Czech dính tai tiếng: Thủ tướng “đưa hối lộ”?

Vụ tai tiếng liên quan người vợ, cô chánh văn phòng của ông Necas, các chỉ huy tình báo quân đội, các nghị sĩ. Câu chuyện mang đủ mùi vị tình-tiền, tham nhũng.

Thủ tướng Petr Necas

Trong hai ngày thứ tư và thứ năm tuần qua, cảnh sát vũ trang và bịt mặt thuộc đơn vị chống tổ chức tội phạm (UOOZ) khám xét các trụ sở công quyền gồm Văn phòng Thủ tướng, Bộ Quốc phòng, công ty tư nhân, ngân hàng, tịch thu nhiều tài liệu… và bắt nhiều quan chức gồm nữ chánh văn phòng Thủ tướng Jana Nagyova, một trợ lý thân cận nhất của ông Necas.

“Quà tặng của Thủ tướng”

Robert Slechta, chỉ huy UOOZ nói “lính” của ông đã tịch thu được 150 triệu koruna (tiền Czech, tương đương 7,5 triệu USD) và hàng chục ký lô vàng trong 31 cuộc khám xét trong đêm trên toàn quốc. Theo hãng tin Reuters, Bộ trưởng Nội vụ Jan Kubice thông báo trước Quốc hội Czech rằng Thủ tướng Necas cũng bị cảnh sát “hỏi thăm”. Kênh truyền hình CT24 đưa tin các cuộc khám xét liên quan triệt phá tham nhũng và đã được Bộ Nội vụ chuẩn bị trong hai năm qua. Suốt thời gian đó, nhà chức trách đã theo dõi điện thoại của hàng trăm quan chức, chính khách và doanh nhân.

Theo cảnh sát và ngành công tố, cô Nagyova 48 tuổi đã lệnh cho cơ quan tình báo quân đội lén theo dõi 3 người trong đó có Radka 47 tuổi, người vợ bị ông Necas ghẻ lạnh và bị buộc tội “đồng lõa lạm quyền và hối lộ”. 7 người khác bị buộc tội tham nhũng.

Thứ sáu qua, ông Necas phải giải trình trước quốc hội, xác nhận chỉ huy tình báo quân đội Milan Kovanda cùng vị tiền nhiệm Ondrej Palenik của Kovanda đã bị bắt. Ngành công tố nói 2 cựu nghị sĩ Petr Tluchor (cựu chủ tịch Đảng Dân sự dân chủ-ODS) và Ivan Fuksa (cựu Bộ trưởng Nông nghiệp) đã bị buộc tội nhận hối lộ, một cựu nghị sĩ khác là Mark Schneider (cựu thứ trưởng Y tế) đang bị điều tra.

3 cựu nghị sĩ này hồi năm ngoái phản đối chủ trương tăng thuế trị giá gia tăng VAT của chính phủ, và họ từ chức trước khi quốc hội bỏ phiếu thông qua chủ trương này, điều giúp liên minh cầm quyền của ông Necas “trụ” được, vì vụ bỏ phiếu ấy liên quan một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm chính phủ. Sau đó, ít nhất 2/3 nghị sĩ đều có “chỗ thơm” ở các công ty Nhà nước. Hiện báo giới Czech nêu chính vị thủ tướng 49 tuổi Necas hối lộ các cựu nghị sĩ ODS này. Vụ này do người đẹp tóc vàng Nagyova dàn xếp. Ngành công tố khẳng định đó là trò hối lộ.

Chánh văn phòng Thủ tuớng Nagyova

Yêu nàng trợ lý?

Thứ ba tuần qua, ông Necas cho biết đã cùng vợ Radka lập thủ tục ly dị, và giới báo chí giật gân ở Czech nói ông có “quan hệ bất chính” với cô Nagyova, người có thể đã đòi ông phải ly dị vợ. Nagyova sinh năm 1965, làm chánh văn phòng Thủ tướng từ lúc ông Necas nắm quyền lực hồi năm 2010, làm chánh văn phòng khi ông làm Bộ trưởng Lao động xã hội từ năm 2006 đến năm 2009, và cô còn làm cố vấn ở Bộ Quốc phòng.

Hai nguồn tin từ chính phủ cho hãng tin Reuters biết: Nagyova rất tích cực bảo vệ Thủ tướng Necas và đã trở thành “người gác cổng” đối với ai cần tiếp cận ông Necas. Một quân chức chính phủ cấp cao đề nghị giấu tên, nói: “Cô ấy rất khó chịu, kiểm soát sự tiếp cận Necas cứ như một phụ nữ hay ghen chồng. Ngành công tố không có thông tin nào về chuyện “quan hệ tình cảm” giữa ông Necas với Nagyova vốn chưa chồng. Ông Necas nói ông chỉ có quan hệ làm việc với Nagyova. Ông khẳng định không bình luận về thông tin Nagyova ép ông ly dị vợ: “Đó là những thông tin tầm phào”. Luật sư của Nagyova cũng bác bỏ thông tin: “Tôi đã hỏi cô ấy và cô ấy bảo đó là sự cáo buộc vô lý”.

Đây là vụ tai tiếng tham nhũng cấp cao “hoành tráng” nhất ở Czech từ khi Đông Âu sụp đổ năm 1989. Với quyết định từ chức của ông Necas, chính phủ liên minh 3 đảng sẽ kết thúc, nhưng ông hy vọng sẽ tiếp tục nắm quyền lực cho đến kỳ bầu cử quốc hội vào tháng 5.2014. Hai đảng TOP 9 và Tự do dân chủ liên minh cũng thống nhất với kế hoạch này.

Nhưng còn tùy TT Milos Zeman có chọn tân thủ tướng để lập chính phủ mới hay không. TT Zeman thuộc cánh tả đã yêu cầu ông Necas từ chức, trong khi Đảng Xã hội dân chủ (CSSD) đối lập kêu gọi Thủ tướng Necas và chính phủ của ông tổ chức bầu cử sớm vào cuối tháng 8 hoặc đầu tháng 9 tới. Theo thăm dò dư luận, CSSD sẽ thắng.

Đây cũng là cuộc khủng hoảng lớn nhất trong 3 năm cầm quyền của ông Necas, người trúng chức thủ tướng từ tháng 7.2010 nhưng không có thế đa số ở quốc hội. Tuy nhiên, ông được dư luận hoan nghênh vì đặt nhiệm vụ trọng tâm là chống tham nhũng. Hồi tháng 5, chính phủ trình dự thảo luật cho ngành công tố có thêm quyền điều tra các chính khách cấp cao. Nếu được Quốc hội Czech thông qua thì luật này sẽ “đi vào cuộc sống” từ ngày 1.1.2015.