Cuốn tôi vào trang viết ngày nay

“Hai nhà tựa lưng vào nhau/Cây xoan bên ấy ngả đầu sang đây/Gội đầu bên ấy, đây say/Ru em bên ấy bên này thiu thiu...”. Tôi muốn mượn câu thơ của nhà thơ Hữu Thỉnh để nói hộ cái nỗi “tương tư” của mình, người ngày nào cũng đợi tờ báo Nông Thôn Ngày Nay xuất hiện trên bàn.

Chuyện “hàng xóm”

Viết những câu thơ ấy, không biết nhà thơ Hữu Thỉnh nhớ về người tình xưa, hay tặng cho bạn đọc - những ai có tình yêu đơn phương với cô hàng xóm, hoặc là tiếng lòng tác giả lúc mưa rơi! Dường như, tôi cũng có tương tư ấy! Tương tư của người ngày nào cũng đợi tờ Nông Thôn Ngày Nay (NTNN) sớm có trên bàn. Hơn nữa, chúng tôi còn là đồng nghiệp của nhau, cùng chung ngôi nhà số 13 phố Thụy Khuê (Hà Nội), chung 1 sân, chung 1 cổng ra vào, chung đến cả măng - set có 2 chữ đầu “Nông Thôn”.

Cánh làm báo trẻ thì nói, có khác đấy, khác ở cái "hậu": Một bên là "ngày nay", một bên là "mới". Còn cánh làm báo có tuổi như Đức Nguyện, Thanh Hiền, Hồng Nga, Văn Tước... hay Văn Hoài, Hoàng Sơn... luôn có những tư duy "vượt thác" lại cho rằng, "ngày nay" khác ngày đã qua; "mới" khác "cũ", suy cho đến cùng thì là một. Đều có khởi điểm từ "Nông dân mới". Với riêng tôi, Nông Thôn Ngày Nay, Nông Thôn Mới là 2 nhưng trong 1- một cặp tiền đạo trong tuyên truyền, vận động, trong phản biện, xây dựng chính sách của Trung ương Hội NDVN.


Trong phút bình tâm và lắng đọng về tờ Nông Thôn Ngày Nay mà tôi từng gắn bó từ năm 1989 - khi ấy tôi là Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Quỳnh phụ (Thái Bình) cho đến hôm nay là Tổng Biên tập một tờ tạp chí cũng về nông thôn. 25 năm ấy - nghĩa tình, tôi coi Báo Nông Thôn Ngày Nay như một con người - bởi báo có vóc dáng, tâm hồn và phong cách, được rèn luyện và lớn lên trong một môi trường đầy cam go và thách thức.

Thuở ấy, "Nông dân mới" như cậu bé mới đến trường, viết nói chưa "tròn vành, rõ chữ" đã bừng lên trở thành một thanh niên cường tráng, có chiều cao bằng chỉ số phát hành 6 ấn phẩm báo in và báo điện tử, với hàng chục vạn bản mỗi kỳ và nhiều triệu lượt truy cập mỗi tuần. Bước chân của chàng thanh niên ấy, nhanh như vó ngựa chiến binh tới gần 10.000 xã/ngày, nhưng vẫn đủ thời gian dừng chân ở các công sở, thư viện, trường học, tới cả những người lính biên phòng mang theo những câu chuyện của người nông dân, nông thôn, nông nghiệp: Vẫn còn "một nắng hai sương" thấm đẫm sự tần tảo nhọc nhằn đã vận vào người nông dân như một nghiệp chướng, một ràng níu sâu xa còn da diết buồn hơn cả một triết lý nhẫn chịu làm "nghề nông" thổi hun hút trên cánh đồng dông bão.

