Cơ quan nào có thẩm quyết định giải thể, sáp nhập cấp xã, thủ tục tiến hành thế nào?

Trong cuộc họp Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 (ngày 18/3), Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã thông tin: "Dự kiến, chúng ta sẽ hoàn thành toàn bộ việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trước ngày 30/6 để đến ngày 1/7, các đơn vị hành chính cấp xã được vận hành theo tổ chức mới.

Chúng ta cũng sẽ tập trung hoàn thiện việc sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh hoàn thành trước ngày 30/8 để có thể thực hiện được ngay việc vận hành đơn vị hành chính cấp tỉnh bắt đầu từ ngày 1/09".

Liên quan đến vấn đề sắp xếp đơn vị hành chính, tại phiên họp Ban Thường vụ Đảng uỷ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy đang đi vào giai đoạn thứ hai, chuẩn bị tiến hành sắp xếp bộ máy cấp xã; sau khi tiến hành sửa đổi Hiến pháp mới đi vào nghiên cứu xem xét việc bỏ cấp huyện, sắp xếp cấp tỉnh.

Còn theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, sau cuộc họp Bộ Chính trị thống nhất chủ trương về sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Đảng ủy Chính phủ gửi đề án lấy ý kiến của các bộ, ngành, địa phương.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho hay, hiện cả nước đang có 10.035 đơn vị hành chính cấp xã, tới đây sẽ tổ chức lại quy mô chỉ còn khoảng 2.000 xã, mỗi xã "gần như là một huyện nhỏ".

Ủy ban Thường vụ Quốc hội là cơ quan có thẩm quyền quyết định việc sắp xếp, giải thể, sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã. Ảnh Media Quốc hội

Các việc liên quan đến tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Cụ thể, theo quy định của Luật tổ chức chính quyền địa phương (có hiệu lực từ 1/3/2025), nêu rõ: Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.

Về quy trình, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức xây dựng đề án thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính cấp xã trình Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Hồ sơ đề án thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính gồm có:

-Tờ trình về việc thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính;

- Đề án về việc thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính;

- Báo cáo tổng hợp ý kiến Nhân dân, ý kiến của Hội đồng nhân dân các cấp và các cơ quan, tổ chức có liên quan;

- Dự thảo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính.

Thời gian vừa qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã ở nhiều địa phương trên cả nước. Tại Hà Nội sắp xếp 109 đơn vị cấp xã để hình thành 56 đơn vị cấp xã mới, sau sắp xếp giảm 53 đơn vị cấp xã; TP.HCM sắp xếp 80 phường để hình thành 41 phường mới, sau sắp xếp giảm 39 phường; Hải Phòng giảm 50 đơn vị hành chính cấp xã sau sắp xếp; Nam Định giảm 1 huyện và 51 đơn vị hành chính cấp xã sau khi sắp xếp; Đồng Nai giảm 11 đơn vị hành chính cấp xã sau khi sắp xếp…