Bốn điểm mới khi đánh giá, kiểm tra học sinh THCS, THPT trong trường học

Thay đổi các đánh giá, chi tiết bằng nhận xét

TS Sái Công Hồng cho biết, đối với học sinh đang học theo chương trình giáo dục phổ thông hiện hành, việc kiểm tra, đánh giá vẫn đang thực hiện theo Thông tư số 58 cho đến hết năm học 2023-2024. Tuy nhiên, sau 9 năm ra đời và đi vào thực tiễn, Thông tư số 58 đã bắt đầu xuất hiện những hạn chế như số lượng đầu điểm nhiều, kiểm tra chưa đánh giá học sinh theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực...

Vì vậy, Bộ GDĐT đã bổ sung những nội dung mới để tiếp cận việc đánh giá phẩm chất năng lực của người học. Theo đó, Thông tư sẽ bổ sung một số hoạt động kiểm tra đánh giá vì sự tiến bộ của người học, coi kiểm tra đánh giá như một hoạt động học tập. 

Điểm mới thứ nhất của dự thảo lần này là tăng cường kết hợp đánh giá định tính và định lượng, tức kết hợp đánh giá bằng nhận xét và đánh giá bằng điểm số. 

Điểm mới thứ hai là việc kiểm tra đánh giá thường xuyên cũng thay đổi về mặt hình thức như hỏi - đáp, thuyết trình, viết ngắn (trên giấy hoặc trên máy tính), thực hành, sản phẩm học tập. Hình thức kiểm tra đánh giá định kì có bài kiểm tra trên giấy hoặc trên máy tính; thuyết trình; thực hành; sản phẩm học tập. 

“Việc đánh giá bằng nhận xét này không chung chung mà đánh giá bằng những biểu hiện cụ thể về thái độ, hành vi, kết quả sản phẩm học tập của học sinh gắn với từng bài học, theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh.

Việc kiểm tra bằng điểm số thì đổi mới cách ra đề theo hướng thay vì kiểm tra sự ghi nhớ kiến thức của học sinh, đánh giá học sinh sử dụng kiến thức để giải quyết một nhiệm vụ học tập cụ thể nào đó” - ông Hồng chia sẻ.

Khi Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế đánh giá, xếp loại học sinh THCS và THPT của Thông tư 58 được thông qua, giáo viên có thể kết hợp đánh giá bằng nhận xét và đánh giá bằng điểm số ở hầu hết các môn học (trừ mỹ thuật, âm nhạc, thể dục).

Đánh giá bằng điểm số kết quả thực hiện các yêu cầu về chuẩn kiến thức, kĩ năng đối với môn học quy định trong chương trình giáo dục phổ thông do Bộ trưởng Bộ GDĐT ban hành. Kết quả đánh giá được cho điểm theo thang điểm từ 0 đến 10.

Đánh giá bằng nhận xét sự tiến bộ về thái độ, hành vi, kết quả thực hiện các nhiệm vụ học tập theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh trong quá trình học tập môn học.

Theo PGS.TS Trần Xuân Nhĩ - nguyên Thứ trưởng Bộ GDĐT cho rằng, học sinh đi học thì phải có đánh giá để xét chất lượng dạy và học: "Tuy nhiên công tác đánh giá, xếp loại bằng nhận xét và bằng điểm là hai hình thức bổ sung cho nhau để giúp cho giáo viên, học sinh biết được chất lượng công tác dạy và học đang ở mức nào để điều chỉnh. Kết hợp hai hình thức đánh giá, xếp loại trong các hoạt động của các em là điều tốt. Nhưng vấn đề là người thầy phải có đạo đức, khách quan; nếu không, kể cả đánh giá bằng định tính và định lượng sẽ dẫn đến sai lệch".

Không còn kiểm tra một tiết, tăng cường vai trò ngoại ngữ

"Dự thảo thống nhất số đầu điểm đánh giá thường xuyên và đánh giá định kỳ cho mỗi môn học, theo hướng giảm số đầu điểm so với quy định hiện hành" - TS Sái Công Hồng chia sẻ về điểm mới thứ ba của dự thảo.

Theo đó, trong kiểm tra định kỳ sẽ giới hạn một học kỳ chỉ còn 1 điểm kiểm tra giữa kỳ và 1 điểm kiểm tra cuối kỳ, không còn điểm kiểm tra một 1 tiết nữa. Đối với những môn học có dưới 70 tiết/năm học thì đề kiểm tra giữa kỳ chỉ dưới 45 phút, đề cuối kỳ không vượt quá 60 phút. Những môn nhiều tiết hơn thì đề giữa kỳ không quá 60 phút và cuối kỳ không quá 90 phút.

Đối với kiểm tra đánh giá thường xuyên, môn học có từ 35 tiết trở xuống/năm học sẽ có 2 đầu điểm, môn học từ trên 35 tiết đến 70 tiết/năm có 3 đầu điểm, môn học trên 70 tiết/năm có 4 đầu điểm. Như vậy, đầu điểm nhiều nhất một năm học của một môn chỉ là 6 đầu điểm. Điểm kiểm tra đánh giá thường xuyên tính hệ số 1, điểm kiểm tra đánh giá giữa kỳ tính hệ số 2, điểm kiểm tra đánh giá cuối kỳ tính hệ số 3.

Điểm mới thứ tư của dự thảo lần này là tăng cường vai trò môn ngoại ngữ trong xét danh hiệu học sinh giỏi, đồng thời sẽ mở rộng hơn đối tượng khen thưởng.

Dự thảo sửa đổi, bổ sung Thông tư 58 chi tiết đang được đăng tải trên cổng thông tin điện tử của Bộ GDĐT để xin ý kiến góp ý hoàn thiện, kịp ban hành áp dụng cho năm học 2020-2021.