Các nhà sản xuất chip Mỹ gấp rút rời Trung Quốc: Mảnh đất nào được chọn?

Applied Materials, Lam Research và KLA cùng nhau kiểm soát khoảng 35% thị trường toàn cầu về công cụ sản xuất chip. Kể từ tháng 10/2022, cả ba công ty này đã chuyển bớt nhân viên không phải người Trung Quốc từ Trung Quốc sang Singapore và Malaysia, hoặc tăng năng lực sản xuất ở Đông Nam Á, theo 5 người giấu tên nắm rõ tình hình này tiết lộ.

"Điều này đã xảy ra được một thời gian. Những nhà sản xuất công cụ Mỹ này không thể phục vụ tốt thị trường Trung Quốc như trước đây nữa", một trong những người này cho biết. Nhiều nhân viên không phải người Trung Quốc đã được đưa ra lựa chọn là bị gửi trở lại thị trường quê nhà của công ty họ, hoặc được đưa đến Đông Nam Á.

Một giám đốc điều hành tại một nhà cung cấp Lam Research cho biết, xu hướng này xuất hiện vào cuối năm ngoái. "Chúng tôi tăng cường hỗ trợ cho các địa điểm ở Đông Nam Á của mình trong vài tháng qua. Chúng tôi cũng đã tăng cường nhân sự ở đó".

Chính phủ Hoa Kỳ vào tháng 10/2022 đã đưa ra các biện pháp kiểm soát xuất khẩu nhằm hạn chế mạnh mẽ khả năng tiếp cận của Trung Quốc đối với thiết bị sản xuất để sản xuất chip tiên tiến, nếu thiết bị đó chứa công nghệ của Mỹ. Các biện pháp kiểm soát cũng hạn chế khả năng người Mỹ làm việc cho một số công ty công nghệ Trung Quốc. Tháng trước, Hoa Kỳ đã đạt được thỏa thuận với Nhật Bản và Hà Lan - hai nhà lãnh đạo toàn cầu khác về công cụ sản xuất chip - để hạn chế xuất khẩu thiết bị chế tạo chip của họ sang Trung Quốc.

Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu, biện pháp khắc nghiệt nhất của Washington, là một bước lùi lớn đối với tham vọng công nghệ của Trung Quốc. Nhưng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu cũng đang chèn ép các công ty Mỹ. Bởi Trung Quốc là động lực tăng trưởng chính cho ngành thiết bị chế tạo chip trong nhiều năm và là người mua lớn nhất vào năm 2020 và 2021, theo hiệp hội ngành SEMI, nhờ nỗ lực của Bắc Kinh để trở nên tự chủ trong lĩnh vực bán dẫn. Quốc gia này từng chiếm gần 30% doanh thu của các nhà sản xuất thiết bị chip Mỹ, nhưng con số đó đã giảm xuống 20% đối với Applied Materials, 24% đối với Lam Research và 23% đối với KLA trong kết quả hàng quý gần nhất của họ.

Lam Research cho biết vào ngày 25 tháng 1, họ sẽ cắt giảm 7% lực lượng lao động toàn cầu, cắt giảm 1.300 công việc lâu dài và khoảng 700 vị trí tạm thời. Nhiều nhân viên tạm thời tại Đài Loan, một trong những thị trường tăng trưởng quan trọng của công ty, đã nhận được thông báo rằng hợp đồng của họ sẽ không được gia hạn sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, tờ Nikkei Asia đưa tin.

"Chúng tôi đang phát triển ở Đông Nam Á trong bối cảnh địa chính trị hiện tại, nhưng câu hỏi đặt ra cho ngành của chúng tôi là: Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo nếu Trung Quốc không còn là động lực tăng trưởng của chúng tôi nữa?" một nhân viên cấp cao trong KLA nói với tờ Nikkei Asia.

Một giám đốc điều hành cấp cao của một nhà sản xuất công cụ sản xuất chip Nhật Bản cho biết, ngành công nghiệp này sẽ chứng kiến nhu cầu chip chậm lại, do suy thoái kinh tế toàn cầu và sự gia tăng của các nhà sản xuất thiết bị chip nội địa của Trung Quốc trong thời gian dài. "Không thể tránh khỏi việc Trung Quốc sẽ đặt cược và tự nuôi dưỡng của riêng họ".

Các nguồn tin cho biết việc chuyển nhân sự từ Trung Quốc sang Đông Nam Á là một "động thái tự nhiên" đối với các công ty này, vì tất cả họ đều đã có sự hiện diện trong khu vực. Khi ngành công nghiệp chip của Hoa Kỳ lần đầu tiên bắt đầu chuyển năng lực sản xuất ra nước ngoài sang châu Á vào những năm 1960 để giảm chi phí, Singapore và Malaysia đã trở thành những điểm đến được lựa chọn. Ngày nay, họ có các cụm sản xuất, đóng gói và thử nghiệm chất bán dẫn. Các nhà sản xuất chip như Intel, GlobalFoundries và United Microelectronics đều có cơ sở ở Đông Nam Á và có kế hoạch mở rộng hơn nữa ở đó.

Applied Materials vào tháng 12 năm ngoái đã đưa ra kế hoạch "Singapore 2030" để tăng cường năng lực sản xuất và nghiên cứu và phát triển tại đảo quốc này. Công ty cho biết việc mở rộng sẽ được xây dựng dựa trên lịch sử 30 năm tại Singapore.

Lucy Chen, phó chủ tịch của Isaiah Research, cho biết dựa trên kiểm tra chuỗi cung ứng của mình, các nhà cung cấp thiết bị của Mỹ đã sa thải nhân viên ở Trung Quốc và rời khỏi nước này theo từng đợt, với đỉnh điểm xảy ra vào tháng 12/2022, khi các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ tấn công doanh thu công ty.

Chen nói với Nikkei Asia: "Những công ty sản xuất thiết bị của Mỹ này hiện có sự hiện diện sản xuất ở Đông Nam Á, nhưng điều khó xử hiện nay là ngành này đang suy thoái theo chu kỳ vào thời điểm hiện tại".

Bà nói thêm: "Tốc độ phát triển chip của Trung Quốc sẽ chậm lại trong vòng 3 đến 5 năm tới do thỏa thuận Mỹ-Nhật Bản-Hà Lan, nhưng nước này sẽ tăng đầu tư vào lĩnh vực thiết bị. Về lâu dài, Trung Quốc vẫn sẽ tìm ra cách để tự lực cánh sinh".

Khi được hỏi về các hoạt động của mình ở Đông Nam Á, Lam Research nói với Nikkei Asia rằng, công ty có chiến lược gần gũi về mặt địa lý với khách hàng, và điều này đã khiến họ đầu tư khắp châu Á, bao gồm cả cơ sở sản xuất công nghệ mới ở Malaysia, một công nghệ trung tâm ở Hàn Quốc và một cơ sở kỹ thuật ở Ấn Độ.

Huỳnh Dũng- Theo Asia.nikkei