Giải Nobel Văn học của Jon Fosse có ý nghĩa lớn với Na Uy

Ngày 5/10, tại lễ trao giải Nobel Văn Học, Jon Fosse, một tác giả văn học xuất sắc của Na Uy đã chính thức đoạt giải thưởng danh giá này. Chiến thắng của ông đã nhận được sự hưởng ứng, không chỉ trong giới văn học mà còn cả cộng đồng quốc tế. Đặc biệt ông là người đầu tiên trong lịch sử giải Nobel Văn Học viết bằng tiếng Nynorsk, một trong hai ngôn ngữ tiêu chuẩn chính thức của Na Uy cùng với Bokmål. 

Jon Fosse đã được xem là một trong những nhà văn nổi bật của Na Uy trong nhiều năm qua và đã được coi là ứng cử viên nặng ký cho giải Nobel Văn Học. Những tác phẩm của ông thường chứa đựng nội tâm sâu sắc, thể hiện cuộc sống của những người bị xã hội bỏ rơi và đang phải đối mặt với khó khăn. Sự lựa chọn của ông trong việc sử dụng tiếng Nynorsk, mặc dù chỉ một số ít người dùng ngôn ngữ này, đã nâng tầm của tiếng Nynorsk, đồng thời thể hiện lòng kiên định của ông đối với việc bảo tồn và phát triển ngôn ngữ thiểu số.

Giải Nobel Văn học của Jon Fosse có ý nghĩa lớn với Na Uy

Jon Fosse không chỉ là người đầu tiên trong lịch sử giải Nobel Văn Học viết bằng tiếng Nynorsk, mà còn là người Na Uy đầu tiên nhận giải kể từ năm 1928. Chiến thắng của ông được xem như một "bước tiến xa hơn" trong việc thúc đẩy sự phát triển của Na Uy như một cường quốc văn hóa trên trường quốc tế.

Các nhà văn người Na Uy đã 4 lần nhận được giải Nobel Văn học nhưng Jon Fosse là người đầu tiên sau 95 năm. Trước ông, những người Na Uy cuối cùng nhận giải là Sigrid Undset, một nhà văn viết tiểu thuyết lịch sử đoạt giải năm 1928 và Knut Hamsun năm 1920.

Cecilie Asker, biên tập viên văn hóa của Aftenposten, một tờ báo của Na Uy cho biết, vì Na Uy khó có thể vô địch World Cup nên giải thưởng của Fosse là điều mà đất nước "thực sự nên ăn mừng".

Asker nói, bài viết của Fosse có ý nghĩa rất lớn đối với nhiều người trong nước, đặc biệt vì nó viết bằng ngôn ngữ Nynorsk, gắn liền với di sản của Na Uy. Asker nói: "Nó khiến mọi thứ có cảm giác gần gũi và chân thực hơn. Đối với chúng tôi, đọc một cuốn sách của Fosse cũng giống như nghe một bản nhạc vậy".

Chiến thắng của Jon Fosse cũng phản ánh sự thành công của văn học Na Uy trong thời gian gần đây. Các tác phẩm của các tác giả Na Uy khác như Karl Ove Knausgård đã thu hút sự chú ý của độc giả quốc tế. Bên cạnh đó, thành công của các tác phẩm điện ảnh như "The Worst Person in the World" của Joachim Trier và các bộ phim Netflix đã đưa văn học và nghệ thuật Na Uy lên một tầm cao mới.

Fosse đã nổi danh với tư cách là một tiểu thuyết gia bắt đầu từ năm 1983 với tác phẩm "Red, Black". Gần đây, sự quan tâm của công chúng, cũng như giới phê bình đối với tiểu thuyết của ông đã ngày càng tăng. Cuốn tiểu thuyết cuối cùng trong chuỗi bảy cuốn "Septology VI-VII" đã lọt vào danh sách chung khảo Nation Book Award năm 2022. Những tác phẩm gần đây của ông đã nhận được sự ca ngợi của Fitzcarraldo Editions, một nhà xuất bản của Anh, quê hương của nhiều người đoạt giải Nobel.

Tuy Fosse nổi danh với tiểu thuyết, nhưng thực tế ông đã lấn sân sang lĩnh vực sân khấu ở độ tuổi ngoài 30 và kể từ đó đã sản xuất khoảng 40 tác phẩm được dịch sang hàng chục thứ tiếng. Một số vở kịch của ông đã biểu diễn ở New York và nhiều nơi khác, bao gồm "I Am the Wind" và "Death," các tác phẩm thể hiện sự giản đơn và đậm chất thơ trong văn học của ông.

Fosse cũng đã là giáo viên dạy viết văn và có sự ảnh hưởng lớn đối với các tác giả trẻ, bao gồm cả Karl Ove Knausgaard, người cũng đã được đề cử cho giải Nobel.