Chuyên gia phân tích món quà vô giá Trump tặng không Putin

Tổng thống Mỹ Trump và Tổng thống Nga Putin.

Tờ New York Times trích dẫn lời của các thành viên giấu tên trong văn phòng tổng thống Mỹ, cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump dường như nghi ngờ vai trò thành viên của Mỹ trong NATO và bày tỏ mong muốn rút ra khỏi Liên minh. Sputnik đã thảo luận về vấn đề này với Tiến sĩ Joseph Cheng, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Hồng Kông.

Sputnik: Ông nghĩ gì về các thông tin cho thấy Tổng thống Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn chấm dứt tư cách thành viên của Mỹ trong NATO?

Joseph Cheng: Trump là một doanh nhân, ông xem xét vấn đề này từ quan điểm tài chính; ông cho rằng không thỏa đáng khi gần đây chỉ có bốn thành viên NATO chi phí tới 2% GDP cho quốc phòng — Anh, Ba Lan, Hy Lạp và Estonia. Tuy nhiên, tôi tin rằng có những lý do khác mà trên cơ sở đó có thể nói rằng NATO đã trở nên lỗi thời. Liên minh không còn hoạt động như một sự bảo vệ trước Liên Xô đã không còn tồn tại; thay vào đó tổ chức này được sử dụng để tiến hành các cuộc chiến tranh xâm lược như ở Libya.

Tôi cũng tin rằng kể từ thời tổng thống Bill Clinton, Mỹ đã ngang nhiên vi phạm thỏa thuận giữa Ronald Reagan và Mikhail Gorbachev về việc họ sẽ không tăng cường vũ trang, chỉ hướng về phía tây và không kết nạp thêm thành viên vào NATO. Do đó, tôi tin rằng việc rút ra khỏi NATO và khả năng tan rã của khối này sẽ có ích cho Mỹ, châu Âu và toàn thế giới.

Sputnik: Bài báo trên New York Times cho biết những lời của Trump nói ra từ mùa hè năm ngoái. Tại sao điều này bây giờ mới được nêu ra?

Joseph Cheng: Đây là một câu hỏi thú vị. Các phương tiện truyền thông hàng đầu và thành viên Đảng Dân chủ đã chứng kiến ​​một số lượng lớn các cuộc tấn công vào Trump trên cơ sở ông đã đạt được những thành quả tốt hơn nhiều so với những gì họ có thể tưởng tượng. Chẳng hạn, trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, ông đã thành công củng cố nền kinh tế Mỹ. Theo thăm dò của Rasmussen, tổng thống đã nhận được tỷ lệ ủng hộ 50%; hơn nữa, tỷ lệ này trong số các công dân da đen của đất nước là 40%. Tất cả những điều này có thể có tác động cực kỳ tiêu cực đối với Đảng Dân chủ, vì nếu họ không nhận được 90 — 95% số phiếu bầu của cử tri da đen, những người mà họ trông cậy, thì sẽ rất khó để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử. Đây cũng là một lý do khác cho sự phản đối của họ đối với việc xây dựng bức tường biên giới. Họ muốn nhiều người nhập cư vào Mỹ vì như họ mong đợi, những người này sẽ bỏ phiếu cho đảng Dân chủ.

Tôi tin rằng tất cả những điều này là một phần của chiến dịch liên tục nhằm hạ bệ Trump — các  phương tiện truyền thông đưa tin từ quan điểm của Đảng Dân chủ; như chúng ta đã biết, điều này đã xảy ra cách đây khá lâu — kể từ thời điểm chiến dịch «Mockingbird», bắt đầu từ những năm 1950.

Sputnik: Donald Trump có thể đưa Mỹ rời khỏi NATO, giống như ông đã từng làm với các tổ chức quốc tế khác hay không?

Joseph Cheng: Nếu tổng thống cho rằng điều đó là có thể, thì cần phải xem xét từ quan điểm pháp lý. Chắc chắn một số quyết định trong quá khứ của ông không được ủng hộ lắm, ví dụ việc rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran là không hợp lý. Sự kiện này trở nên cực kỳ đáng báo động, vì dường như nó không tuân theo chính sách đối ngoại của Mỹ, mà là của Israel. Ba lý do mà ông Trump biện minh cho quyết định của mình cũng không có ý nghĩa gì.

Ông nói rằng thời hạn kết thúc vào năm 2025, nhưng nó cũng luôn có thể được xem xét lại; theo ông Trump, thỏa thuận này không bao gồm các căn cứ quân sự Iran, nhưng không có gì lạ trong vấn đề này, bởi vì chỉ liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran. Ngoài ra, tuyên bố của ông thỏa thuận không bao gồm việc phát triển tên lửa đạn đạo của Iran cũng không phù hợp, vì mọi quốc gia có chủ quyền đều có quyền tự vệ. Do đó Trump đã phạm sai lầm khi liên quan đến thỏa thuận Iran. Cá nhân tôi nghĩ rằng NATO từ lâu đã vượt xa ra khỏi vị trí của mình.

Sputnik: Mong muốn của châu Âu cần Mỹ ở lại trong Liên minh mạnh đến đâu? Châu Âu có thể trở nên độc lập hơn đối với Mỹ?

Joseph Cheng: Theo tôi có nhiều lý do tại sao châu Âu ngày càng trở nên độc lập hơn. Tôi nghĩ rằng có mối quan hệ tự nhiên hơn nhiều tồn tại giữa Châu Âu và Nga, thay vì giữa Châu Âu và Mỹ, đặc biệt là từ quan điểm thương mại và kinh tế. Chẳng hạn, các lệnh trừng phạt đối với Iran sẽ khiến châu Âu thiệt hại hàng chục tỷ đô la trong kinh doanh và thương mại. Việc châu Âu tuân thủ chính sách trừng phạt vô lý ban đầu đối với Iran vô cùng không có lợi. Từ năm 2007, các sĩ quan tình báo Mỹ đã đi đến kết luận Iran không tuân thủ chương trình chế tạo vũ khí hạt nhân.

Thực tế tương tự đã được xác nhận vào năm 2011, và năm 2012, nhân viên Mossad cho rằng Iran không phát triển vũ khí hạt nhân. Đó là lý do tại sao chính sách áp đặt các biện pháp trừng phạt, có hại cho châu Âu và phần còn lại của thế giới, là một ý tưởng rất tồi. Tất nhiên việc rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran không được xem xét ngay từ đầu. Tôi hy vọng lần này Tổng thống Trump sẽ thể hiện sự khôn ngoan hơn trong chính sách đối ngoại so với thời gian trước đây.