Đọc sách cùng bạn: Bao giờ hoàng tử bé trở lại

Cậu bé hoàng tử ấy đến từ một hành tinh rất nhỏ trong vũ trụ, nó chỉ lớn hơn một ngôi nhà chút thôi – hành tinh được đánh số B-612. Ở đó cậu có một cây hồng nở hoa. Ở đó cậu có thể bắc ghế ngồi ngắm những hoàng hôn xuống. Từ đó cậu đã thực hiện một chuyến đi đến các hành tinh khác để tìm hiểu vũ trụ thế giới. Trước khi đi cậu đã dọn dẹp hành tinh của mình bằng cách nạo muội khói cho hai ngọn núi lửa đang hoạt động và cho cả một ngọn núi lửa đã tắt. Rồi cậu nhổ cả những mầm cây bao báp mới mọc vì đó là giống cây có thể mọc to che phủ cả hành tinh và thậm chí làm vỡ những hành tinh quá nhỏ.

Hoàng Tử Bé đến hành tinh thứ nhất gặp một đức vua, hành tinh thứ hai gặp một người huyễn tưởng, hành tinh thứ ba gặp một người nghiện rượu, hành tinh thứ tư gặp một thương nhân, hành tinh thứ năm gặp một cột đèn và một người thắp đèn, hành tinh thứ sáu gặp một nhà địa lý. Ở đâu cậu cũng thấy lạ lùng, khó hiểu. Và hành tinh thứ bảy cậu đến chính là Trái Đất, theo lời khuyên của nhà địa lý. Tại đây cậu đã gặp một phi công đang sửa máy bay trên sa mạc. Người phi công này vốn lúc nhỏ cũng đã thấy người lớn thực khó hiểu vì không ai hiểu được hai bức tranh ông vẽ con trăn nuốt con voi. Cuộc gặp gỡ của người lái máy bay và Hoàng Tử Bé là hành trình trở lại tuổi thơ, về lại miền nhiên sơ của cõi người, khi con người được là trẻ con, được làm bạn với trẻ con, để được trẻ con ban tặng cho một niềm may mắn hạnh phúc vô cùng. "Mỗi người đều có các ngôi sao của mình. Với những người đi xa, chúng là sao dẫn đường. Với những người khác, chúng chẳng là gì hơn những đốm sáng. Với những ai thông thái chúng là các vấn đề. Với vị thương nhân, chúng là một kho báu. Nhưng tất cả các ngôi sao đó đều câm lặng. Riêng chú, chú sẽ có các vì sao không ai có được…" Hoàng Tử Bé đã nói với người phi công như vậy trước lúc rời Trái Đất về lại hành tinh B-612 của mình. "Khi chú nhìn lên bầu trời, giữa đêm khuya, vì có cháu sống trên một ngôi sao nào đó, vì có cháu cười trên một ngôi sao nào đó, cho nên với chú tất cả các ngôi sao đều cười. Riêng chú, chú sẽ có các ngôi sao biết cười."

Người phi công đã sửa được máy bay, đã trở về an toàn, nhưng không nguôi nhớ Hoàng Tử Bé. Ông không kể lại cho ai câu chuyện gặp gỡ này vì biết có kể thì thế giới người lớn cũng chẳng ai tin và quan tâm. Ông chỉ có một nguyện vọng nói ra ở cuối sách nhờ tất cả mọi người nếu có dịp đến châu Phi, ngang qua một sa mạc, thì hãy dừng chân một chút ngay phía dưới ngôi sao. "Nếu khi ấy có một cậu bé đi về phía bạn, nếu cậu cười, nếu cậu có mái tóc vàng óng, nếu cậu không trả lời khi người ta hỏi cậu, bạn sẽ đoán ra ngay đó là ai. Khi ấy xin hãy giúp tôi! Đừng để tôi buồn đến vậy: hãy nhanh tay viết thư cho tôi biết là cậu đã trở lại…"

