Cưới xưa và nay

Tôi tạm liệt kê ra lộ trình cưới hỏi ngày trước gồm các công đoạn như: Đánh tiếng/ vấn danh/ so tuổi/chạm ngõ/ ăn hỏi và cuối cùng là lễ vu quy. Sáu công đoạn cả thảy.

Nghe thế mới thấy chuyện để được thành vợ thành chồng, thành đôi lứa là câu chuyện phức tạp vô cùng. Đó là chưa nói đến việc đón dâu, đưa dâu, ai đón ai đưa, ai là người được chọn để trải chiếu trong phòng tân hôn cho đôi vợ chồng trẻ…

Rồi mỗi một công đoạn lại còn một loạt các thủ tục nghiêm cẩn khác nữa.

Ngày nay cưới xin đơn giản đi quá nửa phần. Nhưng xét cho cùng xưa các cụ nhà mình làm kỹ cũng có nghĩa rằng đó là việc hệ trọng trong đời một con người, một bước ngoặt thay đổi cuộc sống. Là việc lớn thứ hai trong đời: Làm nhà- cưới vợ- tậu trâu. Nên không thể coi làm thường.

Chuyện cưới hỏi xưa nay là chuyện của nhà trai. Ngay việc so tuổi không thành, hai trẻ không thể tiếp tục thì nhà trai cũng đem trả lễ. Lễ đơn giản nhưng không kém phần sâu sắc. Trong lễ trả, bao giờ bên cạnh các món không thể thiếu bát gạo kém theo với ngụ ý: Việc của đôi trẻ không thành, hai bên cũng không mất gì: Cơm không ăn thì gạo còn đấy, ông bà vui vẻ cho nhé. Tục lệ của người Tày là như vậy.

Chuyện cưới hỏi hôm nay so với trước xa nhau một trời một vực. Tuy khác nhau, nhưng nhìn dưới góc độ văn hóa thì thấy mọi chuyện phức tạp ấy cũng chỉ nhằm một mục đích duy nhất là bảo vệ cho hạnh phúc lứa đôi.

Đỗ Đức