Đêm thơ nhạc kịch "Gió và Tình yêu thổi trên đất nước tôi": Cảm hứng về tình yêu và sự tự do

Nhân kỷ niệm 75 năm sinh Lưu Quang Vũ, 35 năm ngày mất cặp vợ chồng tài hoa bậc nhất của văn chương, kịch nghệ Việt Nam Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh, vào ngày 16/8 tới, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, gia đình hai cố tác giả phối hợp cùng Báo Nông thôn Ngày nay/Điện tử Dân Việt tổ chức Đêm thơ nhạc kịch mang tên "Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi". 

Phát biểu tại buổi họp báo diễn ra sáng nay (8/8), nhà báo Lưu Quang Định, Tổng biên tập báo Nông thôn ngày nay, Trưởng BTC đêm thơ nhạc kịch "Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi", em trai nhà thơ Lưu Quang Vũ cho biết: "Di sản nhà thơ, nhà biên kịch Lưu Quang Vũ để lại rất đồ sộ. Những năm vừa qua, gia đình, đồng nghiệp và những người hâm mộ anh đã làm nhiều chương trình nghệ thuật khác nhau, nhưng mới chỉ mang tới khán giả một phần rất nhỏ trong số di sản đó. Có hai nguồn cảm hứng lớn nhất trong thơ và kịch Lưu Quang Vũ. Đó là gió - biểu trưng cho khát vọng tự do, cho quê hương, đất nước; Đó là tình yêu - với những bài thơ tình say đắm, lãng mạn. Anh có một loạt tác phẩm với đầy cảm xúc công dân, tinh thần trách nhiệm của một nhà thơ trước các vấn đề lớn của xã hội, tình thương dành cho những con người nhỏ bé, yếu thế. Tại chương trình này, lần đầu tiên những tác phẩm như thế sẽ được trình diễn trên sân khấu".

Nhà báo Lưu Quang Định khẳng định, đêm thơ nhạc kịch lần này được tổ chức dưới không ít sức ép. Thứ nhất là bối cảnh kinh tế gặp nhiều khó khăn. Thứ hai là sức ép về sự sáng tạo, khi đây không phải lần đầu một đêm thơ nhạc kịch tưởng nhớ hai tác giả Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh được tổ chức. Ê-kíp phải làm việc hết mình để đưa ra những nét mới, hiện đại trong chương trình.

Đêm thơ nhạc kịch "Gió và Tình yêu thổi trên đất nước tôi" bao gồm 4 chương, với tựa đề là những câu thơ và tác phẩm nổi tiếng của nhà biên kịch Lưu Quang Vũ. Sử dụng nhiều loại hình nghệ thuật, chương trình tái hiện lại cuộc đời ngắn ngủi nhưng thấm đẫm tình yêu và khao khát sống đẹp, sống ý nghĩa của cây bút tài năng một thời – người được mệnh danh là nhà biên kịch tiên phong trong nền kịch nghệ Việt Nam ở thời đổi mới.

Chương I: "Hồn dân tộc dậy ta làm thi sĩ" nói về tính công dân trong thơ Lưu Quang Vũ. Các nhà nghiên cứu văn học một lần nữa khẳng định trăn trở của Lưu Quang Vũ với "hồn dân tộc". Góp mặt trong phần mở đầu, NSƯT Tạ Tuấn Minh, NSƯT Lê Chức và NSƯT Đỗ Kỷ thể hiện các thi phẩm "Việt Nam ơi"; "Trung Hoa", "Người cùng tôi". Ở phần kết chương, giọng ca trong trẻo từng là hiện tượng của The Voice Kids Bùi Hà My sẽ thể hiện các ca khúc phổ thơ Lưu Quang Vũ của nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến "Mắt một mí". Đây là lần thứ hai nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến góp mặt vào đêm thơ – nhạc – kịch tưởng nhớ cặp đôi Xuân Quỳnh – Lưu Quang Vũ, sau thành công của chương trình "Hoa cúc xanh" năm ngoái.

Chương 2: "Anh yêu em và anh tồn tại" sẽ nhắc tới 3 người phụ nữ đã ảnh hưởng tới cuộc đời, cũng như để lại nhiều dấu ấn trong các sáng tác của Lưu Quang Vũ. Với diễn viên điện ảnh Tố Uyên – nữ chính trong bộ phim "Con chim vành khuyên", ông đã trao cho bà tình yêu mãnh liệt của tuổi trẻ, để rồi chia tay sau đó khi nhận thấy có quá nhiều điều không hòa hợp. Người thứ hai là nữ họa sĩ Nguyễn Thị Hiền – tri kỷ của ông trong những "tháng năm đau xót và hy vọng", những tháng năm mà Lưu Quang Vũ lận đận kiếm sống cũng như đi tìm con đường của mình trong nghệ thuật. Người thứ ba là Xuân Quỳnh – người bạn thơ đồng điệu, người đã có 15 năm đi bên cạnh Lưu Quang Vũ, người đã cùng ông đi qua những tháng ngày thăng hoa cả về tình yêu và sự nghiệp. Nếu như Tố Uyên là tình yêu say đắm, trong sáng của một chàng trai mới lớn; Nguyễn Thị Hiền là tình yêu của những năm đất nước chiến tranh, gian khổ, thì khi gặp Xuân Quỳnh vào năm 1973, tình yêu của ông trọn vẹn, trưởng thành, đằm thắm, với những cung bậc phong phú nhất, từ lãng mạn, đắm say, đến giản dị, đời thường…