Kể từ khi cuốn truyện "Hoàng Tử Bé" (Le Petit Prince) của Antoine de Saint-Exupéry được xuất bản lần đầu năm 1943 chưa ai được gặp cậu hoàng nhỏ trở lại Trái Đất. Người đã gặp cậu đầu tiên, người phi công chữa máy bay trong sa mạc, người viết nên câu chuyện về cậu cũng đã bay biến vào khoảng không một cách bí ẩn trong một chuyến bay làm nhiệm vụ quân sự của mình một năm trước khi Thế Chiến hai kết thúc. Có phải ông đã đi gặp Hoàng Tử Bé trên hành tinh B-612?

Đọc truyện "Hoàng Tử Bé" bao giờ cũng cảm thấy buồn và thương cho những người lớn, thương cho cả loài người. Biết đến bao giờ cậu hoàng nhỏ mới trở lại Trái Đất khi cái cõi nhân gian này ngày càng nhiễu nhương, hỗn loạn. Có phải vì vậy mà con người khắp thế giới này đều đọc truyện về cậu và trông ngóng cậu trở lại. Cuốn truyện của Saint-Ex (cách gọi thân mật nhà văn) đã được dịch ra nhiều thứ tiếng. Ở Việt Nam cũng đã có mười mấy bản dịch. Bản dịch "Hoàng Tử Bé" lần này của Nguyễn Tấn Đại là tái bản lần hai kể từ lần in đầu năm 2005. Đặc biệt các tranh minh họa của chính Saint-Ex được in theo đúng bản gốc của chính tác giả trong bản in đầu tiên năm 1943 tại Mỹ. Dịch giả cũng đã cố gắng truyền tải sang tiếng Việt lời văn của bản tiếng Pháp "đơn giản, trong sáng, hơi có vẻ mơ mộng và ngây thơ của một cậu bé đang lớn, đang đi tìm bạn, đang khám phá cái ý nghĩa quan trọng và cốt lõi nhất của cuộc sống con người." Có thể thấy cố gắng ấy đã được thể hiện trong bản dịch.

Nhân đọc "Hoàng Tử Bé" tôi xin gửi bạn lời ông nguyện cầu qua bài viết "Nghệ thuật của những bước đi nhỏ" (L'art des petit pas) mà tôi dịch ra đây từ tiếng Pháp.

Lạy Chúa, hãy dạy con nghệ thuật những bước đi nhỏ.

Con không cầu xin các phép lạ hay các khải tượng,

nhưng con cầu xin sức mạnh cho cuộc sống hàng ngày!

*

Hãy ban cho con sự chăm chú và óc sáng tạo để nắm bắt

đúng lúc những kiến thức và kinh nghiệm

đặc biệt cần thiết cho con.

*

Hãy giúp con tin chắc lựa chọn

việc phân bổ thời gian của con.

Hãy cho con cảm nhận cái gì là thiết yếu

và cái gì là thứ yếu.

*

Con cầu xin sức mạnh, sự tự chủ và sự chừng mực

để con không bị cuốn theo dòng đời,

mà con biết tổ chức khôn ngoan

ngày tháng cuộc đời con.

*

Hãy giúp con đương đầu tốt nhất có thể

với cái ngay trước mắt và nhận ra thời điểm hiện tại

như là quan trọng nhất.

*

Hãy cho con sáng suốt nhận ra rằng

cuộc sống đi kèm khó khăn, thất bại,

là cơ hội để lớn lên và trưởng thành.

 *

Hãy làm cho con thành một người có thể hòa nhập

cùng những kẻ ở dưới đáy.

Hãy cho con không phải những gì con muốn,

mà là những gì con cần.

*

Hãy dạy con nghệ thuật những bước đi nhỏ!

Hẹn bạn lần tới với những cuốn sách mới khác!

Hà Nội 8/1/2022