Đô đốc Mỹ chỉ trích TQ tập trận với Nga ở Biển Đông

Đô đốc Scott Swift nói rằng Trung Quốc đang làm phức tạp tình hình Biển Đông.

Chỉ huy lực lượng Hải quân Mỹ ở Thái Bình Dương nói rằng Trung Quốc đang thực hiện nhiều hành động gây bất ổn ở Biển Đông, bao gồm tuần tra bằng máy bay và tập trận chung với Nga. Cách đây một tháng, tòa án quốc tế đã bác bỏ hoàn toàn cái gọi là “quyền lịch sử” của Trung Quốc với đường lưỡi bò phi lý.

Đô đốc Scott Swift, chỉ huy hạm đội Thái Bình Dương chỉ ra nhiều hành động gần đây của tàu cá Trung Quốc ở biển Hoa Đông. Chưa kể, Trung Quốc còn tiếp tục gia cố kho chứa máy bay ở các đảo nhân tạo xây dựng trái phép trên Biển Đông.

Đô đốc Swift cho rằng động thái của Trung Quốc không phải là lời đáp trả trực tiếp cho phán quyết vụ kiện Biển Đông hôm 12.7. Tuy nhiên, sự thiếu minh bạch trong hành động của Trung Quốc đồng nghĩa căng thẳng khu vực leo thang.

Đô đốc Swift nói trên tàu khu trục tên lửa đang neo ở thành phố Thanh Đảo, Trung Quốc rằng “khu vực này là một sân khấu rất kịch tính”. Chỉ huy Mỹ khẳng định tại Hoa Đông và Biển Đông, “mọi thứ thay đổi rất nhanh” cũng như “không dễ dàng hiểu được ý định thực sự của các bên khi chưa có tuyên bố chính thức nào được đưa ra”.

Trung Quốc ngang ngược bồi lấp trái phép ở đảo nhân tạo tại quần đảo Trường Sa, Việt Nam.

Bộ Quốc phòng Trung Quốc không bình luận về lời nói của đô đốc Swift. Trung Quốc chỉ lớn tiếng rằng phán quyết của tòa quốc tế không có cơ sở và sẽ không chấp nhận bất kì kết quả nào đưa ra.

Dù Trung Quốc liên tục thể hiện thái độ ngang ngược của mình, có vẻ các bên đang tìm cách giải quyết mâu thuẫn nhờ đàm phán. Ngày 8.8, cựu Tổng thống Philippines Fidel Ramos đã tới Hong Kong để “phá băng” quan hệ giữa hai nước.

Tuy nhiên, quan chức Mỹ vẫn bày tỏ lo ngại Bắc Kinh sẽ phản ứng trước phán quyết của tòa án bằng cách tiếp tục xây đảo nhân tạo trái phép hoặc thiết lập vùng nhận diện phòng không. Năm 2013, Trung Quốc từng làm điều tương tự ở biển Hoa Đông.

Các chuyên gia và nhà quan sát nói rằng nhiều dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh đang cố tình leo thang căng thẳng trong khu vực. Nhật Bản tuần trước đã phản đối chính thức Trung Quốc lắp đặt trạm radar trên một giàn khoan gần biển Hoa Đông. Ngoài ra, 230 tàu cá nước này cũng xâm nhập trái phép quần đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư).

Tàu cá Trung Quốc được nhiều chuyên gia xem là lực lượng bán quân sự của nước này.

Không quân Trung Quốc ngày 6.8 nói rằng chiến đấu cơ Su-30 và máy bay ném bom H-6K của nước này đã bay tuần tra (trái phép) ở Biển Đông, bao gồm quần đảo Trường Sa của Việt Nam và bãi cạn Scarborough gần Philippines.

Ngày 8.8, một tổ chức của Mỹ cung cấp ảnh vệ tinh cho thấy Trung Quốc đang gia cố trái phép kho chứa máy bay chiến đấu ở 3 đảo nhân tạo thuộc quần đảo Trường Sa, Việt Nam.

“Việc quân sự hóa không thể làm tình hình dịu bớt”, Đô đốc Swift nói nhưng không chắc chắn những kho chứa này có dùng cho chiến đấu cơ hay không. “Việc này chỉ làm sự tức giận và bất an gia tăng – tính minh bạch biến mất – và làm khu vực thêm bất ổn”. Trong chuyến thăm Washington hồi tháng 9 năm ngoái, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình từng hứa sẽ không quân sự hóa ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Đô đốc Swift nói rằng Trung Quốc và Mỹ cần giảm nhiệt khu vực bằng cách sắp xếp các chuyến ghé thăm thường xuyên. Hiện nay, tàu khu trục USS Benfold đã tới thành phố Thanh Đảo, nơi hạm đội Biển Bắc của Trung Quốc đóng quân.

Chỉ huy hạm đội Thái Bình Dương nói rằng ông rất lo ngại khi Trung Quốc tuyên bố sẽ tập trận hải quân chung cùng Nga ở Biển Đông vào tháng 9 tới đây.

Khu trục hạm USS Benfold ở Thanh Đảo, Trung Quốc.

 “Có rất nhiều địa điểm phù hợp cho cuộc tập trận này”, ông Swift nói. Đô đốc cũng cho biết còn quá sớm để nhận định hoạt động đánh bắt cá của Trung Quốc là một sự leo thang quân sự có chủ ý hay là hoạt động thường kỳ.

Đô đốc Swift nói ông không thấy dấu hiệu nào cho thấy Trung Quốc đang xây dựng trái phép ở bãi cạn Scarborough gần Philippines.