Cần 21.700 tỷ đồng để phát triển 15.000 hợp tác xã

Thành lập mới 1.800-2.000 HTX

Sau gần 5 năm thực hiện Luật HTX năm 2012, tình hình phát triển HTX nông nghiệp đã có những chuyển biến bước đầu, số HTX nông nghiệp thành lập mới tiếp tục tăng. Năm 2017 có 1.100 HTX mới thành lập, hết quý I.2018 có thêm 500 HTX. Với tốc độ này, theo Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn, đến cuối năm 2018  sẽ có khoảng 1.800 - 2.000 HTX được thành lập mới.

Nhiều HTX gặp khó, cần được hỗ trợ tiếp cận nguồn vốn để mở rộng hoạt động, phát triển. Ảnh: T.L

Tuy nhiên, việc phát triển HTX nông nghiệp vẫn còn nhiều khó khăn, bất cập. Số HTX nông nghiệp yếu kém đã ngừng hoạt động nhưng chưa được giải thể xong còn nhiều; số HTX nông nghiệp thành lập mới có tăng lên nhưng không nhiều và đặc biệt số lượng HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả thấp chiếm tỷ lệ lớn (62%).

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án Phát triển 15.000 HTX, liên hiệp HTX nông nghiệp hoạt động có hiệu quả đến năm 2020. Theo đánh giá của ông Ma Quang Trung, đây là đề án quan trọng và hết sức cần thiết nhằm nâng cao tỷ lệ HTX khá, giỏi, gắn với nâng cao thu nhập của HTX và thành viên, góp phần thực hiện thành công chương trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới.

Cũng theo ông Trung, mục tiêu của đề án là duy trì, củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của khoảng 4.400 HTX nông nghiệp đã được phân loại và đánh giá là có hiệu quả năm 2017; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao để có trên 1.500 HTX ứng dụng công nghệ cao. Nâng cao chất lượng hoạt động của các HTX nông nghiệp yếu kém để phấn đấu có trên 5.400 HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả trong tổng số 7.200 HTX nông nghiệp yếu kém hiện nay. Thành lập mới và tạo điều kiện cho 5.200 HTX nông nghiệp hoạt động có hiệu quả.

Khơi thông vốn, hỗ trợ công nghệ cao

Để đạt được mục tiêu đến năm 2020 có 15.000 HTX làm ăn hiệu quả, ông Ma Quang Trung khẳng định, cần giải quyết nhiều khó khăn, trong đó có hai vấn đề cần tập trung tháo gỡ là vốn và công nghệ cao.

Đa số các HTX đều không có trụ sở, tài sản, đất đai; không tiếp cận được với nguồn vốn tín dụng, do đó hiệu quả hoạt động hạn chế. Vì vậy, cần huy động các nguồn lực và có cơ chế phù hợp để hỗ trợ HTX phát triển.

Theo TS Lê Đức Thịnh - Phó cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn, trong 4 năm (2012-2016) đã có 2.432 lượt HTX nông nghiệp được vay vốn từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX của địa phương với số tiền 169,5 tỷ đồng. Tuy nhiên, quỹ chưa thực hiện được chức năng bảo lãnh cho HTX vay vốn nên số HTX tiếp cận hỗ trợ thông qua quỹ chưa nhiều.

Bởi vậy, TS Lê Đức Thịnh cho rằng, cần huy động nhiều nguồn lực để hỗ trợ có hiệu quả cho các HTX nông nghiệp. Theo tính toán sơ bộ, để phát triển 15.000 HTX hiệu quả cần phải có khoảng 21.700 tỷ đồng (bình quân mỗi HTX khoảng 1,5 tỷ đồng). Kinh phí được huy động từ các chương trình hỗ trợ của Nhà nước theo chính sách khoảng 4.550 tỷ đồng, nguồn vốn từ chương trình hỗ trợ đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực khoảng 400 tỷ đồng, nguồn vốn chương trình mục tiêu tái cơ cấu kinh tế và phòng chống giảm nhẹ thiên tai khoảng 550 tỷ đồng và các nguồn vốn khác.

Hỗ trợ các HTX tiếp cận công nghệ cao cũng là một trong những giải pháp cần thực hiện. Theo ông Ma Quang Trung, hiện nay các HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao mới chỉ chiếm 1%. Vì vậy, để đạt mục tiêu 1.500 HTX ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp đến năm 2020 (nâng tỷ lệ lên 10%) cần phải tập trung ưu tiên lựa chọn những HTX có thể áp dụng được công nghệ cao để có những chính sách ưu tiên.