Đây là vũ khí gieo kinh hoàng của IS trong cơn giãy chết

Một nạn nhân được đưa đi cấp cứu sau vụ đâm xe khủng bố ở Manhattan. Ảnh: AP.

Vụ tấn công khủng bố ở thành phố New York, Mỹ hôm qua khiến ít nhất 8 người chết là minh chứng mới nhất cho thấy xe tải đang trở thành loại vũ khí được các nhóm khủng bố sử dụng ngày càng phổ biến để gieo rắc kinh hoàng ở phương Tây mà lực lượng an ninh gần như không thể đoán trước hay ngăn chặn, theo Newsweek.

Nghi phạm Sayfullo Habibullaevic Saipov điều khiển chiếc xe bán tải lao thẳng vào đám đông trên tuyến đường dành riêng cho xe đạp ở khu Manhattan, khiến 6 người thiệt mạng tại hiện trường, hai người qua đời trong bệnh viện và nhiều người bị thương nặng. Saipov, một người gốc Uzbekistan, để lại một mảnh giấy trong xe, tuyên bố thực hiện vụ tấn công vì tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Cảnh sát Mỹ coi đây là một vụ tấn công khủng bố dạng "sói đơn độc".

"Mối đe dọa từ các vụ tấn công bằng xe tải gây ra nỗi kinh hoàng theo cách riêng và còn tồi tệ hơn các vụ xả súng", Rob Reiter, chuyên gia về an ninh ở Mỹ, cho biết. "Bạn có thể giám sát tình hình trong một sự kiện lớn, nhưng bạn không thể kiểm soát mọi nơi suốt 365 ngày mỗi năm".

Dữ liệu của Reiter cho thấy chỉ riêng trong năm 2016, các vụ tấn công bằng xe tải, xe hơi đã khiến 601 công dân các nước phương Tây thiệt mạng, nhiều hơn tổng số nạn nhân tử vong trong các vụ khủng bố bằng hình thức đánh bom, xả súng và đâm chém cộng lại.

Các chuyên gia phân tích an ninh cho rằng điều này phản ánh một thực tế đáng lo ngại là các vụ đâm xe khủng bố đang gia tăng đáng kể trong những năm gần đây trên khắp châu Âu và bây giờ đang lan sang Mỹ, khi phiến quân IS ở Trung Đông đang bị dồn ép đến đường cùng.

Ở Syria, IS đã mất sào huyệt Raqqa và đang bị dồn ép từ hai phía, quân nổi dậy do Mỹ hậu thuẫn ở phía tây và quân đội chính phủ Syria được Nga hỗ trợ từ phía đông. Các quan sát viên cho biết những nhóm nhỏ phiến quân tháo chạy khỏi các đô thị đang phải rút sâu vào sa mạc Badiyat al-Sham.

IS cũng đồng thời gia tăng các hoạt động tuyên truyền trên mạng kêu gọi các tín đồ thực hiện những vụ tấn công khủng bố ở phương Tây, nhằm giảm bớt sức ép mà nhóm này đang hứng chịu. Các thủ lĩnh IS từng kêu gọi tín đồ tấn công người phương Tây bằng bất cứ hình thức nào, trong đó có "đâm bằng xe hơi".

Xe hơi, xe tải được các nhóm khủng bố khuyến khích những "con sói đơn độc" vì loại phương tiện giao thông này rất dễ kiếm, dễ sử dụng, trong khi lực lượng an ninh khó có thể dự đoán hay phát hiện như súng hay chất nổ.

 Chiếc xe bán tải được nghi phạm sử dụng trong vụ khủng bố ở Manhattan. Ảnh: AFP.

FBI từng cảnh báo rằng những vụ khủng bố bằng xe tải có thể xảy ra ở những nơi đông người và đây là chiến thuật giúp những kẻ khủng bố không thể có được súng hay chất nổ vẫn thực hiện được vụ tấn công mà không cần phải được huấn luyện chuyên sâu hay đòi hỏi nhiều kinh nghiệm sử dụng.

Nhóm khủng bố al-Qaeda từng ca ngợi chiến thuật tấn công này, mô tả nó là "cách sử dụng xe bán tải như cỗ máy cắt, không phải để cắt cỏ mà để đốn hạ kẻ thù của Thánh Allah".

Vụ khủng bố bằng xe tải kinh hoàng nhất đến nay diễn ra vào tháng 7 năm ngoái ở thành phố Nice, Pháp, khi một "sói đơn độc" lao chiếc xe tải hạng nặng vào đám đông đang ăn mừng ngày quốc khánh, khiến 86 người thiệt mạng.

Trước mối đe dọa này, Cơ quan An ninh Vận tải Mỹ đã phải cảnh báo các công ty cho thuê xe tải trên toàn quốc và hướng dẫn họ cách phát hiện những dấu hiệu đáng ngờ từ khách đến thuê xe. "Không khu dân cư nào, dù lớn hay nhỏ, dù là thành thị hay nông thôn, là không có nguy cơ bị tấn công bởi những kẻ khủng bố dạng sói đơn độc này", cơ quan này nhấn mạnh.

Tuy nhiên, lực lượng an ninh các nước châu Âu và Mỹ cũng phải thừa nhận rằng chiến thuật tấn công này gần như không thể đoán trước được. Những kẻ khủng bố có thể dễ dàng nhờ người thân, bạn bè thuê xe, rồi lưu thông bình thường trên đường và chờ cơ hội để lao thẳng vào đám đông.

Một số thành phố lớn ở Mỹ đã tìm cách cải tạo đường phố để ngăn chặn những cuộc tấn công kiểu này. Ở New York, một số tuyến phố nhộn nhịp ở Quảng trường Thời đại và Khu Tài chính đã được lắp cọc chống đâm, nhưng những con đường dành riêng cho xe đạp ở Manhattan lại chưa được áp dụng biện pháp này. Nhà chức trách ở London và Nice cũng áp dụng những biện pháp dựng chướng ngại vật tương tự để ngăn các vụ đâm xe tái diễn.

Nhưng nhiều chuyên gia chống khủng bố cho rằng việc tăng cường các biện pháp giám sát đường phố và phương tiện có thể dẫn tới tình trạng xâm phạm quyền tự do của công dân. Trong khi đó, chúng vẫn chưa phát huy được hiệu quả toàn diện, khi vụ tấn công ở Manhattan vẫn xảy ra.

Dana Jalal, chuyên gia theo dõi các nhóm phiến quân ở Trung Đông, dự đoán hình thức gieo rắc kinh hoàng này của IS sẽ chưa thể bị ngăn chặn hoàn toàn trong tương lai gần, khi phiến quân vẫn đang nỗ lực chuyển hướng tấn công ra nước ngoài qua các kênh tuyên truyền trên mạng xã hội.

"Những căn nguyên mà IS lợi dụng để trỗi dậy và phát triển vẫn còn đó, thế nên việc phá vỡ được 'đế chế Hồi giáo' không đồng nghĩa với việc loại bỏ được mối đe dọa mà chúng gây ra", ông nói. "Những con sói đơn độc giờ đây không còn gì để mất".