Sát cánh với nhà nông

Trong thời chưa "Khoán hộ" (1987), làng quê buồn như tiếng tre đưa kẽo kẹt trưa hè, như tiếng à ơi cái ngủ giữa canh khuya của mẹ, như tiếng sung rơi cô đơn vào mặt ao không có chút đom đóm bay, như giọt mồ hôi trắng muối trên lưng áo em ta mỗi buổi gánh lúa về, như ngọn khói lam chiều lơ thơ trên bếp mẹ... Cái buồn thành hồn vía, thành nỗi nhớ không nguôi ngoai... được chưng cất sau 20 năm "Khoán hộ" thành dòng sữa trong thân cây lúa, vệt bài "Một hạt thóc 40 khoản góp", "20 năm Khoán 10 - Khi ruộng đồng thức dậy" của các tác giả: Hoàng Sơn, Hồng Nga, Bùi Xuân, Quỳnh Thuận, Cẩm Châu, Đức Tuyên, Văn Hoài, Khuynh Diệp... cùng nhiều sức trẻ khác đã động tới "thiên đình".

Và gần đây là "Quy hoạch kiến trúc nhà nông thôn"; "Ba ba dưới búa quan tòa"; "Vì sao nông dân bỏ ruộng"; "Cá tầm và tầm chính sách"... lại rung lên. Chính nhờ những loạt bài "đỉnh" ấy, cách phản biện chính sách có hiệu quả ấy Nông Thôn Ngày Nay thêm vững vàng, tươi tắn trong làng báo chí cách mạng Việt Nam; đôi ba bốn lần "vụt sáng" trên Giải Báo chí quốc gia, trở thành tình yêu, sự ngóng trông, chờ đợi của bạn đọc cả nước.

Từ tầm ảnh hưởng, sức lan tỏa ấy đã tạo ra bước ngoặt trong cách đọc của tôi, từ để biết, chuyển sang để nhìn, để đi và đến, để thấm thấu nghĩ suy trong cái không gian sống và làm việc của riêng mình. Rồi tự lúc nào, tôi không hay mình đã trở thành người tham gia viết "Tâm điểm - Bình luận" cho Nông Thôn Ngày Nay để được hòa vào dòng chảy sự kiện, cùng bước chân những nhà báo trẻ trong sức nóng của tam nông với loạt bài "Những câu hỏi của hạt gạo"; "Đồng xanh thành tiếng hát"; "Lắng nghe và cam kết"; "Nói an toàn và hệ lụy"; "Người tài và giáo dục"; "Đất đai - không gian sống"... được Nông Thôn Ngày Nay tin dùng.

Người làm báo không thể có ai nhún mình một lần để vụt xa nghìn dặm như Tôn Ngộ Không có phép "cân đẩu vân". Nhưng tuổi 30, cần vươn sức, cần đi xa... Hãy leo lên núi - ở đó tầm mắt xa hơn; ở đó mây sẽ ở dưới chân mình.

Tuy đã có vóc dáng khỏe khoắn, một tâm hồn sáng đẹp, một phong cách đĩnh đạc thời hội nhập, nhưng thời gian gần đây, Nông Thôn Ngày Nay vắng đi những chuyên đề, những vệt bài "rắn rỏi" trong phản biện, xây dựng chính sách tam nông thời CNH - HĐH và hội nhập; về những sự kiện và vấn đề... mà Nhà nước sẽ phải cân nhắc kỹ giữa sản xuất lớn và sản xuất nhỏ. Môi trường tương quan đó phải đảm bảo cân bằng, không thể thiên về một phía.

Chúng ta không thể tăng trưởng bằng mọi giá mà bỏ mặc người nông dân đứng ngoài lề phát triển...; Hội ND phải dẫn dắt nông dân "Đi từ thắng lợi mùa vụ đến thắng lợi trong hợp đồng", hay làm thế nào để tăng thu nhập cho người nông dân? Cách nào để có người nông dân mới, nông thôn mới chất lượng nhất? Phải chăng đó là đường hướng, là cái tâm, trụ cột của vấn đề, nếu được mổ xẻ cộng với đôi chút "phiêu" của lớp trẻ sẽ bừng lên khát vọng sáng tạo để khẳng định mình. Và biết đâu cũng từ đó, Nông Thôn Ngày Nay thêm nhiều lần lên bục vinh danh.