa sạch, xử lý bằng axit sunphuric hoặc nước nóng 50-600C trong 20 phút. Ta đãi sạch phơi khô trong sân rồi đem đi ủ cho tới khi nứt nanh thì mang đi gieo vào bầu hoặc gieo thẳng vào nơi định trồng.

Có thể trồng na vào vụ xuân (tháng 2-4) hoặc vụ thu (tháng 8-10). Để có được những vườn na trĩu quả trong vài năm tới thì bây giờ phải tính tới việc trồng na. Na sắp vào vụ thu hoạch quả. Muốn trồng na phải lo làm đất, đào hố, rải phân trước 1 tháng... thì mới thành công. Bây giờ là lúc phải bắt tay vào việc rồi...