Bộ Công an kiến nghị gì trước loại tội phạm kinh tế mới trong vụ Hậu 'Pháo' tại tập đoàn Phúc Sơn?

Vụ án xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn do Hậu "Pháo" làm Chủ tịch, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã đề nghị truy tố 41 bị can. Nhiều người trong số đó từng là lãnh đạo các tỉnh Vĩnh Phúc, Quảng Ngãi, Phú Thọ. Điển hình như cựu Bí thư Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc Lê Duy Thành, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Cao Khoa; Đặng Văn Minh...

Vụ án xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn là điển hình của việc nhà thầu thông đồng với chủ đầu tư

Theo Bộ Công an, căn cứ kết quả điều tra nhận thấy nhiều năm qua, hội đồng định giá tài sản các cấp đã sử dụng kết quả thẩm định giá của các doanh nghiệp tư vấn làm căn cứ xác định nghĩa vụ tài chính của các chủ đầu tư dự án đối với Nhà nước. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, một số cá nhân tại các doanh nghiệp thẩm định giá, bao gồm giám đốc và thẩm định viên, đã có hành vi tiêu cực, làm sai lệch kết quả định giá.

Những người này này đã bị tác động bởi những bên liên quan, cố tình thu thập mẫu so sánh không chính xác, sử dụng thông tin về vị trí và giá trị tài sản không tương đồng nhằm đưa ra chứng thư định giá thấp hơn thực tế. Kết quả thẩm định bị thao túng đã được hội đồng định giá tài sản phê duyệt, dẫn đến việc doanh nghiệp chỉ phải thực hiện nghĩa vụ tài chính ở mức thấp hơn quy định, gây thiệt hại lớn cho tài sản Nhà nước và tổ chức.

Bị can Hoàng Thị Thúy Lan, cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc và Lê Duy Thành, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc. Ảnh: BCA.

Ngoài ra, theo quy định pháp luật về đầu tư xây dựng và đấu thầu, các doanh nghiệp muốn trở thành chủ đầu tư dự án hoặc nhà thầu thi công công trình phải đáp ứng yêu cầu về doanh thu, vốn chủ sở hữu và năng lực tài chính. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp đã thông đồng với công ty kiểm toán để làm giả số liệu, nâng khống doanh thu và vốn chủ sở hữu nhằm qua mặt cơ quan có thẩm quyền.

Hệ quả là các dự án bị giao cho những doanh nghiệp không đủ năng lực, dẫn đến tiến độ đình trệ, kéo dài thời gian hoàn thành hoặc tình trạng bán thầu, gây thất thoát, lãng phí tài sản Nhà nước.

Vụ án tại Tập đoàn Phúc Sơn và các đơn vị liên quan là điển hình trong việc nhà thầu đã thông đồng với chủ đầu tư để có được thông tin nội bộ về dự toán gói thầu. Nhờ đó, doanh nghiệp trúng thầu với mức giá rất cao, sát với giá dự toán ban đầu. Trong quá trình lập dự toán, chủ đầu tư đã sử dụng đơn giá nguyên vật liệu theo công bố của cơ quan quản lý nhưng không xem xét giá thực tế trên thị trường, khiến chi phí bị đội lên, gây thất thoát tài chính nghiêm trọng.

Kiến nghị siết chặt quản lý, xử lý các trường hợp sai phạm

Trước những sai phạm trên, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã kiến nghị Bộ Tài chính siết chặt quản lý hoạt động định giá tài sản của các doanh nghiệp tư vấn, đảm bảo tính công khai, minh bạch nhằm ngăn chặn nguy cơ thao túng, gây thiệt hại cho Nhà nước. Đồng thời, cần tăng cường kiểm tra hoạt động của các công ty kiểm toán để đảm bảo báo cáo tài chính phản ánh đúng thực tế, ngăn chặn tình trạng doanh nghiệp nâng khống năng lực tài chính nhằm hợp thức hóa điều kiện tham gia đấu thầu và đầu tư dự án.

Bộ Xây dựng được đề nghị rà soát, sửa đổi các quy định về định mức và đơn giá trong xây dựng để đảm bảo phù hợp với chi phí thực tế trên thị trường, đồng thời yêu cầu các nhà thầu thực hiện dự án với mức lợi nhuận hợp lý, tối ưu hóa chi phí để tránh thất thoát tài sản Nhà nước.

Nguyễn Văn Hậu (Hậu "Pháo"), Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn. 

Bên cạnh đó, Cơ quan CSĐT cũng kiến nghị Bộ Tài chính và UBND các tỉnh xử lý hành chính đối với các công ty thẩm định giá và tư vấn đấu thầu có sai phạm, bao gồm đình chỉ kinh doanh hoặc thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh. Đối với các cá nhân liên quan đến vụ án nhưng chưa đủ căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự, các cơ quan chủ quản cần xem xét xử lý nghiêm theo quy định hiện hành. Những sai phạm mới phát hiện sẽ tiếp tục được điều tra và xử lý trong giai đoạn sau.

Hậu "Pháo" đã sử dụng mối quan hệ quen biết để chi phối lãnh đạo

Trước đó 1 năm, ngày 26/3/2024, tại họp báo Quý I của Bộ Công an, Thiếu tướng Nguyễn Văn Thành, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) cho biết vụ án xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn là vụ án lớn và C03 coi đây là dạng tội phạm mới. 

Theo ông Thành, Nguyễn Văn Hậu (tức Hậu "Pháo", Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Phúc Sơn) đã có những hành vi lũng đoạn, gây áp lực để chi phối, ép một số bị can là nguyên lãnh đạo tỉnh nhằm trục lợi.

Để làm được việc đó, Nguyễn Văn Hậu dựa vào mối quan hệ thân quen với người có chức vụ quyền hạn. C03 coi đây là hành vi rất nguy hiểm, là dạng mới gây ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của Đảng, Nhà nước.