Bức tranh ngân hàng một thập niên qua lăng kính lợi nhuận

Năm 2019, Vietcombank đứng đầu bảng xếp hạng lợi nhuận ngân hàng, tương tự như vị thế của năm 2010. Nếu nhìn vào điểm mốc đầu - cuối, có thể lầm tưởng rằng Vietcombank duy trì vị thế "anh cả" lợi nhuận suốt thập niên, nhưng thực tế không phải! Từ những năm 2017 trở về trước, vị trí số 1 về lợi nhuận trong hệ thống luôn được 3 "ông lớn" BIDV, VietinBank, Vietcombank thay phiên nhau nắm giữ và khó phân thắng bại. 

Nhìn lại biểu đồ diễn biến lợi nhuận của Vietcombank, Vietinbank và BIDV  trong vòng 10 năm qua có thể thấy, năm 2011, VietinBank đã soán ngôi với lợi nhuận trước thuế lên đến gần 8.400 tỷ đồng, tăng vọt 83% so với năm trước đó và bỏ xa con số hơn 4.200 tỷ của BIDV và gần 5.700 tỷ của Vietcombank.

Dù không giữ được "phong độ" tăng trưởng lợi nhuận song vị trí dẫn đầu này được Vietinbank duy trì trong suốt giai đoạn 2011 - 2014, khi đa phần các ngân hàng "chao đảo" lợi nhuận do phải dành nguồn lực lớn để xử lý nợ xấu.

Năm 2014, Vietcombank thậm chí còn bị BIDV đẩy xuống vị trí thứ 3, nhà băng này vượt Vietinbank và trở thành ngân hàng dẫn đầu vào năm 2015 với gần 8.000 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế.

Thế nhưng, sau một thời gian khá dài dành nguồn lực xử lý gọn nợ xấu, lợi nhuận của Vietcombank bắt đầu bứt phá từ năm 2016, lấy lại ngôi vương lợi nhuận và duy trì suốt từ đó tới nay với khoảng cách ngày càng xa so với nhóm phía sau. Tính đến cuối ănm 2019, lợi nhuận trước thuế của BIDV và Vietinbank cộng lại vẫn chưa bằng con số 1 tỷ USD lợi nhuận trước thuế mà Vietconbank có được trong năm 2019.

Xét về con số tăng trưởng, theo thống kê của Dân Việt, tăng trưởng lợi nhuận trước thuế bình quân giai đoạn 2010 - 2019 của Vietcombank ở mức 32%/năm, cao hơn nhiều mức 15% của VietinBank và mức 13% của BIDV. 

Với nhóm ngân hàng tư nhân, những cái tên "hầm hố" 10 năm trước có thể kể đến như: ACB, Sacombank, Techcombank, Eximbank, MB. Một số ngân hàng khác cũng ghi nhận lợi nhuận cao, trên nghìn tỷ, như VIB, MSB. Tuy nhiên, 10 năm sau, những cái tên vẫn giữ được phong độ chỉ có Techcombank, MB và VPBank.

Trong số các ngân hàng tư nhân, ấn tượng nhất trong 10 năm qua là trường hợp của VPBank và TPbank.

Năm 2010, lợi nhuận trước thuế của VPbank này chỉ 663 tỷ đồng, nằm ở nửa dưới bảng xếp hạng lợi nhuận. Tuy nhiên, năm 2017 và năm 2018, VPbank đã chính thức vào trong top 5 lợi nhuận. "Gà đẻ trứng vàng" FE Credit là động lực chính giúp VPBank đạt được vị thế này.

Năm 2019 dù không còn nằm trong top 5 nhưng VPbank cũng là một trong số ngân hàng đạt lợi nhuận trên 10.000 tỷ đồng, trong 10 năm bình quân lợi nhuận của VPbank tăng trưởng 146%/năm.

Tương tự, lợi nhuận của TPbank tăng trên 18 lần trong vòng 10 năm, dù từng có khoảng thời gian rất khó khăn do hạn chế về nguồn lực xử lý nợ xấu. Tính bình quân 10 năm qua, mỗi năm TPbank tăng trưởng 171% về chỉ tiêu lợi nhuận trước thuế. 

Với ACB, nhà băng này bứt tốc lợi nhuận từ năm 2017 sau khi xử lý gọn nợ xấu liên quan đến bầu Kiên) và VIB (lấy lại mốc lợi nhuận nghìn tỷ năm 2017). Trong khi đó, Sacombank cũng đang vươn lên lấy lại con số lợi nhuận từng ghi nhận trước khi sáp nhập. Tuy nhiên, mức tăng trưởng lợi nhuận trong 10 năm qua của nhà băng này còn khá khiêm tốn (26%).

Còn với Eximbank, ngân hàng này ngập chìm trong "nội chiến", cộng thêm với việc nợ xấu vẫn ở mức cao, khiến triển vọng lợi nhuận ngân hàng này không mấy sáng sủa. Trong thập niên vừa qua, có tới 6 năm Eximbank ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận âm. So với năm 2010, lợi nhuận của Eximbank năm 2019 không tăng mà còn giảm 706 tỷ đồng, tương ứng 46%.