Chậm do thiếu nguồn lực

Ông Trịnh Công Khanh khẳng định: Cấp đất ở, đất sản xuất theo Chương trình 134 là chính sách góp phần ổn định đời sống cho đồng bào DTTS. Việc nhiều hộ dân ở điểm dân cư số 1, xã Đăk Ngo, huyện Tuy Đức (Đăk Nông) phá rừng là do việc bố trí đất sản xuất cho đồng bào chậm.

Rừng tại tiểu khu 1523 và 1529 bị người dân ở xã Đăk Ngo, huyện Tuy Đức, Đăk Nông chặt phá ngày 4.4 và 5.4.

Thưa ông, tại sao Chương trình 134 đã kết thúc mà một số địa phương vẫn chưa bố trí đất sản xuất cho đồng bào DTTS?

- Chính sách này chủ yếu do các địa phương tổ chức thực hiện với nguồn kinh phí cấp từ T.Ư. Việc cấp đất sản xuất cho đồng bào chủ yếu thông qua hình thức chuộc đất, thu hồi đất và cấp lại cho bà con. Nguyên nhân chính khiến tiến độ cấp đất sản xuất cho đồng bào DTTS chậm là do việc bố trí nguồn lực không đủ để thực hiện chính sách. Khó nhất là vấn đề giá đền bù, hỗ trợ.

Theo quy định, giá đền bù, hỗ trợ khi thu hồi đất, chuộc đất chỉ là 20 triệu đồng/ha, thực tế giá đất vượt xa giá quy định. Chẳng hạn ở Bình Phước, giá chuyển nhượng thực tế từ 40-50 triệu đồng/ha, thậm chí có nơi 100 triệu đồng/ha. Với 20 triệu đồng/ha như quy định thì làm sao thu hồi, chuộc được đất để cấp cho bà con? Thêm một khó khăn nữa là nhiều địa phương, quỹ đất, nguồn đất rất hạn chế, mặc dù định mức cấp đất chỉ từ 0,2-0,3ha/hộ.

Trước những khó khăn đó, Ủy ban Dân tộc đã có những đề xuất, kiến nghị gì?

- Chương trình 134 kết thúc, thấy tiến độ cấp đất sản xuất, đất ở cho đồng bào DTTS vẫn chậm tiến độ, Uỷ ban Dân tộc đã kiến nghị Chính phủ tiếp tục thực hiện chính sách này. Ngày 12.10.2009, Chính phủ đã có Quyết định 1592 về việc tiếp tục thực hiện một số chính sách hỗ trợ đất sản xuất, đất ở, nhà ở và nước sinh hoạt cho hộ đồng bào DTTS nghèo, đời sống khó khăn đến năm 2010.

Qua năm 2010, việc thực hiện Quyết định 1592 vẫn chậm. Để đáp ứng được nhu cầu thực tế của đồng bào, ngày 13.3 vừa qua, Ủy ban Dân tộc đã có tờ trình kiến nghị Chính phủ tiếp tục thực hiện chính sách cấp đất sản xuất, đất ở, nhà ở và nước sinh hoạt cho đồng bào DTTS nghèo, đời sống khó khăn.

Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính cho ý kiến về tờ trình của Ủy ban Dân tộc. Đến nay mới chỉ có Bộ Kế hoạch và Đầu tư có ý kiến.

Để giải quyết rốt ráo vấn đề cấp đất sản xuất cho đồng bào DTTS, theo ông cần phải làm gì?

- Cần phải giải quyết 2 vấn đề. Thứ nhất là tiếp tục thực hiện chính sách cấp đất sản xuất, đất ở, nhà ở và nước sạch cho đồng bào DTTS nghèo, đời sống khó khăn. Chính phủ cần bố trí đủ nguồn lực để các địa phương có điều kiện thuận lợi thực hiện triệt để chính sách này.

Tại các địa phương có điều kiện về quỹ đất thì thực hiện cấp đất cho đồng bào với đúng định mức. Nhưng về lâu dài, chúng ta nên thực hiện đồng bộ các chính sách phát triển vùng DTTS, đặc biệt là việc chuyển dịch cơ cấu kinh kế, cơ cấu lao động.

Phải tổ chức dạy nghề, chuyển nghề cho đồng bào để rút bớt lao động nông lâm nghiệp sang các ngành nghề khác. Bởi thực tế, nếu số lao động đông mà định mức chỉ cấp từ 0,2-0,3ha/hộ thì cũng khó giải quyết bài toán nâng cao thu nhập, cải thiện sinh kế cho đồng bào...

Cảm ơn ông!

Nguyễn Công (thực hiện)