Du lịch nông nghiệp ở Đắk Nông đang trong tình trạng nào mà nhiều người nói chờ được cởi trói?

Tỉnh Đắk Nông có hơn 380.000 ha đất sản xuất nông nghiệp, chiếm 58,5% diện tích tự nhiên. Đặc biệt, nơi đây có hệ thống hang động núi lửa dài nhất Đông Nam Á. Trải qua hàng nghìn năm kiến tạo cùng với sự tác động của khí hậu tạo thành một lớp đất mặt màu mỡ, nhiều khoáng chất. 

Đây được xem là "báu vật" chỉ có ở Đắk Nông, rất phù hợp phát triển các loại cây công nghiệp kết hợp du lịch sinh thái, du lịch canh nông…

Thế nhưng, đến bây giờ, tiềm năng thế mạnh của tỉnh này vẫn dừng lại ở hai chữ "dư địa". Trong khi, Đắk Nông xác định du lịch là 3 trụ cột phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Theo ông Phạm Tuấn Anh - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Nông thì địa phương có địa lý vị trí thuận lợi về khí hậu, tài nguyên nước, thổ nhưỡng. Đặc biệt, tỉnh Đắk Nông tiếp giáp với các tỉnh thành trọng điểm kinh tế phía Nam. Cho nên, đây là cơ hội để Đắk Nông phát triển nông nghiệp đa giá trị.

Thời gian qua, địa phương đã đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững, gắn với sản phẩm OCOP để tăng giá trị sản phẩm. Đây là nền tảng cho việc phát triển du lịch xanh, du lịch canh nông đang trở thành xu hướng hiện nay.

"Khi lượng khách du lịch đến thăm quan sẽ thúc đẩy tiêu thụ được sản phẩm OCOP. Ngược lạị, việc tiêu thụ sản phẩm OCOP sẽ quảng bá hình ảnh du lịch Đắk Nông tới các địa phương khác trong và ngoài nước. Rõ ràng đây là mối quan hệ hữu cơ" - ông Phạm Tuấn Anh cho biết thêm.

Đến nay, Đắk Nông xuất hiện một số mô hình làm du lịch trên đất nông nghiệp chưa chuyển đổi, gây khó khăn cho cả chủ đầu tư lẫn cơ quan chức năng trong việc quản lý. Theo ông Võ Ngọc Anh, quyền Chủ tịch UBND xã Đắk Wer, huyện Đắk R'lấp, địa phương rất mong muốn có những mô hình nông nghiệp gắn với du lịch để quảng bá sản phẩm nông nghiệp địa phương ra thị trường trong nước và quốc tế. 

Mục đích của việc này nhằm giúp người nông dân tránh được điệp khúc "được mùa mất giá, được giá mất mùa". Bởi sự ra đời của các mô hình sẽ góp phần thúc đẩy địa phương phát triển kinh tế, nâng cao đời sống của người dân. Tuy nhiên, hiện nay, địa phương lại đang gặp vướng mắc trong khâu hành lang pháp lý. Cụ thể là việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất sao cho phù hợp với loại hình du lịch này.

Một chủ doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực du lịch sinh thái chia sẻ, nếu toàn bộ quy hoạch xây dựng phải nằm trong đất thương mại dịch vụ là rất khó, vì bản chất du lịch sinh thái là hài hòa cùng thiên nhiên, không thể tách rời. 

Hơn nữa, nhu cầu của du khách hiện nay là trải nghiệm các mô hình nông nghiệp nên yêu cầu chủ đầu tư phải chuyển đổi hết đất nông nghiệp sang đất thương mại dịch vụ là không khả thi, khó thực hiện. Do đó, chủ doanh nghiệp đề nghị chính quyền địa phương tháo gỡ vướng mắc này để khai phá tiềm năng du lịch canh nông, du lịch sinh thái trên địa bàn.

Chia sẻ về việc phát triển du lịch trên đất nông nghiệp, Kiến trúc sư Phạm Thanh Tùng, Phó Viện trưởng – Viện Kinh tế và Du lịch Nông nghiệp - Liên hiệp các Hội khoa học kỹ thuật Việt Nam cho biết, đa số các mô hình du lịch canh nông, sinh thái… ở Việt Nam nói chung và tỉnh Đắk Nông nói riêng đang gặp khó khăn, vướng mắc. Trong đó, một số hạng mục xây dựng trong quá trình triển khai chưa đúng theo quy định chủ yếu liên quan đến việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

Theo ông Tùng, muốn triển khai các dự án du lịch dưới bất kỳ hình thức nào thì người dân và doanh nghiệp đều phải dựa trên tinh thần thượng tôn pháp luật. UBND các tỉnh, thành phố nếu muốn phát triển du lịch canh nông, du lịch sinh thái… trên đất nông nghiệp thì có thể làm đề án thử nghiệm trước một vài mô hình cho đến vài chục mô hình để có sự đánh giá rồi mới triển khai với quy mô lớn. 

Liên quan đến việc này, Trung ương đã có nhiều văn bản hướng dẫn thí điểm phát triển mô hình du lịch trên đất nông nghiệp. Vấn đề là chính quyền địa phương nghiên cứu, vận dụng các quy định của trung ương như thế nào để tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp nghiệp. Đắc biệt, tỉnh muốn phát triển du lịch thì phải quy hoạch toàn tỉnh để định hướng, nếu không làm du lịch sẽ rất khó.

Trước những vướng mắc trên, chính quyền tỉnh Đắk Nông mong muốn Trung ương có biện pháp tháo gỡ khó khăn về đất đai để du lịch canh nông phát triển, khai thác hết tiềm năng, lợi thế của địa phương.