Cha mẹ chủ quan, con mang dị tật

Chờ mãi không thấy con nói sõi

Bé Nguyễn T.A (5 tuổi, Hưng Yên) nhưng khi cất giọng vẫn ngọng líu ngọng lô. Bé không chỉ nói không rõ một số chữ phát âm khó, mà cả chữ đơn giản cũng nói "như người nước ngoài". Khi bé nói, mẹ phải "phiên dịch" thì mọi người mới hiểu.

Chị Phương - mẹ bé T.A cho biết, con chị cũng nói sớm, nhưng từ nhỏ đã ngọng như vậy. Mọi người đều nói khi lớn, trẻ sẽ hết nói ngọng, nhưng chị chờ mãi không thấy con nói rõ hơn. Chị cũng kiên nhẫn luyện nói cho con nhưng cháu vẫn líu lô. "Đến tháng 9 sang năm cháu sẽ đi học lớp 1, tôi cũng chuẩn bị cho cháu đi học thêm các cô nhưng cháu vẫn nói ngọng quá. Tôi sợ ảnh hưởng đến việc đọc, học của cháu nên đã đưa đi khám" - chị Phương cho hay.

Tại Khoa Răng Hàm Mặt (Bệnh viện Nhi Trung ương), cháu T.A đã được chẩn đoán mắc dị tật dính lưỡi. Chính dị tật này làm lưỡi của cháu không được linh hoạt, dẫn đến việc nói ngọng. Nếu không được phẫu thuật để chữa trị cho cháu hết dính lưỡi thì sau này, cháu có lớn 15-20 tuổi vẫn ngọng.

Một bệnh nhân khác là bé Nguyễn M.H cũng bị dị tật dính lưỡi. Mẹ bé M.H cho biết, cả gia đình thấy con 19 tháng tuổi vẫn chỉ nói được vài từ bà, mẹ... rồi chẳng nói thêm gì nữa nên rất lo lắng. Tuy nhiên, chị chỉ nghĩ con chậm chạp chứ không nghĩ lưỡi con bị dị tật gì. Tuy nhiên, các bác sĩ chẩn đoán con chị bị dị tật dính lưỡi, là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến sự phát âm của trẻ. Bé M.H đã được chỉ định phẫu thuật.

Hàng trăm trẻ bị dính lưỡi

Theo bác sĩ Đỗ Văn Cẩn - Trưởng khoa Răng Hàm Mặt (Bệnh viện Nhi Trung ương): "Dính lưỡi (còn gọi là ngắn phanh lưỡi) là dị tật bẩm sinh nhẹ, trong đó phanh lưỡi (lớp màng mỏng nằm dưới lưỡi) bị ngắn, dầy và căng, khiến chuyển động của lưỡi bị hạn chế. Đây là một nguyên nhân mà ít người biết đến, là một dị tật bẩm sinh, làm hạn chế cử động bình thường của lưỡi và ảnh hưởng đến sự phát âm của trẻ".

Đây là dị tật khá nhiều trẻ mắc. Tính đến hết tháng 5/2020, Khoa Răng Hàm Mặt - Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận và phẫu thuật cho hơn 500 trẻ dính lưỡi. Trung bình mỗi ngày có khoảng 5 - 10 trẻ phẫu thuật điều trị tại khoa.

Theo bác sĩ Cẩn, trẻ bị dính lưỡi thường khó bú ở trẻ sơ sinh, khó nuốt ở trẻ ăn giặm, chậm nói, khó phát âm, nói ngọng: Chủ yếu trẻ phát âm sai các phụ âm: r, kh, tr, l… Khi cha mẹ thấy con có các hiện tượng này thì sớm đưa con đi khám.

"Hiện nay tại Khoa Răng Hàm Mặt - Bệnh viện Nhi Trung ương, trẻ bị dính lưỡi được điều trị phẫu thuật bằng laser không gây chảy máu, không đau sau mổ. Khi phát hiện trẻ có các dấu hiệu trên, gia đình nên đưa trẻ đi khám sớm để được chẩn đoán và chọn lựa phương pháp điều trị phục hồi chức năng ngôn ngữ hay phẫu thuật" - bác sĩ Cẩn cho biết thêm.

Bác sĩ Cẩn cũng cho biết, thông thường sau phẫu thuật, tại chỗ cắt dính lưỡi thường có vết màu trắng. Đó là diễn biến bình thường sau phẫu thuật bằng laser, các bậc phụ huynh không nên quá lo lắng. Các hiện tượng này sẽ hết và vết tổn thương sẽ lành sau một vài tuần.

Cũng theo bác sĩ Cẩn, sau khi trẻ được phẫu thuật điều trị dị tật dính lưỡi, cha mẹ cần theo dõi chăm sóc trẻ, không cho trẻ ngậm hoặc cắn các vật cứng để tránh chảy máu, không cho trẻ sờ vào vùng phẫu thuật để tránh nhiễm trùng, cho trẻ uống thuốc theo đơn của bác sĩ. Sau phẫu thuật, trẻ có thể uống sữa hoặc ăn thức ăn lỏng, mềm, nguội; cho trẻ uống nhiều nước để làm sạch miệng.