Tôi đi các tỉnh miền núi thấy người dân khó khăn nhưng cán bộ khá

Còn tình trạng trục lợi chính sách

Ngày 30/9, Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội đã tiến hành thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện Nghị quyết số 76/2014/QH13 của Quốc hội về đẩy mạnh thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững đến năm 2020.

Theo báo cáo, qua 6 năm thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững đến năm 2020, kết quả giảm nghèo chưa bền vững, tình trạng tái nghèo và phát sinh nghèo còn cao, nhất là khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc, vùng thường xuyên bị thiên tai, lũ lụt. Tỷ lệ tái nghèo trong 4 năm từ 2016-2019 bình quân 4,09%/ năm so với tổng số hộ thoát nghèo, tỷ lệ hộ nghèo phát sinh tương đối lớn, trung bình giai đoạn 2016-2019 bằng 21,8% so với tổng số hộ thoát nghèo. Chênh lệch giàu nghèo, điều kiện tiếp cận các dịch vụ cơ bản, tiếp cận thị trường, việc làm giữa các vùng, nhóm dân cư chưa được thu hẹp, nhất là khu vực miền núi phía Bắc và Tây Nguyên.

Sự phân hóa giàu nghèo trong các tầng lớp dân cư có xu hướng gia tăng. Số liệu về chênh lệch thu nhập giữa nhóm 5 với 20% dân số giàu nhất và nhóm 1 với 20% dân số nghèo nhất năm 2014 là 9,7 lần, nhưng đến năm 2018 đã tăng lên thành 10 lần…

ĐBQH Nguyễn Hoàng Mai, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết, qua giám sát giảm nghèo thấy vẫn chưa khắc phục được hạn chế như trước đây. Đó là kết quả giảm nghèo không bền vững, chênh lệch giàu nghèo chưa được cải thiện, còn tình trạng trông chờ ỉ lại chính sách của nhà nước. Chưa giải quyết được việc đồng bào dân tộc thiểu số không có đất sản xuất, chuẩn nghèo còn nhiều điểm chưa phù hợp với thực tế,

Báo cáo giải trình, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết: Kết quả giảm nghèo dù đạt được rất nhiều song vẫn chưa đạt được như kỳ vọng. Đặc biệt muốn bền vững ngay là khó khi tình trạng tái nghèo, tái cận nghèo còn cao so với mục tiêu đề ra.

Bộ trưởng Dung chỉ ra thực tế có tình trạng một số tỉnh nghèo huyện nghèo phát sinh không cao nhưng địa phương kinh tế khá giả có số hộ nghèo phát sinh cao là vấn đề mâu thuẫn, đơn cử như tỉnh Vĩnh Phúc". Nguyên nhân theo Bộ trưởng là do các hộ dân tách hộ để hưởng chính sách cận nghèo, cũng như giải quyết vấn đề về đất ở.

"Chúng ta cũng phải nói thẳng thắn với nhau là vẫn còn tình trạng trục lợi chính sách, chủ yếu rơi vào hộ cận nghèo vẫn còn. Một số địa phương vẫn "chơi bài cũ" đó là bình xét để cho con cháu của mình được hưởng. Vừa qua những sai sót được phát hiện từ việc hỗ trợ cho người dân bị ảnh hưởng của dịch Covid-19, từ đó mới phát hiện ra nhiều vấn đề", Bộ trưởng Dung cho hay.

Cần quan tâm phân bổ nguồn lực

Từ việc đi giám sát kiểm tra tại một số địa phương, ĐBQH Nguyễn Thị Thanh cho rằng, cần quan tâm đến việc phân bổ nguồn lực, bởi nguồn lực đến người nghèo còn nằm ở "khâu trung gian" không đến được đối tượng. Có nhiều dự án được đầu tư nhưng hiệu quả không cao nên cần quan tâm cách thức phân bổ và trách nhiệm của lãnh đạo địa phương đối với các chương trình như chương trình mục tiêu quốc gia.

"Vừa qua để phục vụ cho xây dựng Văn kiện nên tôi có đi các tỉnh miền núi thấy người dân khó khăn nhưng cán bộ lại rất khá. Thậm chí tại một số tỉnh, cán bộ lãnh đạo dùng phương tiện cá nhân còn sang trọng hơn nhiều nơi khác. Do đó cần quan tâm trong việc phân bổ nguồn lực, bởi nguồn lực đã hạn hẹp tránh "rơi rớt" ở nơi này nơi kia", ĐBQH Nguyễn Thị Thanh nói.

ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng, Phó trưởng Ban Dân nguyện cho rằng, việc có các chương trình mục tiêu quốc gia như giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, có sự quan tâm của cả hệ thống và tập trung vào vùng lõi là miền núi và nông thôn. Tuy nhiên sự phối hợp để các chương trình về đến địa phương thì thống nhất lại không đơn giản.

ĐB Nhưỡng đề nghị bổ sung trách nhiệm người đứng đầu trong triển khai, phối hợp để tránh việc thích thì làm và làm sai. Khi đã quy trách nhiệm người đứng đầu thì việc chỉ đạo, lãnh đạo, điều hành mới có điểm nhấn, có hiệu quả.