Dân tấp nập cắt "quả tiền tỷ", sao hàng loạt kho sầu riêng ở Đắk Lắk "cửa đóng then cài" lạ thường?

Hàng loạt kho sầu riêng đóng cửa

Dọc theo quốc lộ 26 từ TP Buôn Ma Thuột về huyện Krông Pắc có thế thấy tình cảnh nhiều kho bãi rộng hàng ngàn mét vuông vắng tanh, đóng cửa, dán bảng cho thuê (bán) kho.

Hàng loạt kho sầu riêng đóng cửa dù đã vào vụ thu hoạch ở Đắk Lắk.

Theo bà Nguyễn Thúy An (một lái buôn sầu riêng) ở xã Ea Kênh, huyện Krông Pắc, cho biết cùng thời điểm này năm ngoái, tình hình mua bán sầu riêng trên địa bàn huyện Krông Pắk diễn ra hết sức tấp nập, thậm chí nhiều đơn vị không có kho để thuê. 

Thế nhưng, vụ thu hoạch năm 2024, tình hình thu mua bán sầu riêng vắng hơn nhiều so với năm trước.

Theo đó, đến thời điểm hiện nay, trên địa bàn có hàng loạt kho sầu riêng đóng cửa. 

Nhiều kho thu mua đã được thuê nhưng chưa mở cửa hoạt động, cũng có kho chỉ mua vài container rồi lại đóng cửa. Thậm chí, rất nhiều kho không ai thuê.

Anh Trần Văn Hoài (một lái buôn sầu riêng đang thu mua sầu riêng tại huyện Krông Pắc) trú tại tỉnh Bình Phước, cho biết đầu vụ thu hoạch giá sầu riêng đã giảm đáng kể nhưng các thương lái không muốn cắt, trong khi nhiều nhà vườn rất "nóng ruột". 

Theo anh Hoài, lý do là 1 tháng trở lại đây trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk mưa quá nhiều, ảnh hưởng đến chất lượng sầu riêng.

"Dù sầu riêng đã già, chín (cơm vàng) tuy nhiên mưa nhiều khiến trái bị bọng nước nên khi cắt xong sẽ hụt ký, cơm trắng trở lại. Bên cạnh đó, ở Trung Quốc hiện nay cũng đang gặp thiên tai nên việc xuất khẩu sầu riêng sẽ phải chậm lại", anh Hoài chia sẻ.

Tại Đắk Lắk rất nhiều kho sầu riêng đóng cửa, dán bảng cho thuê (bán) kho.

Anh Phạm Xuân Hạnh, (chuyên thu, mua sầu riêng xuất khẩu) cho biết thời điểm năm 2023, rất nhiều người ở các ngành nghề khác nhau khi thấy sầu riêng giá cao nên nhảy vào kinh doanh. Họ tranh nhau làm kho chứa, vào vườn đẩy giá, chốt cọc làm thị trường sầu riêng trở nên cực kỳ "nóng".

"Tuy nhiên do chưa có kinh nghiệm, cùng với đó sầu riêng đưa sang cửa khẩu bị trả do sượng, lượng ít, xấu. Do đó, có rất nhiều cá nhân, doanh nghiệp thua lỗ nặng nề. Từ đó, năm nay thị trường sầu riêng đã ổn định hơn. Bên cạnh đó, nhà nước siết quy định, các kho sai phép không đủ điều kiện thủ tục sẽ không đưa hàng đi xuất khẩu được, thương lái sẽ không thuê", anh Hạnh cho biết.

UNND huyện Krông Pắc quyết liệt xử lý những kho sầu riêng trái phép dẫn đến rất nhiều kho sầu riêng đóng cửa. Ảnh minh họa.

Những lý do trên khiến mùa sầu riêng ở Đắk Lắk không sôi động, tranh mua tránh bán, bẻ cọc như năm 2023. Cũng chính vì vậy mà ở những người đã xây dựng kho sầu riêng để thu mua, cho thuê từ năm ngoái năm nay cũng ảm đạm theo.

Mạnh tay với những kho sầu riêng trái phép

Liên quan đến việc hàng loạt kho sầu riêng khoá cửa, bà Ngô Thị Minh Trinh, Phó chủ tịch UBND huyện Krông Pắc, cho biết do yếu tố thời tiết cả ta và Trung Quốc nên thương lái chưa thể cắt sầu riêng đem đi xuất khẩu.

Cùng với đó, do thị trường mua bán sầu riêng không có tình trạng tranh mua, tranh bán, bẻ cọc, đặc biệt không còn cò sầu riêng như năm ngoái nữa nên lượng hàng thu mua về sơ chế vừa để đi xuất khẩu theo đơn hàng, chưa cần quá nhiều kho chứa.

Liên quan đến việc ngăn chặn xây dựng kho sầu riêng trái phép, từ năm ngoái, bà Trinh cho biết huyện đã xử lý quyết liệt.

Để ngăn chặn tình trạng xây kho sầu riêng, UBND tỉnh Đắk Lắk đã chỉ đạo các địa phương phổ biến, tuyên truyền, kiểm tra, rà soát, báo cáo tình hình cung cấp điện của các kho, xưởng chế biến vi phạm quy định về quản lý đất đai, trật tự xây dựng.

Theo bà Ngô Thị Minh Trinh, huyện yêu cầu các đơn vị không ký xác nhận đối với các nhà kho, xưởng chế biến xây dựng trên đất nông nghiệp, chưa được cấp giấy phép xây dựng.

Cùng với đó, công ty điện lực không cấp điện cho các kho, xưởng xây trên đất nông nghiệp, có diện tích xây dựng lớn hơn diện tích giấy phép, vi phạm hành lang an toàn giao thông, an toàn về PCCC…

Theo Sở NNPTNN tỉnh Đắk Lắk, hiện nay tổng diện tích sầu riêng của tỉnh Đắk Lắk gần 33.000ha với 251 cơ sở thu mua. Trong đó, tập trung tại một số huyện như: Krông Pắk 101 cơ sở, huyện Cư M'gar 64 cơ sở, huyện Krông Búk 11 cơ sở, thị xã Buôn Hồ 10 cơ sở.

Ông Trần Văn Thuận, Giám đốc Công ty Điện lực Đắk Lắk (PC Đắk Lắk), cho biết từ nhu cầu xây dựng kho chứa sầu riêng các địa phương nên lượng điện cung cấp tăng. 

Tuy nhiên qua kiểm tra hồ sơ thì nhiều cá nhân, doanh nghiệp xây dựng kho chưa đảm bảo quy định. Vì vậy PC Đắk Lắk có công văn báo cáo UBND tỉnh Đắk Lắk về tình hình cung cấp điện cho các kho, xưởng chế biến, lưu trữ trái cây sử dụng đất đai chưa đúng quy định.

Sau khi UBND tỉnh Đắk Lắk có văn bản chỉ đạo, UBND các huyện như Cư Kuin, Cư M'gar… cũng ban hành các văn bản yêu cầu không cấp điện cho các kho, xưởng vi phạm.

"Sau khi có văn bản của tỉnh, của địa phương, PC Đắk Lắk đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc kiên quyết không xem xét, đóng điện đối với các kho sầu riêng trái phép, chưa đúng quy định", ông Trần Văn Thuận cho biết.