Cha mẹ khó, con chịu

Thêm vào đó là hàng loạt hỗ trợ của các tổ chức vốn có truyền thống hỗ trợ hộ nghèo như MTTQ Việt Nam, Hội Nạn nhân chất độc da cam… Vì thế, hầu như hộ nghèo nào trong cả nước cũng có túi quà và những khoản tiền (dù nhỏ) để ăn tết. Ở những tỉnh khá giả, các hộ cận nghèo còn được hưởng “ké”. Không thể nói là đủ, nhưng cũng không thiếu, ít nhất là ở tấm lòng.

Thế nhưng Tết năm nay ghi nhận 2 tỉnh thông báo “ngân sách không lo nổi tiền hỗ trợ tết cho hộ nghèo” là Kon Tum và Phú Yên. Đây có lẽ là lần đầu tiên có tỉnh báo cáo, nói đúng hơn là “than” với Bộ LĐTBXH, về tình trạng này. Nếu không có sự điều tiết kịp thời từ Chính phủ thì đây sẽ tiền lệ về việc hộ nghèo bị “trắng” tiền tết…

Nhìn về mặt chính sách của Nhà nước với việc hỗ trợ tết, chỉ có các hộ gia đình thương binh, liệt sĩ, người có công mới có tiền hỗ trợ tết theo Quyết định của Chủ tịch nước. Như Tết Giáp Ngọ này, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã ký Quyết định số 12/QĐ-CTN hỗ trợ từ 200.000-400.000 đồng/người. Khoản tiền này trích từ ngân sách T.Ư. Còn các đối tượng chính sách, bảo trợ khác như hộ nghèo, hộ cận nghèo, trẻ mồ côi, người tàn tật… thì không có chính sách chung, ngân sách T.Ư không chi trả.

Tiền hỗ trợ tết trông chờ cả vào ngân sách địa phương theo kiểu “cha mẹ giàu con có, cha mẹ khó con chịu”. Và việc Kon Tum, Phú Yên - dù vì bất cứ lý do gì - không lo được một khoản tiền tết cho các hộ nghèo, nếu xét về mặt chính sách thì không sai. Nhưng về mặt tình cảm, chắc chắn không ít người nghèo của hai tỉnh này, sẽ không khỏi chạnh lòng khi nhìn sang tỉnh bạn, nơi các hộ cùng hoàn cảnh chí ít cũng được nồi bánh, gói kẹo cho các con vui tết.

Rất nhiều người đã đặt vấn đề: Nếu đã là chính sách an sinh xã hội, vì sao không có chính sách chung về hỗ trợ tết cho hộ nghèo? Thực tế, Tết Kỷ Sửu 2009, Chính phủ đã có quyết định chung hỗ trợ tới hơn 3.800 tỷ đồng cho người nghèo cả nước đón tết với mức hỗ trợ khá “khủng”: 200.000 đồng/người. Hộ nghèo tối đa nhận được cả triệu đồng ăn tết. Năm 2009 cũng là năm người nghèo ăn tết tưng bừng nhất. Tuy nhiên, những năm sau đó chính sách này chấm dứt. Lý do được Cục Bảo trợ xã hội (Bộ LĐTBXH) đưa ra là nguồn thu ngân sách không đủ chi khoản hỗ trợ này.

Tuy nhiên, vấn đề ở đây là chính sách hỗ trợ tết không nhất thiết phải “khủng” như năm 2009 và cũng không tiêu tốn tới khoản tiền 3.800 tỷ. Nên chăng có mức quy định chung phù hợp tương đương 1 túi quà thiết yếu như gạo, mứt, bánh chưng… với mức giá trị khoảng 100.000-200.000 đồng. Chính sách chung này cũng nên quy định tỉnh nào không hỗ trợ nổi khoản tiền này, ngân sách T.Ư sẽ hỗ trợ, tương tự như hỗ trợ cứu đói.

Nếu không, những tiền lệ buồn như Kon Tum, Phú Yên sẽ vẫn xảy ra.