Chuyên gia lý giải nguyên nhân người Việt ít đọc sách

Cụ thể, tỷ lệ người Việt Nam hoàn toàn không đọc sách chiếm tới 26%, tỷ lệ người thỉnh thoảng mới đọc sách chiếm 44%, người đọc thường xuyên chiếm tỷ lệ 30%. Bạn đọc của thư viện chỉ chiếm khoảng 8 - 10 % dân số.

Theo báo cáo của Vụ Thư viện, tỷ lệ người Việt Nam đọc sách thấp hơn nhiều so với các nước trên thế giới (Ảnh minh họa: Bùi Hồng Liên)

Trao đổi về vấn đề trên, ông Nguyễn Quang Thạch, người đã có 19 năm nghiên cứu và thực hiện chương trình Sách hóa nông thôn cho biết, tỷ lệ người Việt Nam hoàn toàn không đọc sách có thể nhiều hơn 26% dân số. Phải giải thích rằng, những người hoàn toàn không đọc sách nói chung ở đây không phải là mù chữ mà đây là thói quen không đọc sách thường xuyên và không có sách để đọc.

Ông dẫn chứng, đầu năm 2015, ông đi bộ xuyên Việt để vận động chương trình Sách hóa nông thôn. Trong quá trình đó, ông đã phỏng vấn trên 3.000 người, và nhận được kết quả: Có hơn 90% người dân không biết nhà trường có thư viện và không được mượn sách từ thư viện về nhà.  

Theo ông Thạch, người dân ở vùng nông thôn không có cơ hội tiếp cận sách, không có sách để đọc nên không có thói quen đọc sách. Đặc biệt, có người nhiều năm không đọc quyển sách nào.

Ngoài ra, người nông dân ít đọc sách vì thường làm theo kinh nghiệm, ít người tự mày mò để lĩnh hội tri thức.

Ông Nguyễn Quang Thạch – Người đi bộ xuyên Việt vận động chương trình Sách hóa nông thôn.

Ông Thạch cho biết thêm, ông đã đi một số nước và thấy ở Nhật Bản phong trào đọc sách cực kỳ cao, người dân đọc sách khắp mọi nơi, mọi lúc. Ông đi tàu điện ngầm ở Bangkok - Thái Lan thấy nhiều hình ảnh người dân đọc sách, còn trên xe buýt ở Hà Nội thì vô cùng khó.

“Trong 2 tháng liên tục, tôi đi trên 60 tuyến xe buýt ở Hà Nội thì thấy duy nhất 1 người đọc sách trên xe buýt. Người ta thường đưa ra lý do là đọc sách trên xe buýt bị say, nôn… nhưng người nước ngoài sang Việt Nam, họ vẫn đọc sách trên xe buýt bình thường và không vấn đề gì”, ông Thạch nói.

Ông Thạch chia sẻ, người dân đọc sách điện tử trên internet vẫn được coi là đọc sách. Đọc sách phải đọc hết cả quyển để hiểu, giúp mình có tư duy logic về một vấn đề nào đó, còn đọc 2-3 trang thì không được gọi là đọc sách. Ngoài ra, đọc những quan điểm ngắn, ghi chú ngắn, bài viết trên facebook, kiến thức không hệ thống nên cũng không được coi là đọc sách.

Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang thúc đẩy việc đọc từ học sinh, đó là dạy mô hình trường học mới (VNEN) – dạy tích hợp liên môn. Việc này sẽ khiến học sinh phải đọc nhiều, tạo thói quen tốt ngay từ nhỏ.