Cát xốp là gì mà dân nuôi ngao, thưng, sần ở Quảng Ninh đang ngóng chờ từng ngày để vào vụ nuôi mới?

 Người dân "khát" cát xốp

Gia đình ông Trần Quang Khánh, sinh năm 1980 ở Khu 9, Thị trấn Cái Rồng (Vân Đồn, Quảng Ninh) nuôi ốc hương trên diện tích 5ha tại khu vực Hòn Béo, Soi Nhụ từ năm 2010, sản lượng mỗi năm khoảng 20 tấn ốc. Cơn bão Yagi quét qua khiến gia đình ông thiệt hại trên 3 tỷ đồng. Ngay sao bão, gia đình ông Khánh đã thuê công nhân sửa chữa nhà bè, ao nuôi, nhưng đến nay vẫn chưa mua được cát xốp (là mảnh vỏ nhuyễn thể để làm giá thể nuôi trồng) nên chưa thể khôi phục sản xuất.

"Từ đầu năm, tôi đã đăng ký mua 5.000m3 cát xốp nhưng mới mua được 200m3 thì tỉnh có văn bản tạm dừng. Hơn 4 tháng nay tôi chưa mua được hạt cát nào. Gia đình tôi đã viết đơn kiến nghị lên huyện Vân Đồn, Sở Nông nghiệp và PTNT, UBND tỉnh Quảng Ninh xin tháo gỡ từ trước bão.

Tất cả khâu chuẩn bị bè mảng, tre rồi cắm lồng nuôi đã xong, con giống ốc hương tôi cũng đã đặt đơn vị cung ứng từ mấy tháng trước, thế mà vẫn phải báo hoãn với đối tác vì bây giờ không có cát xốp để làm đáy lồng nuôi. Giờ tôi cần khoảng 2.000m3 cát xốp nữa thì mới đủ nhu cầu để xuống giống nuôi vụ mới. Hiện, chưa có cát xốp thì tôi cũng như những gia đình khác đang ngồi không, nợ ngân hàng vẫn phải trả mà không thể sản xuất được", ông Trần Quang Khánh cho biết.

Cùng hoàn cảnh với ông Khánh, ông Ngô Văn Trung, xã viên Hợp tác xã Nam Trung cùng 7 xã viên khác cũng đang phải ngồi chờ mấy tháng nay vì chưa có cát xốp. Ông Trung cho biết, hợp tác xã có hơn 100 ha mặt biển nuôi hàu, ngao, tu hài, sần tại 2 khu vực biển là xã Bản Sen và xã Đông Xá. Cơn bão Yagi gây thiệt hại cho Hợp tác xã Trung Nam khoảng 38 tỷ đồng. Trong đó chỉ tính riêng thiệt hại về hàu mất 850 dây (mỗi dây 250m, đầu tư khoảng 25 triệu đồng), khoảng 30 tỷ đồng còn lại là ngao, thưng, tu hài.

"Chúng tôi đang cần khoảng 2.000m3 cát xốp để xuống giống. Do chưa có cát nên hiện tại anh em trong hợp tác đang tập trung vào khôi phục diện tích nuôi hàu đã được khoảng 200 dây. Chúng tôi thấy lãnh đạo tỉnh, huyện và Sở Nông nghiệp và PTNT đã chỉ đạo tháo gỡ khó khăn cho người nuôi nhưng đến nay đã hơn 3 tháng trôi qua mà bà con vẫn chưa có cát để nuôi trở lại", ông Trung sốt ruột nói.

 Vẫn chờ sự tháo gỡ của chính quyền

Theo ghi nhận thực tế của Dân Việt, hiện tại huyện Vân Đồn không có nguồn cát xốp cung ứng phục vụ cho nhu cầu nuôi nhuyễn thể của nhân dân trên địa bàn là chính xác và tình trạng này kéo dài từ trước bão số 3. UBND huyện Vân Đồn có văn bản đề nghị UBND tỉnh, các sở, ngành quan tâm chỉ đạo, xem xét gia hạn cho đơn vị thu gom, vận chuyển cát xốp làm nguyên liệu phục vụ nuôi trồng thủy sản trên địa bàn tỉnh đến khi doanh nghiệp này hoàn thành phê duyệt dự án để cung cấp cát xốp cho người dân nuôi trồng thủy sản đảm bảo nhu cầu xuống giống vụ mới và thời vụ nuôi trồng cho người dân trong năm 2024.

Theo thống kê của Sở NNPTNT Quảng Ninh, nhu cầu cát xốp hằng năm của cả tỉnh hiện khoảng 500.000m3/năm, riêng huyện Vân Đồn cần từ 200.000-300.000m3/năm. 6 tháng năm 2024, qua rà soát của huyện Vân Đồn, nhu cầu sử dụng cát xốp của 217 hộ dân là 145.900m3.

Trước đó, từ ngày 10/7/2024, ông Nghiêm Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh đã ra văn bản số 1864/UBND-GTCN&XD tạm dừng hoạt động phương án thu gom vận chuyển cung cấp cát xốp (mảnh vụn vỏ sinh vật nhuyễn thể dùng trong nuôi trồng thủy sản) làm nguyên liệu nuôi trồng thủy sản trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Lý do bởi theo báo cáo của liên ngành và Sở Tài nguyên Môi trường cho thấy các đơn vị chưa hoàn thiện thủ tục về môi trường, thủ tục giao khu vực biển theo quy định. Văn bản yêu cầu chấm dứt ngay các hoạt động thu gom cát xốp và các hoạt động có liên quan, không để xảy ra các hành vi vi phạm.

Tuy nhiên, trước tính chất cấp bách về nhu cầu cát xốp trên địa bàn, ngày 14/8, Sở Nông nghiệp và PTNT Quảng Ninh đã có Văn bản số 4545/SNN&PTNT-CCTS gửi UBND tỉnh đề nghị tháo gỡ khó khăn cho người nuôi ngao. 

Sở NNPTNT Quảng Ninh cho rằng việc chuyển phương án thu gom thành dự án cung cấp "cát xốp" phục vụ nuôi trồng thủy sản cần có thời gian thực hiện theo quy định của nhà nước nên chưa thể thực hiện ngay. Việc dừng phương án khai thác cung cấp cát xốp gây khó khăn về nguyên liệu phục vụ sản xuất nuôi trồng thủy sản trên địa bàn huyện Vân Đồn có tính cấp bách là đúng. 

Đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh xem xét giải quyết gia hạn phương án thu gom vận chuyển cung cấp cát xốp. Đến nay đã gần 2 tháng trôi qua nhưng UBND tỉnh Quảng Ninh vẫn chưa có chỉ đạo tháo gỡ khó khăn cho người nuôi biển.