Với Lucteam – đoàn kịch của nghệ sĩ Trần Lực, tác phẩm kịch nổi tiếng nhất của Lưu Quang Vũ "Hồn Trương Ba - da Hàng Thịt" sẽ một lần nữa được tái hiện trên sân khấu Nhà hát Lớn Hà Nội trong chương 3 của chương trình. Nghệ sĩ Trần Lực cho biết, anh xem vở kịch lần đầu tại Nga (Liên - Xô cũ), khi đang là sinh viên và được tham dự Liên hoan Sân khấu quốc tế. "Khi đó, vở diễn đã để lại ấn tượng mạnh với khán giả, đặc biệt là những nghệ sĩ trên thế giới về dự liên hoan. Là một sinh viên đang du học tại Bulgaria, tôi rất tự hào khi thấy bạn bè quốc tế đánh giá cao tác phẩm này. "Hồn Trương Ba - da Hàng Thịt" thực sự là một điểm sáng, đặc biệt kinh khủng giữa các đoàn quốc tế như Nga, Ba Lan, Tiệp Khắc, Đức, Ý… Ngôn ngữ sân khấu mà đạo diễn Nguyễn Đình Nghi sử dụng khi ấy là sân khấu ước lệ, ngay cách xử lý không gian đã khác hẳn vở kịch của các quốc gia khác".

Trần Lực cho biết, anh làm lại "Hồn Trương Ba - da Hàng thịt" với tâm thế của một nghệ sĩ đương đại, mang hơi thở của thế kỷ 21. "Kỹ thuật dựng kịch bản của tác giả Lưu Quang Vũ rất mạnh, khi đọc tác phẩm của ông, mỗi đạo diễn đều thấy điều mình quan tâm, ở những góc độ khác nhau".

Chương kết: "Gió và Tình yêu thổi trên đất nước tôi" khép lại chương trình. Tại đó, ca khúc "Nhà chật" (phổ thơ Lưu Quang Vũ, nhạc Nguyễn Lê Tâm) kể lại cuộc sống gian khổ nhưng đầy lãng mạn và yêu thương trong căn phòng 6m2 của gia đình Xuân Quỳnh – Lưu Quang Vũ. Với "Thuyền và biển" và đặc biệt "Gió và Tình yêu thổi trên đất nước tôi" – ca khúc của Nguyễn Vĩnh Tiến cũng chính là ca khúc chủ đề của chương trình – qua giọng hát diva Mỹ Linh một lần nữa khẳng định niềm tin bất diệt vào tình yêu và cuộc sống. 

Đêm thơ - nhạc - kịch "Gió và Tình yêu thổi trên đất nước tôi" có sự góp mặt của nhiều nghệ sĩ tên tuổi: NSND Lê Khanh, NSƯT Lê Chức, NSƯT Đỗ Kỷ, NSƯT Minh Trang, NSƯT Tạ Tuấn Minh, diva Mỹ Linh, ca sĩ Vũ Thắng Lợi, nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến, nhạc sĩ Lê Tâm, đạo diễn âm nhạc: Nhạc sĩ Trần Đức Minh; Tổng đạo diễn: NSƯT Trần Lực; Chỉ đạo nghệ thuật: NSƯT Đỗ Kỷ; Thiết kế sân khấu: NSƯT Doãn Bằng... Họ đều là những người đã từng gắn bó nhiều năm với gia đình Lưu Quang Vũ hoặc dành tình yêu cho thi ca và kịch của ông. 

NSƯT Doãn Bằng thổ lộ lý do ông hiếm hoi nhận lời tham gia một chương trình bên ngoài: "Ông cụ thân sinh ra tôi là bạn thân của chú Lưu Quang Vũ, cô Xuân Quỳnh. Tôi như người trong nhà, những việc như này đương nhiên mình phải xắn tay vào thôi. Tôi may mắn là mình có kỹ năng, có nghiệp vụ của mình, vì thế đảm đương được những gì mà ban tổ chức chương trình giao phó". 

Trong khi đó, NSƯT Tạ Tuấn Minh xúc động chia sẻ: "Lưu Quang Vũ là nhà thơ, nhà biên kịch mà tôi rất yêu. Cái yêu đó tôi đưa vào tác phẩm của mình. Khi nhận được lời mời từ gia đình và BTC, tôi cảm thấy rất vui sướng. Trong chương trình này, tôi sẽ thể hiện hai bài thơ "Việt Nam ơi" và "Và anh tồn tại" – cả hai bài trước đó tôi đều đã đọc và làm tôi rung động. Tôi tin đêm diễn sẽ để lại trong tôi những cảm xúc khó quên".