Cú sốc lớn với công ty Internet lớn nhất nước Nga

Yandex, thường được gọi là Google của Nga, là doanh nghiệp internet lớn nhất của đất nước nổi tiếng với trình duyệt tìm kiếm và các ứng dụng gọi xe. Nhưng công ty mẹ có trụ sở tại Hà Lan, Yandex NV, muốn rời khỏi Nga vì tác động tiêu cực tiềm tàng mà cuộc tấn công Ukraine có thể gây ra đối với hoạt động kinh doanh của họ.

Ở đây, Yandex NV-công ty mẹ của công ty công nghệ nổi tiếng nhất của Nga, Yandex, muốn cắt đứt quan hệ với nước này để bảo vệ các doanh nghiệp mới của họ khỏi hậu quả của cuộc chiến ở Ukraine, một trở ngại tiềm ẩn đối với những nỗ lực của Tổng thống Vladimir V. Putin nhằm phát triển các sản phẩm thay thế nội địa cho các sản phẩm công nghệ cao, các hàng hóa và dịch vụ công nghệ cao của phương Tây vốn đã bị bóp nghẹt bởi các lệnh trừng phạt.

Yandex NV cho biết rằng, hội đồng quản trị của họ đã "bắt đầu một quy trình chiến lược để xem xét các lựa chọn nhằm tái cơ cấu quyền sở hữu và quản trị của tập đoàn trong bối cảnh môi trường địa chính trị hiện tại".

Yandex cho biết các lựa chọn này bao gồm việc phát triển một số bộ phận quốc tế của mình "độc lập với Nga" và thoái vốn "quyền sở hữu và kiểm soát tất cả các doanh nghiệp khác trong Tập đoàn Yandex". Yandex NV cho biết thêm: "Quá trình này đang ở giai đoạn sơ bộ".

Trong một cuộc đại tu toàn diện, công ty cổ phần Yandex của Hà Lan - thường được gọi là "Google của Nga" sẽ chuyển giao các công nghệ mới hứa hẹn nhất của mình cho các thị trường bên ngoài nước Nga và sẽ bán các doanh nghiệp đã thành lập ở nước này, bao gồm trình duyệt internet phổ biến và dịch vụ giao đồ ăn và các ứng dụng gọi taxi, theo hai người quen thuộc với vấn đề này, những người không nói ra danh tính công khai vì tính nhạy cảm của các cuộc thảo luận.

Kế hoạch của công ty nhằm mục đích tự bảo vệ mình khỏi thị trường quê nhà, và nêu bật tác động ngột ngạt của các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với lĩnh vực công nghệ từng phát triển mạnh của Nga.

Những người quen thuộc với vấn đề này nói rằng, cuộc chiến ở Ukraine đã khiến việc phát triển các công nghệ mới của Yandex, chẳng hạn như ô tô tự lái, máy học và dịch vụ đám mây trở nên không khả thi. Một trong số họ nói thêm rằng những doanh nghiệp như vậy, đòi hỏi phải tiếp cận thị trường, chuyên gia và công nghệ phương Tây, và sẽ thất bại nếu họ vẫn liên kết với Nga.

Người thứ hai quen thuộc với vấn đề này cho biết, công ty con của Yandex tại Nga sẽ tiếp tục cung cấp các sản phẩm tương tự tại quốc gia này dưới quyền của chủ sở hữu mới.

Không rõ liệu kế hoạch của Yandex có tiếp tục hay không. Một nguồn tin cho biết công ty phải được sự chấp thuận của Điện Kremlin để chuyển giấy phép công nghệ đã đăng ký của Nga ra bên ngoài đất nước.

Kế hoạch của Yandex được hậu thuẫn bởi Aleksei Kudrin, trưởng kiểm toán chính phủ Nga và là người thân tín lâu năm của ông Putin. Nhưng ông Kudrin cũng một trong số ít những người theo chủ nghĩa tự do kinh tế nổi bật còn lại trong chính phủ Nga, đang làm việc cho công ty một cách không chính thức, nhưng dự kiến sẽ đảm nhận vai trò quản lý trong tương lai.

Ông Kudrin dự kiến sẽ gặp ông Putin sớm để thảo luận về tương lai của Yandex và các chủ đề khác, một trong những người quen thuộc với vấn đề này cho biết.

Yandex từ chối bình luận. Phòng Kiểm toán của Nga, cơ quan của ông Kudrin, đã không trả lời yêu cầu bình luận nào thêm về thông tin này. Kế hoạch tái cơ cấu của công ty lần đầu tiên được đưa tin bởi hãng truyền thông kinh tế The Bell của Nga.

Có thể thấy, những nỗ lực của phương Tây nhằm cô lập Nga về kinh tế sau cuộc xâm lược Ukraine đã tàn phá những thức mà công ty này từng phát đạt. Giá cổ phiếu của Yandex được giao dịch tại Moscow đã giảm 62% trong năm qua. Các cổ phiếu niêm yết tại New York của công ty đã mất hơn 20 tỷ đô la giá trị trước khi sàn giao dịch chứng khoán Nasdaq đình chỉ giao dịch sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine vào tháng 2.

Hàng nghìn người trong số hơn 18.000 nhân viên của Yandex đã rời khỏi Nga kể từ khi cuộc tấn công bắt đầu. Vào tháng 3, phó giám đốc điều hành của công ty vào thời điểm đó, Tigran Khudaverdyan, đã thách thức đường lối của Điện Kremlin bằng cách gọi đó là một "cuộc chiến khủng khiếp" trong một bài đăng trên Facebook.

Để tránh xa hậu quả chính trị của cuộc chiến, Yandex vào tháng 8 đã bán công cụ tổng hợp tin tức trực tuyến của mình, nơi đã chứa đầy những tuyên truyền của nhà nước do luật truyền thông Nga ngày càng hà khắc cấm chỉ trích chiến sự.

Không chỉ dừng tại đó, Liên minh châu Âu cũng đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với ông Khudaverdyan vào tháng 3 vì vai trò của Yandex trong việc thúc đẩy tường thuật chiến tranh của Điện Kremlin. Ông chủ của ông, Arkady Volozh, người sáng lập công ty có trụ sở tại Israel, đã bị khối này trừng phạt vài tháng sau đó. Cả hai đã từ chức khỏi công ty để cho phép nó tiếp tục hoạt động ở châu Âu.

Nhiều chuyên gia quốc tế nhận định, nếu thành sự thật thì sự ra đi của công ty công nghệ lớn nhất của Nga sẽ giáng một đòn mạnh vào Putin, người đã nỗ lực phối hợp để sản xuất công nghệ và hàng hóa của Nga, khi các lệnh trừng phạt cắt giảm khả năng tiếp cận với các nhà cung cấp phương Tây.