Chuyên gia mách 10 câu hỏi thông thái giúp con tự học xuất sắc

Giúp con tự học

Trong việc dạy con, không phải cha mẹ dạy con nhớ được nhiều kiến thức, nói được nhiều ngôn ngữ, ngoan ngoãn vâng lời... mà giúp con tự học. Chỉ khi con có tinh thần và khả năng tự học thì ngay cả khi không có bố mẹ ở bên vẫn có thể giải quyết được vấn đề của mình. 

Chuyên gia tâm lý Trần Kim Thành mách nước cho cha mẹ 10 câu hỏi thông thái giúp con tự học xuất sắc. 

1. Theo con... là gì/... làm thế nào?

Trẻ con sinh ra đã ham học hỏi và khám phá mọi điều về cuộc sống. Các con lúc nào cũng mắt chữ O miệng chữ A hỏi liên tục về đủ thứ xung quanh chúng thấy. Các nhà khoa học đã khẳng định 3 năm đầu đời là giai đoạn rất quan trọng trong sự phát triển của não. 

Đáng tiếc là cha mẹ lại trả lời con bằng những câu như "Hỏi gì lắm thế", "Suốt ngày hỏi", "Có thế mà cũng hỏi"... Có những bố mẹ lại khiến con bị bỏ mặc, mất hứng thú như "Bố mẹ không biết, con tự nghĩ đi". Vì vậy, hãy khích lệ con bằng cách hỏi: "Theo con... là gì/... làm thế nào?".

2. Chuyện gì xảy ra với con vậy?/Con gặp chuyện gì à?/ Kể cho bố mẹ nghe với!

Mục đích của câu hỏi này là giúp con bình tĩnh nhìn nhận lại tình huống đã xảy ra một cách tổng thể, toàn cảnh sự việc. Khi con bắt đầu nói ra câu chuyện, bố mẹ nên đặt thêm nhiều câu hỏi dạng 5W1H (Who - ai; What - cái gì; Where - ở đâu; When - khi nào; Why - tại sao và How - như thế nào). 

Khi con biết rõ tình huống sẽ không còn lo lắng mơ hồ nữa, nhờ vậy con biết tìm ra cách phù hợp và hiệu quả để giải quyết vấn đề.

3. Tại sao chuyện đó lại xảy ra theo cách như vậy?

Mục đích của câu hỏi này là giúp con nhìn ra nguyên nhân, nguồn gốc khiến chuyện đó xảy ra. Khi con nhìn rõ nguyên nhân của sự việc, con sẽ rõ ràng hơn về phần trách nhiệm của mình và ý thức trong việc tìm kiếm phương cách để giải quyết sự việc hiệu quả nhất.

4. Con muốn kết quả như thế nào?/Kết quả tốt đẹp con mong muốn là gì?/Con muốn gì sau khi giải quyết xong chuyện đó?

Câu hỏi này trao cho con cơ hội tự suy nghĩ, tự lựa chọn kết quả. Con sẽ nhận thức được rõ điều con thực sự mong muốn trong và sau sự việc của mình, không bị sa đà vào những khó khăn, vướng mắc đó. 

5. Việc đạt kết quả này có thực sự quan trọng với con không?/Điều gì khiến con muốn đạt kết quả này?/Con muốn đạt được kết quả này để làm gì?

Biết mình mong muốn gì là động lực tự thân đầu tiên thúc đẩy con hành động. Biết vì sao mình muốn điều đó giúp con thấu hiểu bản thân, thấu hiểu các nhu cầu bản thân và những gi đang dẫn dắt, điều khiển từ bên trong. 

Mục đích của câu hỏi này là giúp con hành động, chịu trách nhiệm giải quyết những việc xảy đến với mình.

6. Làm thế nào để con đạt được kết quả này?

Câu hỏi này của bố mẹ là trao cho con cơ hội tự suy nghĩ, tự lựa chọn và quyết định cách thức tự giải quyết sự việc, tình huống, vấn đề của mình.  Trong lúc đặt câu hỏi dạng này, bố mẹ thúc đẩy con vào tiến trình suy nghĩ và khám phá một cách tự nhiên. 

7. Lần sau nếu gặp việc này thì con sẽ làm gì/làm như thế nào?

Chủ đích của câu hỏi này là giúp con phát triển khả năng quan sát, thu thập và phân tích, tổng hợp thông tin, đánh giá bài tập, tình huống, sự việc diễn ra để nhận biết lại toàn cảnh vấn đề, bài tập và đúc kết. 

Nếu không tự học, con không biết rút kinh nghiệm, bài học từ sự việc, vấn đề đó. 

8. Lần sau con có thể làm gì khác để đạt kết quả tốt hơn?

Mẫu câu này giúp con đánh giá, phân tích lại bài tập, sự việc nhưng lại giúp con chủ động nhìn ra bài học cho mình sau mỗi sự việc. 

9. Con học được gì từ chuyện này?

Câu hỏi này cho thấy bố mẹ tin tưởng vào khả năng của con. Đặc biệt, câu hỏi này giúp rèn cho con tư duy vượt ngưỡng, ngay cả khi làm được một việc, đã thành công trẻ vẫn khiêm nhường và học hỏi tiếp tục phát triển. 

10. Chỉ cách giúp bố/mẹ với?

Đây là một cách ngầm khen ngợi con, coi trọng sự hiểu biết của con và khích lệ con hướng dẫn bố mẹ làm theo. 

Khi bố mẹ nói câu này, con sẽ rất thích thú và hào hứng kể cho bố mẹ nghe, hướng dẫn bố mẹ cách làm như thế nào. Thêm vào đó, khi được làm "thầy" của bố mẹ, con càng cố gắng làm tốt hơn, học giỏi hơn để lần sau lại được bố mẹ hỏi.