Hai bộ không quản nổi hạt muối

Với hơn 3.200km bờ biển trải dài suốt từ Bắc chí Nam, Việt Nam là một trong những nước có tiềm năng lớn để phát triển nghề làm muối để không những cung ứng đủ nhu cầu tiêu thụ trong nước, thậm chí có thể xuất khẩu ở vị trí số 1, số 2 thế giới như gạo, cà phê... Thế nhưng, trên thực tế lại đang xảy ra nghịch lý là năm nào Việt Nam cũng phải nhập khẩu hàng trăm nghìn tấn muối.

Lý do phải nhập khẩu muối, thì vẫn loanh quanh: Muối trong nước sản xuất ra chất lượng thấp - phải nhập- muốn không nhập thì phải đầu tư- muốn đầu tư, phải có chính sách - để thực hiện chính sách, phải có tiền... Và đáp án cuối cùng là: Vẫn nhập. Kết quả là ngành muối trong nước không những không "ngóc" lên được, thậm chí ngày càng lụn bại.

Việc nhập khẩu muối lâu này được dựa trên sự điều hành giữa Bộ Công Thương và Bộ NNPTNT. Bộ Công Thương thường căn cứ nhu cầu của các doanh nghiệp chế biến công nghiệp để cấp hạn ngạch nhập khẩu. Còn Bộ NNPTNT chịu trách nhiệm cân đối sản lượng muối cung- cầu trong nước. Tuy nhiên, có thể thấy rõ, trong thời gian gần đây, việc điều hành giữa hai bộ đã có độ "vênh" ngày càng lớn.

Trong khi Bộ NNPTNT bảo vệ ngành mình, phản đối việc nhập khẩu, thì Bộ Công Thương lại dựa trên đề nghị của các doanh nghiệp hóa chất để cho nhập khẩu. Lý do mà các doanh nghiệp hóa chất đòi nhập khẩu là chất lượng muối công nghiệp trong nước không đáp ứng được nhu cầu sản xuất, nhất là xút.

Đã có nhiều doanh nghiệp hỏi thẳng Bộ NNPTNT xem trong nước có chỗ nào sản xuất được muối công nghiệp chất lượng, họ sẵn sàng mua ngay, nhưng bộ này cũng không chỉ ra được. Điều đó cho thấy, giữa hai bên vẫn chưa tìm được "tiếng nói chung", hay nói đúng hơn cả hai bộ đều chưa “quản” nổi hạt muối.

Năm 2012, nhu cầu sử dụng muối công nghiệp và y tế cả nước vào khoảng 280.000 tấn, nhưng trước mắt Bộ Công Thương mới cho phép nhập khẩu 53.000 tấn. Chỉ với số lượng trên, đã gây ra rất nhiều bức xúc cho diêm dân. Trên thực tế, việc đầu tư cho ngành muối ở mức rất thấp, diêm dân làm muối phải chấp nhận nhiều cái "không": Không đường, không điện, không kho bãi...

Chúng ta có thể bỏ ra hàng nghìn tỷ đồng để xây dựng một con đường, một đập thủy lợi, vậy vì sao chúng ta lại không thể đầu tư nhiều hơn nữa cho ngành muối trong nước? Câu trả lời này cần sớm được giải quyết để điệp khúc nhập khẩu muối không còn tái diễn năm này qua năm khác, đặc biệt để gần 1 triệu diêm dân có thu nhập ổn định, gắn bó lâu dài với nghề truyền thống.

Lê Hân